In keukentafelgesprekken over een Wmo-melding kunnen zich tal van moeilijke keuzes voordoen over ondersteuning van hulpvragers die verband houden met verschillende onderliggende ethische waarden.
De overheersende waarde in de Wmo 2015 is die van het bevorderen van zelfredzaamheid. Deze waarde alleen biedt echter onvoldoende houvast bij het verhelderen, bespreken en besluiten over moeilijke keuzes over ondersteuning. Dat komt deels door de specifieke invulling die de waarde krijgt in het beleid: doe zo min mogelijk beroep op professionele hulp.
Daarnaast blijkt uit ons onderzoek dat in de praktijk van het keukentafelgesprek gespreksvoerders impliciet andere waarden meewegen, namelijk die van het respecteren van de keuzevrijheid van de cliënt en het voorkomen van schade (aan de cliënt en mantelzorger). Deze drie waarden zijnmet behulp van een literatuuronderzoek uitgewerkt tot een afwegingskader dat gespreksvoerders en anderen handvatten biedt bij het bespreken en aanpakken van moeilijke keuzes over informele en professionele ondersteuning.
Dit onderzoek richt zich op het zogenaamde ‘keukentafelgesprek’.
Het keukentafelgesprek is een gesprek tussen burgers en gemeente (in het kader van de Wmo), waarin samen wordt nagegaan wat een passende oplossing is voor de situatie van de burger. In het keukentafelgesprek wordt ingegaan op de behoefte van de burger, maar ook op zijn of haar eigen mogelijkheden en sociale kapitaal. In die gesprekken spelen verschillende perspectieven en waarden een rol. Zo hecht een burger mogelijk andere waarden aan informele zorg dan een mantelzorger of een ambtenaar. Het onderzoek moet leiden tot handvatten voor het omgaan met ethische dilemma’s die mogelijk een gevolg kunnen zijn van de verschillende waarden van betrokkenen. Daarbij richt dit project zich op de gesprekken met ouderen boven de 75 jaar. De uitkomsten van het onderzoek worden in wetenschappelijke publicaties maar ook in een toegankelijke video vervat.
Stappenplan: zo voorkom je ongemakken tijdens het keukentafelgesprek (Kennisplein Zorg voor Beter)