Laagdrempelige verpleegkundige interventiemethoden in de Jeugdgezondheidszorg bij slaapproblemen van jonge kinderen
Projectomschrijving
Vraagstuk
Voldoende slaap is belangrijk voor jonge kinderen. Slaaptekort kan leiden tot verschillende problemen. Is voorlichting aan ouders effectief bij kinderen jonger dan 6 maanden? En helpt de methodiek Slaapproblemen bij kinderen ouders bij het oplossen van slaapproblemen bij kinderen tussen 6 maanden en 4 jaar?
Onderzoek
1264 ouders kregen voordat hun baby 2 maanden oud is preventief voorlichting over slaap, slaapduur en het voorkomen van slaapproblemen. Een controlegroep van 745 ouders ontving de gebruikelijke zorg van de JGZ. In een tweede onderzoek kregen 99 ouders drie huisbezoeken en drie telefonische begeleidingsgesprekken. Zij werden vergeleken met 18 ouders die de gebruikelijke zorg ontvingen.
Uitkomst
Voorgelichte ouders rapporteerden bij 18 maanden minder slaapproblemen in vergelijking met de start van het onderzoek. In het tweede onderzoek werd na zes maanden geen significant verschil gevonden tussen de experimentele en controlegroep. In beide groepen namen de inslaap- en doorslaapproblemen af en nam de slaapduur toe met ongeveer anderhalf uur.
Producten
Link: http://www.congrex-switzerland.com/esrs2012
Auteur: L'Hoir MP, Beltman M, Sleuwen van BE, Engelberts AC, Boere-Boonekamp MM.
Magazine: Tijdschrift voor Kindergeneeskunde
Auteur: Stam van C, L'Hoir MP.
Link: http://www.bsl.nl/shop/kindergeneeskunde-9789031391387.html#
Verslagen
Eindverslag
Slaapproblemen van baby’s en peuters die aanhouden, kunnen een voorbode zijn van tal van problemen. Er is een relatie tussen slaaptekort bij kinderen en gedrags-, cognitieve en sociale problemen, stress bij ouders door slaaptekort, gezinsproblemen, ongevallen bij kinderen en mishandeling van kinderen. Bovendien is bij kinderen van alle leeftijden de relatie tussen slaaptekort en overgewicht/obesitas aangetoond.
Deelstudie 1
In dit cluster gerandomiseerde onderzoek is het effect nagegaan van preventieve voorlichting door de JGZ aan ouders op 4 en 8 weken na de bevalling op het voorkomen van inslaap-, doorslaapproblemen, de slaapduur van het kind en de perceptie van de ouders en het aantal verwijzingen naar de eerste en tweede lijn. In het onderzoek hebben 1264 ouders in de preventie en 745 ouders in de controlegroep geparticipeerd. Alle ouders uit de preventiegroep kregen als hun kind 2, 4 en 8 weken oud is specifieke voorlichting over slaap en het voorkómen van slaapproblemen. De voorlichting houdt in: 1) het hanteren van vaste slaapgewoontes/routines (in bad voor het slapen gaan), 2) het hebben van een consistent slaapschema, 3) het reageren volgens een vast patroon wanneer een kind ’s nachts wakker wordt, 4) het belang van voldoende slaap en 5) de baby slaperig, maar wakker in bed leggen, waardoor een kind zelf in slaap valt.
In de controlegroep werd de reguliere zorg geboden door de jeugdgezondheidszorg (JGZ).
Deelstudie 2
In deelstudie 2 is het effect van een behandeling van slaapproblemen bij kinderen in de leeftijd van 6 maanden tot 4 jaar volgens de ‘Schregardus methode’ onderzocht. Deze methode wordt in 40% van de JGZ instellingen gebruikt. De volgende adviezen maken deel uit van de methode: 1. het in de eerste interventieweek alleen overdag bekrachtigen van positief gedrag van het kind, 2. het gebruiken van vaste gewoonten en rituelen bij het slapen gaan, 3. het wegnemen bij bezorgdheid van ouders over het probleem en uitleg over de aanpak.