Multidisciplinair Centrum aanpak Kindermishandeling (MDC-K) Zuid Kennemerland
Projectomschrijving
Na een voorbereidende fase is per november 2011 het Multidisciplinair Centrum Kindermishandeling Zuid-Kenemmerland (MDC-K) operationeel. Het MDC-K heeft als doel een nieuwe integrale werkwijze en daarmee een doorbraak in de aanpak van kindermishandeling in Nederland te bewerkstelligen. In het MDC-K werken justitie, (jeugd)zorg en de medische sector samen om in de meest ernstige situaties van kindermishandeling een snelle, kind- en gezinsgerichte aanpak te waarborgen waarbij de veiligheid van kinderen voorop staat.
Dit doet het MDC-K voorlopig door een wekelijks overleg, waarin de gezinnen besproken worden. Op deze manier wordt er één plan van aanpak gemaakt, weten de organisaties van elkaar waar ze mee bezig zijn, zijn de verantwoordelijkheden duidelijker én vindt er gemakkelijker informatieoverdracht plaats. Het MDC-K heeft uiteindelijk de ambitie samen te gaan werken vanuit één gebouw zodat de zorg zich organiseert rondom het kind in plaats van andersom. De MDC-K ’s in Zuid Kennemerland en Friesland dienen als ‘proeftuin’ voor ontwikkelingen in Nederland. De Academische werkplaats Kindermishandeling monitort hun ontwikkeling.
Producten
Verslagen
Eindverslag
Het Multidisciplinair Centrum aanpak Kindermishandeling (MDCK)is in november 2011 gestart voor de regio Zuid Kennemerland. In 2013 vond uitbreiding met de Gemeenten Ijmond plaats en begin 2014 sloot ook de Haarlemmermeer aan. Hiermee werkt het MDCK voor de hele veiligheidsregio Kennemerland en de Haarlemmermeer. Tot nu toe heeft het MDCK de vorm van een wekelijks intersectoraal casusoverleg, waarin 1 gezamenlijk plan van aanpak wordt gemaakt en 1 regiehouder wordt toegewezen. Zowel de (Jeugd)zorgsector als de medische sector (inclusief de kinder-, volwassen- en forensische psychiatrie) en de justitiële sector nemen deel: AMK, Jeugdbescherming, OCKhetSpalier, Steunpunt Huiselijk Geweld, MEE, kinderartsen, de Waag, Kinder- en Jeugdtraumacentrum, GGZinGeest,OM, politie, Raad voor de Kinderbescherming. Onderzoek, diagnostiek en behandeling vanuit de verschillende sectoren worden geïntegreerd en de
bijbehorende werkprocessen worden zo op elkaar afgestemd dat kind en gezin zo snel, eenduidig en zorgvuldig mogelijk geholpen worden. Snelheid van handelen en de veiligheid van het kind staan voorop, maar er wordt pas afgesloten als ook opgelopen schade hersteld is en er weer positieve ontwikkelingsmogelijkheden voor het kind zijn. In het casusoverleg kunnen wekelijks twee nieuwe casussen ingebracht worden. De aanpak is systeemgericht, ideeën en mogelijkheden kinderen, ouders en netwerkleden worden systematisch betrokken bij diagnsotiek en besluitvorming en er is sprake van wrap around care. Eind maart 2015 wordt in het Spaarneziekenhuis een locatie voor het MDCK geopend waar de hele onderzoeksfase letterlijk rondom het kind kan plaatsvinden (risicotaxatie, medisch-forensische diagnostiek,psychodiagnostiek kind en evt. ouders, kindvriendelijk studioverhoor door de politie). Er is dan dagelijks een multidisciplinair, intersectoraal team beschikbaar.
Samenvatting van de aanvraag
Een nieuwe integrale werkwijze
Het Multidisciplinaire Centrum aanpak Kindermishandeling (MDC-K) Zuid Kennmerland is na een voorbereidende fase vanaf januari 2011 op 28 november 2011 in Haarlem geopend door staatssecretaris Veldhuizen van Zanten. Op dezelfde dag werd een vergelijkbaar centrum geopend door staatssecretaris Teeven in Friesland (Leeuwarden). Beide centra realiseren een nieuwe integrale werkwijze en willen daarmee een doorbraak in de aanpak van kindermishandeling in Nederland bewerkstelligen! Vanaf 28 november vindt er in Zuid-Kennemerland een wekelijks casusoverleg, waarin het kind centraal gesteld wordt en hulpverlening en justitie integraal samenwerken. Snelheid van handelen en de veiligheid van het kind staan voorop. In het casusoverleg worden wekelijks 2 nieuwe casussen ingebracht, terwijl alle casussen van de eerste melding tot en met de afsluiting (als de veiligheid weer gewaarborgd is en de doorgaans noodzakelijke behandeling afgesloten kan worden omdat er weer goede ontwikkelingsmogelijkheden zijn)gevolgd worden.
Aan het team in Zuid Kennemerland (in juli 2012 wordt het werkgebied overigens uitgebreid met Midden Kennemerland)nemen aan het wekelijks overleg zowel partners uit de zorg deel (Bureau Jeugdzorg, Kinder- en Jeugdtraumacentrum, Steunpunt Huiselijk Geweld, MEE, GGZinGeest, OCKhetSpalier) als uit de medische sector (kinderartsen van Spaarneziekenhuis en Kennemer Gasthuis) en de justitiële sector (Politie, OM, Raad voor de Kinderbescherming, de Waag). Daarnaast zijn er vaste contactersonen bij een groot aantal instellingen (de tweede schil), die op afroep aanwezig zijn en waten dat zij kunnen verzoeken een casus in te brengen (Blijf groep, Slachtofferhulp Nederland, Brijder Verslavingszorg, Reclassering, Weer Samen naar School, Samenwerkingsverband Voortgezet Onderwijs, JGZ).
Het MDC-K wordt ondersteund door de gemeenten in Zuid-Kennemerland, door kennisinstellingen (NJI en Defence for Children) en belangeorganisaties van de doelgroep zelf (STUK, Stichting Geheim Geweld, VSK).
Uitgangspunten bij de aanpak in het MDC-K team:
1. Veiligheid is leidend van begin tot eind.
2. Er is een snelle en eenduidige aanpak vanaf het eerste vermoeden tot en met de follow-up.
3. De aanpak is in eerste instantie safety-focused en in tweede instantie ook abuse-focused.
4. De aanpak is systeemgericht en betrekt zowel de misbruikende/mishandelende ouder als de niet-misbruikende/niet–mishandelende ouder.
5. Ideeën en mogelijkheden van kinderen, ouders en netwerkleden worden systematisch betrokken bij diagnostiek en besluitvorming.
6. Er is sprake van een wrap around care (zorg rondom het kind en zijn systeem): het kind staat centraal; er wordt mét het kind gesproken; het kind hoeft slechts eenmaal het feitelijke verhaal te vertellen; er is een eenduidige samenwerking en bundeling van expertise.
7. Er wordt gewerkt vanuit zorg op maat voor het gehele systeem; er is aandacht o.a. voor trauma, relatiedynamiek tussen ouders, dynamiek pleger-slachtofferschap, ouderschap en opvoeding, transgenerationele overdracht.
8. Er zijn zo weinig mogelijk professionals in het systeem.
9. Zorg en justitie (civiel- en strafrechtelijk) werken nauw samen: justitieel/forensisch, medisch, psychosociaal/psychi(atri)sch.
10. Er is sprake van case tracking en wetenschappelijk onderzoek naar effectiviteit.
11. De aanpak is integraal, systeemgericht, intersectoraal en multidisciplinair.
De eerste ervaringen laten de zin en noodzaak zien tot het doorontwikkelen van deze samenwerking en tot nieuw wetenschappelijk onderzoek naar de effectiviteit van interventies en behandelmethoden. Als MDC-K ervaren we ook dilemma’s die optimaal functioneren in de weg staan, zoals:
-gegevensuitwisseling, toestemmingsverklaringen, registratie. De diverse instanties in de zorg en justitie hebben, naast de Wet Bescherming Persoonsgegevens (WBP) waar alle professionals aan gehouden zijn, te maken met verschillende wetten en reglementen.
-overlap in taken tussen de instellingen: om te voorkomen dat er dubbele werkzaamheden plaatsvinden, met name in de eerste onderzoeksfase, zouden de professionals van het MDC-K gemandateerd willen zijn voor- en namens elkaar (bijvoorbeeld zodat ook andere dan zedenrechercheurs opgeleid worden tot het afnemen van en forensisch interview). Vanuit het MDC-K zou onderzocht kunnen worden wat de effecten zijn van deze mandatering en de gevolgen daarvan in de verbinding justitie en zorg.
-een wekelijks casusoverleg is niet het einddoel van het MDC-K. Het MDC-K heeft ambitie samen te gaan werken vanuit één kindvriendelijk gebouw waardoor de aanpak ook letterlijk rondom het kind georganiseerd kan worden. Alle casussen kunnen dan dagelijks door een multidisciplinair, intersectoraal team besproken worden en direct aangepakt worden. Het kind hoeft voor forensich interview, voor medisch onderzoek, voor psychologisch onderzoek maar naar één plek en hoeft het verhaal niet steeds opnieuw te vertellen.