Mobiele menu

Een betere basis: De ontwikkeling en evaluatie van een interventie voor goede allianties tussen jongeren en professionals in de residentiële jeugdzorg

Projectomschrijving

Doel

Het doel van het project Een Betere Basis was om samen met jongeren en professionals in de residentiële jeugdzorg een op individuele jongeren gerichte interventie 1) te ontwikkelen en 2) te evalueren waarmee professionals ondersteund worden in hun alliantie met jongeren.

Interventie Up2U

Het project heeft geleid tot de interventie “Up2U”; een behandelmodule voor motiverende mentorgesprekken in de residentiële jeugdzorg.
Voor het ontwikkelen van de interventie zijn er interviews gehouden met zowel jongeren als professionals van jeugdzorg instellingen Jeugdhulp Friesland en Het Poortje over hun behoeften omtrent de mentorgesprekken die zij met elkaar voeren. Deze interviews laten zien dat jongeren en professionals twijfelen over het gebruik van een hulpmiddel tijdens een mentorgesprek, er verbetering is aan te brengen in het opstellen van behandeldoelen van de jongere en gesprekken zich meer op de individuele jongere kunnen richten.

Training

Om de gespreksvaardigheden te verbeteren en de ontwikkelde interventie toe te kunnen passen hebben professionals een Motiverende Gespreksvoering (MGV) en een Up2U training gevolgd. De professionals hebben zowel voor als na de training een opname gemaakt van een mentorgesprek met een jongere. Deze opnames laten zien dat de professionals na de training meer gebruik maken van MGV consistente vaardigheden en minder van MGV inconsistente vaardigheden dan voor de training.

Evaluatie

Over het algemeen zijn de professionals tevreden met Up2U. Up2U wordt gemiddeld beoordeeld met een 7.3. De behandelmodule wordt duidelijk gevonden en als een hulpmiddel voor tijdens mentorgesprekken gezien. Wel wordt Up2U uitgebreid gevonden en wordt er (nog) te weinig met de behandelmodule in de praktijk gedaan.
Met behulp van Up2U is het voor professionals in de residentiële jeugdzorg mogelijk om een mentorgesprek te voeren welke meer op de individuele jongere gericht is en gebaseerd is op MGV. Er is echter meer training in MGV en de Up2U behandelmodule nodig voor de professionals om de interventie echt eigen te maken en goed toe te kunnen passen in de instellingen.

Producten

Titel: "Je beter voelen"
Auteur: Eenshuistra, A., Harder, A. T., Hof, M., Scherpen, M., Schievels, C. M., & Knorth, E. J.
Titel: 'Je beter voelen': Ervaringen, behoeften en verbeterpunten van jongeren en medewerkers ten aanzien van mentor/coachgesprekken in de residentiële jeugdzorg
Titel: Up2U
Titel: The applicability of the MITI 4.2.1 and the MISC 2.5 with youth care professionals
Auteur: Eenshuistra, A., Harder, A. T., & Knorth, E. J.
Link: http://hdl.handle.net/11370/726b7acb-0c05-4804-9487-d528cecf571c
Titel: Up2U: Een behandelmodule voor blijvende gedragsverandering bij jongeren
Auteur: Harder, A.T.
Link: http://www.rug.nl/staff/a.t.harder/research/activities.html
Titel: Observations of one-on-one conversations between residential care workers and adolescents: A Motivational Interviewing based study
Auteur: Eenshuistra, A., Harder, A. T., & Knorth, E. J.
Link: http://www.rug.nl/staff/a.t.harder/research/publications.html
Titel: Up2U: Development and evaluation of a Motivational Interviewing (MI) based treatment program for youth in residential care
Auteur: Eenshuistra, A., Harder, A. T., & Knorth, E. J.
Link: http://www.rug.nl/staff/a.t.harder/research/publications.html
Titel: Up2U: Achieving persistent behavior change with adolescents in residential care
Auteur: A.T. Harder
Link: http://www.rug.nl/staff/a.t.harder/research
Titel: Up2U: op naar blijvende gedragsveranderingen bij jongeren in 24-uurs hulp.
Auteur: A.T. Harder
Link: http://www.rug.nl/staff/a.t.harder/research/activities.html
Titel: Wat werkt bij ‘ongemotiveerde’ cliënten in de residentiële jeugdzorg? De ontwikkeling van een nieuwe behandelmethodiek op basis van motiverende gespreksvoering.
Titel: Look who's talking
Titel: Up2U
Titel: Up2U: Een handleiding voor motiverende mentor/coachgesprekken in de residentiële jeugdzorg (versie 2)
Auteur: Harder, A. T., & Eenshuistra, A.
Link: http://hdl.handle.net/11370/cbbb0aca-2221-46c7-8640-75e1e0e8ac99
Titel: Nieuwe methode om risicojongeren op het rechte pad te krijgen.
Auteur: Rijksuniversiteit Groningen/ Unifocus/ A.T. Harder

Verslagen


Eindverslag

Het doel van het project Een Betere Basis was om samen met jongeren en professionals in de residentiële jeugdzorg een op individuele jongeren gerichte interventie 1) te ontwikkelen en 2) te evalueren waarmee professionals ondersteund worden in hun alliantie met jongeren. Het project heeft geleid tot de interventie 'Up2U'; een behandelmodule voor motiverende mentorgesprekken in de residentiële jeugdzorg.

Voor het ontwikkelen van de interventie zijn er interviews gehouden met zowel jongeren als professionals van jeugdzorg instellingen Jeugdhulp Friesland en Het Poortje over hun behoeften omtrent de mentorgesprekken die zij met elkaar voeren. Deze interviews laten zien dat jongeren en professionals twijfelen over het gebruik van een hulpmiddel tijdens een mentorgesprek, er verbetering is aan te brengen in het opstellen van behandeldoelen van de jongere en gesprekken zich meer op de individuele jongere kunnen richten.

Om de gespreksvaardigheden te verbeteren en de ontwikkelde interventie toe te kunnen passen hebben professionals een Motiverende Gespreksvoering (MGV) en een Up2U training gevolgd. De professionals hebben zowel voor als na de training een opname gemaakt van een mentorgesprek met een jongere. Deze opnames laten zien dat de professionals na de training meer gebruik maken van MGV consistente vaardigeden en minder van MGV inconsistente vaardigheden dan voor de training.

Over het algemeen zijn de professionals tevreden met Up2U. Up2U wordt gemiddeld beoordeeld met een 7.3. De behandelmodule wordt duidelijk gevonden en als een hulpmiddel voor tijdens mentorgesprekken gezien. Wel wordt Up2U uitgebreid gevonden en wordt er (nog) te weinig met de behandelmodule in de praktijk gedaan.

Met behulp van Up2U is het voor professionals in de residentiële jeugdzorg mogelijk om een mentorgesprek te voeren welke meer op de individuele jongere gericht is en gebaseerd is op MGV. Er is echter meer training in MGV en de Up2U behandelmodule nodig voor de professionals om de interventie echt eigen te maken en goed toe te kunnen passen in de instellingen.

Ontwikkeling behandelmodule
Tijdens het eerste jaar van dit project (dec 2014 / dec 2015) hebben we een behandelmodule ontwikkeld voor motiverende mentor/coachgesprekken in de residentiële jeugdzorg. Mentor- of coachgesprekken zijn 1-op-1 gesprekken tussen jongeren en pedagogisch medewerkers of docenten tijdens het verblijf in residentiële of 24-uurs jeugdzorginstelling. We hebben bij de ontwikkeling van de module samengewerkt met jongeren en medewerkers bij Jeugdhulp Friesland, Woodbrookers en Het Poortje.

Werkwijze: Interviews en werkgroepen
Op basis van literatuur over onder andere werkzame factoren tijdens hulpverlening, Motiverende Gespreksvoering (MGV) en factoren voor een goede implementatie van interventies hebben we een eerste opzet van de behandelmodule ontwikkeld. De behandelmodule hebben we daarna verder ontwikkeld met behulp van:
1) interviews met elf jongeren, tien pedagogisch medewerkers en twee docenten;
2) werkgroep bijeenkomsten met medewerkers en jongeren.

Het doel van de interviews met jongeren en medewerkers was om een beeld te krijgen van hun ervaringen, behoeften en verbeterpunten ten aanzien van de mentor- of coachgesprekken die zij nu toe hebben. Met die informatie kunnen we de behandelmodule zo goed mogelijk laten aansluiten bij de huidige praktijk.

De werkgroep bijeenkomsten hebben plaatsgevonden in drie rondes:
1) een eerste ronde met vier groepen à vijf tot twaalf medewerkers;
2) een tweede ronde met vier groepen à drie tot negen jongeren, en;
3) een derde ronde met vier vrijwel dezelfde groepen à vier tot tien medewerkers.

Daarnaast hebben we met medewerkers van drie leefgroepen één korte werkgroep bijeenkomst gehad. Het eerste doel van de werkgroep bijeenkomsten met medewerkers was om hen te informeren over het onderzoeksproject en motiverende gespreksvoering (MGV). Een tweede doel was om informatie van medewerkers te ontvangen over hun werkwijze tijdens mentor/coachgesprekken tot nu toe en om feedback te krijgen op de tot dan toe opgezette behandelmodule.

Op basis van de resultaten van de interviews en de feedback tijdens de werkgroep bijeenkomsten hebben we de opzet en inhoud van de behandelmodule gedurende de ontwikkelingsfase van het project continu bijgesteld.

Samenvatting van de aanvraag

Jongeren van 12 tot 23 jaar met externaliserend probleemgedrag komen vaak in residentiële instellingen terecht. Deze instellingen zijn de afgelopen jaren steeds meer een 'laatste redmiddel' geworden voor die jongeren bij wie de problemen niet verminderd of verholpen konden worden met andere vormen van hulp. Het is voor deze instellingen dan ook moeilijk om blijvende positieve resultaten bij deze jongeren te bereiken. Het gebrek aan goede lange termijn resultaten kan verklaard worden door kenmerken van de jongeren, professionals en interacties tussen hen.

Cliëntfactoren kunnen in deze context belemmerend zijn voor goede resultaten aangezien jongeren door hun ervaringen in de hulpverlening negatief zijn over contacten met en een gebrek aan vertrouwen hebben in hulpverleners. Zowel eerdere hulpervaring als weinig vertrouwen in hulpverleners hangen samen hangen met slechtere resultaten. Tevens zijn jongeren in de residentiële jeugdzorg vaak weinig gemotiveerd voor behandeling.

Professionals vormen ook een belemmering, aangezien zij niet goed lijken aan te sluiten bij de jongeren. Zij proberen met de huidige aanpak gedragsproblemen vaak te verminderen door gewenst gedrag te vergroten en zich te richten op de extrinsieke motivatie voor gedrag bij jongeren. Een risico daarvan is dat jongeren sociaal wenselijk gedrag gaan vertonen, waardoor positieve veranderingen niet in stand blijven na vertrek. Voor een daadwerkelijke verandering lijkt het noodzakelijk om aan te sluiten bij de intrinsieke motivatie tot verandering bij jongeren. Ondanks het belang ervan zijn er tot nu toe geen interventies ontwikkeld voor professionals in de residentiële zorg om die vorm van motivatie te stimuleren.

Een andere belemmering is dat residentiële professionals vaak intuïtief beheersmatig omgaan met externaliserend probleemgedrag. Zo’n aanpak hangt samen met een slechte alliantie opbouw met jongeren en slechte resultaten. Het is dan ook dikwijls problematisch voor residentiële professionals om een goede therapeutische alliantie met de jongeren op te bouwen vanwege de aanwezige problematiek. Een goede alliantie is echter van groot belang voor positieve resultaten. Desondanks hebben allianties tussen jongeren en professionals in de residentiële zorg nog maar weinig aandacht gekregen. Ook bestaan er weinig interventies die primair gericht zijn op residentiële professionals, ondanks het grote belang van het handelen van professionals voor goede resultaten.

Doelstelling

In dit project wordt een interventie ontwikkeld en geëvalueerd die beter aansluit bij de genoemde cliëntfactoren, explicieter gericht is op een goede alliantie opbouw en op het handelen van professionals dan de huidige aanpak. Onderdeel van de interventie zal de toepassing van motiverende gespreksvoering (MI) zijn, aangezien MI effectief is bevonden bij cliënten met vergelijkbare problematiek en bijzonder geschikt lijkt voor toepassing door residentiële zorgprofessionals, maar desondanks nog maar weinig aandacht heeft gekregen in deze context.

Het doel van dit project is om samen met jongeren en professionals in de residentiële jeugdzorg een op individuele jongeren gerichte interventie 1) te ontwikkelen en 2) te evalueren waarmee professionals ondersteund worden in hun alliantie met jongeren. De interventie is gericht op de cliënt-, professional- en alliantiefactoren die het gebrek aan goede lange termijn resultaten van residentiële jeugdzorg kunnen verklaren. De interventie richt zich op groepsleiders en docenten, aangezien zij dagelijks contact hebben met de jongeren.

Plan van aanpak

Bij de ontwikkeling van de interventie wordt de volgende aanpak gehanteerd:

1. interviews met tenminste tien jongeren en tien professionals om in kaart te brengen wat hun behoeften zijn ten aanzien van de vorm en inhoud van individuele contactmomenten;

2. een overzicht van reeds beschikbare MI protocollen en/of handleidingen voor professionals en literatuur over werkzame elementen van trainingen en succesvolle implementatie van interventies in de praktijk;

3. werkgroep bijeenkomsten met 24 jongeren en 30 professionals om de interventie te gezamenlijk ontwikkelen.

Bij de evaluatie wordt een longitudinaal onderzoek uitgevoerd met drie meetmomenten bij 30 jongere-professional dyades om de werkzaamheid van de interventie na te gaan. Het bestaat uit de volgende aanpak:

1. interviews met jongeren en vragenlijsten voor professionals voor het meten van verandering in 1) de extrinsieke en intrinsieke motivatie voor gedragsverandering bij de jongere en 2) de kwaliteit van de alliantie volgens zowel de jongere als de professional;

2. interviews met jongeren en professionals voor het in kaart brengen van de tevredenheid over de interventie;

3. observaties van individuele contactmomenten tussen jongeren en professionals om verandering in 1) de extrinsieke en intrinsieke motivatie voor gedragsverandering bij de jongere en 2) toegepaste communicatievaardigheden bij professionals te meten.

Onderwerpen

Kenmerken

Projectnummer:
729102002
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2014
2017
Onderdeel van programma:
Gerelateerde subsidieronde:
Projectleider en penvoerder:
Prof. dr. A.T. Harder
Verantwoordelijke organisatie:
Rijksuniversiteit Groningen