Mobiele menu

Implementatie onderzoek ten behoeve van een lesprogramma Seksuele Gezondheid voor het ROC.

Projectomschrijving

Het doel van dit implementatieonderzoek was om al tijdens het ontwikkelen van het lespakket te onderzoeken wat belangrijke factoren zijn waar het lespakket aan zou moeten voldoen om in het mbo gebruikt te gaan worden. Daarnaast is onderzocht op welke manier het gebruik van het lespakket op het mbo gestimuleerd zou kunnen worden. De resultaten van het onderzoek zijn gebruikt bij het ontwikkelen van de vorm en inhoud van het lespakket en het ontwerpen van een implementatieplan met materialen, een trainingsplan en een promotiestrategie. Deze implementatie is geëvalueerd tussen eind november 2012 en juli 2013 waarbij getrainde en ongetrainde docenten zijn vergeleken in het gebruik van de lessen. Uit de evaluatie blijkt dat getrainde docenten meer lessen gebruiken dan ongetrainde docenten. Zowel studenten als docenten zijn positief over de lessen, veel van de docenten zijn van plan de lessen in het volgende schooljaar opnieuw te gebruiken. 

Producten

Titel: Bijlage-onderzoek per les in proefimpl-pretest_20-8-12

Verslagen


Eindverslag

Lang Leve de Liefde MBO is een lespakket over seksuele gezondheid voor gebruik in het mbo. Het lespakket is recentelijk ontwikkeld door de GGD Rotterdam Rijnmond en kwam eind november 2012 beschikbaar. Al tijdens de ontwikkeling van het pakket is er gestart met onderzoek naar determinanten van de verschillende fases van implementatie: de verspreiding, de implementatie en het behoud van het lespakket op zoveel mogelijk mbo instellingen in Nederland.

Dit driejarige onderzoeksproject bestond uit vier fases. In fase 1 is onderzoek gedaan naar determinanten van implementatie van het nog te ontwikkelen lespakket over seksuele gezondheid. Resultaten van dit onderzoek zijn direct toegepast bij het ontwikkelen van het pakket. Vervolgens is in fase 2 aanvullend onderzoek gedaan naar determinanten van implementatie van het concrete lespakket. Fase 3 betrof het opstellen van een implementatieplan en de ontwikkeling van materialen ter ondersteuning van de implementatie, waarna in fase 4 een landelijke proefimplementatie is gestart, die is geëvalueerd onder zowel studenten als docenten. Ter ondersteuning van de implementatie is een informatiefolder en een promotiefilmpje over het lespakket gemaakt en verspreid. Daarnaast zijn er docententrainingen georganiseerd, waarbij geëxperimenteerd is met de inzet van Sense verpleegkundigen die de docenten zowel inhoudelijke ondersteuning kunnen bieden als ook gastlessen en/of spreekuren op school.

In dit project wordt onderzoek gedaan naar de toekomstig invoering van een lespakket seksuele gezondheid voor het ROC/MBO, genaamd Lang Leve de Liefde MBO. Dit lespakket is recentelijk ontwikkeld door de GGD Rotterdam Rijnmond. Tijdens de ontwikkeling van het pakket hebben we onderzoek gedaan naar naar determinanten van de verschillende fases van implementatie: de verspreiding, de implementatie en het behoud van het lespakket op zoveel mogelijk ROC/MBO instellingen in Nederland. Het gehele eerste projectjaar en de 1e helft van het tweede projectjaar zijn besteed aan onderzoek naar deze determinanten onder de verschillende stakeholders. Vervolgens zijn er interventies ontworpen die er op gericht zijn om de implementatie van het lespakket te bevorderen. Deze interventies zullen in het komende (derde) projectjaar op effect worden onderzocht in verschillende regio’s. Het project wordt uitgevoerd door de GGD Rotterdam- Rijnmond, in samenwerking met GGD-en in o.a. Amsterdam, Utrecht, Brabant-Zuidoost en Gelre-IJssel. Voor de implementatie wordt zowel een brede landelijke strategie toegepast als strategieën die specifiek voor de regio zijn. Zo wordt Sense bij enkele GGD-en in de regio’s Zuid Holland Zuid, Utrecht en Oost Nederland betrokken in de implementatie.

Samenvatting van de aanvraag

Het doel van dit onderzoek is (1) het identificeren van determinanten van implementatie van lesprogramma’s en interventies in het algemeen binnen de setting van het ROC, en een lespakket Seksuele Gezondheid voor het ROC (Regionale Opleidingscentra, in het bijzonder (2) het ontwikkelen en evalueren van strategieën voor implementatie van het lespakket. Het belang van implementatie van een lespakket Seksuele Gezondheid op ROC’s is evident. In Nederland volgen ongeveer 300.000 jongeren een opleiding aan een ROC. De deelnemerspopulatie is zeer divers wat betreft vooropleiding, religieuze en culturele achtergrond en leeftijd. Veel jongeren zijn van niet-Nederlandse afkomst. De ROC doelgroep heeft minder kennis over voortplanting, anticonceptie en soa en loopt meer seksuele risico’s (ongewenste zwangerschap, seksueel overdraagbare aandoeningen, seksuele dwang) dan hoger opgeleide leeftijdsgenoten. Uit ervaringen van de GGD Rotterdam-Rijnmond met gezondheidsbevordering en seksualiteit op het ROC in de afgelopen drie jaar is gebleken dat het ROC een complexe setting is. Het in kaart brengen van factoren die landelijke implementatie van een lespakket voor gezondheidsbevordering vraagt veel aandacht en kost daarmee veel tijd. Wel is binnen de ROC’s waarmee is samengewerkt, draagvlak ontwikkeld voor verdere activiteiten. Voorlichting en hulpaanbod op het terrein van seksualiteit blijkt aan de behoefte van ROC’s te voldoen. ROC’s zien behalve zorg op individueel niveau binnen de school ook graag aandacht voor collectieve preventie. Het lespakket Seksuele Gezondheid bevindt zich momenteel nog in de ontwikkelingsfase en zal gepretest worden in 2011. Het onderzoek van het huidige voorstel zal hiermee geïntegreerd worden zodat het ontwikkelings- en implementatietraject goed op elkaar aansluiten. Dit betekent dat er in 2010 een eerste fase van implementatieonderzoek start en dat na een pauzejaar de interventie voor implementatie ontwikkeld zal worden gevolgd door een proefimplementatie met begeleidend onderzoek naar de effectiviteit van de implementatie. Het onderzoek zal uitgevoerd worden onder alle relevante actoren uit de verschillende fasen van implementatie (disseminatie, adoptie, implementatie, en programmabehoud). Bij het onderzoek naar implementatiekennis zal een ecologische benadering gevolgd worden volgens recente theoretische inzichten, waarbij PRISM (Practical, Robust Implementation and Sustainability Model) als leidraad wordt genomen. Het project kent 4 fasen, gestructureerd aan de hand van het Intervention Mapping protocol : 1. inventarisatie van adoptie en implementatiefactoren aan de hand van (kwalitatief en kwantitief) onderzoek bij sleutelfiguren (bv. Netwerk zorgdirecteuren ROC, docenten, en ROC-deelnemers). Tevens wordt gebruik gemaakt van lopend onderzoek en ervaringen uit de projectgroep en de GGD-en uit de regio die betrokken zijn als samenwerkingspartner. 2. Uitwerken van een implementatieplan ter bevordering van het (blijvend) gebruik van het lespakket Seskuele Gezondheid, met input van sleutelfiguren 3. Selecteren van adoptie en implementatie strategieën, uitwerken van materialen en pre-testen bij implementatie-actoren, 3. Proefimplementatie en evaluatieonderzoek naar het effect van de implementatiestrategieen, via (1) effect in termen van ‘fidelity’, ‘completeness’en ‘dose’, en (2) via procesevaluaties, door middel van zogenaamde triangulatie: (1) observatie, (2) procesevaluatie docenten, (3) procesevaluatie leerlingen.

Onderwerpen

Kenmerken

Projectnummer:
124280003
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2010
2013
Onderdeel van programma:
Gerelateerde subsidieronde:
Projectleider en penvoerder:
Dr. M.E.G. Wolfers
Verantwoordelijke organisatie:
GGD Rotterdam Rijnmond