Ontwikkeling en praktijktest van de richtlijn voor depressie bij kinderen en jongeren in de jeugdgezondheidszorg

Depressieklachten en depressie komen veel voor onder jeugdigen en gaan vaak samen met sociaal disfunctioneren, slechtere schoolprestaties, schoolverzuim, middelengebruik en suïcide(pogingen). Signalering van depressieklachten binnen de JGZ is vanuit preventief oogpunt relevant, aangezien deze een belangrijke voorspeller zijn van een depressie in de nabije toekomst en co-morbide stoornissen. Binnen de JGZ komen professionals geregeld in contact met kinderen en jongeren met mogelijke depressieklachten/depressie. Zij vragen zich af hoe te handelen om depressieve klachten/depressie te kunnen signaleren, te voorkomen dan wel te begeleiden, hoe zij de ouders daarbij kunnen betrekken en adviseren en wanneer toeleiding naar hulpverlening nodig is. Binnen de JGZ ontbreekt het op dit gebied aan een vastgestelde aanpak en werkwijze, passend bij het basistakenpakket JGZ. Uit onderzoek is bekend dat vroeg-signaleren en interveniëren aantoonbaar een depressie kunnen voorkomen. Voor kinderen en jongeren met depressieklachten bestaan universele, selectieve en geïndiceerde interventies en behandelmethoden en er is een addendum Jeugd bij de multidisciplinaire Richtlijn Depressie verschenen voor de tweede lijn. Binnen de JGZ valt dus winst te behalen op het gebied van preventie, vroegtijdige signalering en begeleiding van kinderen en jongeren met depressieklachten/depressie, advisering aan ouders en andere betrokkenen. De JGZ staat als enige gezondheidszorgorganisatie in contact met in principe alle Nederlandse kinderen en jongeren en hun ouders in het kader van het landelijk preventief geneeskundig onderzoek. De regelmatige contacten bieden een uitgelezen kans om handelingsaanbevelingen systematisch in te voeren en te streven naar preventie van en vroeg interveniëren bij depressie vanaf de eerste levensjaren. Het Trimbos-instituut heeft veel ervaring en expertise opgebouwd met het ontwikkelen van richtlijnen voor de JGZ en doet hierbij een voorstel voor het ontwikkelen van een richtlijn depressie voor JGZ-professionals. De te ontwikkelen richtlijn biedt een unieke kans om kennis over tijdig herkennen van signalen en interveniëren bij depressieklachten/depressie onder kinderen en jeugdigen op te bouwen vanuit de praktijk van de JGZ, rekening houdend met de transitie, en te integreren met bestaande kennis over depressie in de keten.De richtlijn wordt ontwikkeld volgens de principes van Evidence Based Richtlijn Ontwikkeling. Naast het verzamelen, waarderen (GRADE methode) en samenvatten van wetenschappelijke kennis, verrijken wij de richtlijn met op de JGZ praktijk gebaseerde kennis om de toepasbaarheid en de herkenbaarheid van de aanbevelingen te vergroten. Binnen de EBRO methode maken we gebruik van de meest recente versie van de Richtlijn voor richtlijnen en de HARING-tools, welke zijn geïntegreerd in het Trimbos procedureboek voor richtlijnontwikkeling. Samen met de relevante JGZ beroepsgroepen, een JGZ organisatie en vertegenwoordigers van jeugdigen zal het Trimbos-instituut de volgende producten opleveren: een handzame JGZ multidisciplinaire richtlijn Depressie, een gebruikersversie, een kaart met aanbevelingen in de vorm van een stroomdiagram en andere afgeleide producten, om de kwaliteit van zorg te verbeteren.