JGZ-Richtlijn Extremiteiten

Het beoordelen van de lichamelijke verschijning van de jeugdige is een wettelijke taak van de jeugdgezondheidszorg (JGZ) (Besluit Publieke Gezondheid 2008). Het beoordelen van de extremiteiten maakt hier deel van uit. Het doel van het beoordelen van de extremiteiten is het monitoren van de relevante waarneembare kenmerken en afwijkingen van het bewegingsapparaat. Waar nodig geeft de JGZ preventieve voorlichting en advisering (gericht op het normaliseren), en zo nodig volgt verwijzing voor nader onderzoek of behandeling. Naast de belangrijke rol bij de signalering en verwijzing van afwijkingen, kan de JGZ ook een rol spelen bij de begeleiding en nazorg van aandoeningen aan de extremiteiten. De JGZ kan in al deze taken ondersteund worden door een heldere richtlijn. Uit de inventarisatie van de Argumentenfabriek en het CBO (2015) kwam naar voren dat JGZ-professionals behoefte hebben aan: a) vaardigheden om afwijkingen aan extremiteiten te signaleren, b) kennis over alarmsymptomen en adviezen waarmee zij ouders en jeugdigen kunnen ondersteunen, en c) een eenduidig beleid over het verwijzen naar andere zorgverleners. De beoogde richtlijn ‘Extremiteiten’ zal een variëteit aan klachten en aandoeningen van de extremiteiten behandelen. Zoals aangegeven in de Programmeringsstudie (2013), zullen de onderwerpen dysplastische heupontwikkeling (DHO) en scoliose niet worden behandeld in de richtlijn ‘Extremiteiten’. Voor DHO is een aparte richtlijn in ontwikkeling, en in 2014 is de JGZ-richtlijn Methodiek Onderzoek Scoliose is door de Richtlijnadvies- en -autorisatie Commissie (RAC) teruggetrokken. Het eindproduct van dit project is een richtlijn ‘Extremiteiten’ voor de JGZ, gebaseerd op de knelpunten uit het werkveld. De richtlijn wordt volgens de principes van Evidence Based RichtlijnOntwikkeling (EBRO) ontwikkeld en zal – waar relevant - rekening houden met diversiteit in de doelgroep. De richtlijn wordt geschreven door TNO en een afgevaardigde (organisatie) vanuit de Werkgroep KinderOrthopaedie (WKO) van de Nederlandse Orthopaedische Vereniging (NOV). Deze worden ondersteund door een werkgroep van JGZ-professionals, patiënten en inhoudelijk deskundigen uit relevante beroepsgroepen: Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG) en Nederlandse Vereniging voor Kinderfysiotherapie (NVFK). Ook zal een patiëntvertegenwoordiger aan de werkgroep deelnemen. Naast de werkgroep wordt een klankbordgroep opgericht met daarin onder andere professionals uit belangrijke aanpalende disciplines zoals podotherapeuten, sportartsen, orthopaedisch instrumentmakers en ergotherapeuten. Pharos zal in de klankbordgroep beoordelen of in de richtlijn voldoende rekening is gehouden met diversiteitsaspecten. Behalve de JGZ-richtlijn ‘Extremiteiten’ worden een basisdataset (BDS)-protocol en een set van prestatie-indicatoren ontwikkeld. Ook wordt in minimaal vier JGZ-organisaties een praktijktest uitgevoerd met de concept richtlijn. Op basis van de praktijktest wordt de concept richtlijn aangepast en worden diverse producten gemaakt die de landelijke implementatie ondersteunen: een impactanalyse op organisatieniveau (inclusief inschatting van benodigde tijd en geld), een document met geleerde lessen uit de praktijktest, een PowerPointpresentatie voor scholing van JGZ-professionals, en een beknopte rapportage met aanbevelingen voor de landelijke implementatie.