Mobiele menu

Gespreksvoering met ouders en jeugdigen: verbinding tussen JGZ-richtlijnen

Projectomschrijving

Ondersteuning bij gespreksvoering in de spreekkamer

Er zijn ruim tien JGZ-richtlijnen met een focus op psychosociale problematiek van jeugdigen. Daarin komt communicatie met ouders en jeugdigen uiteenlopend aan bod. Door beperkte afstemming tussen deze richtlijnen, waren adviezen betreffende gespreksvoering in de praktijk lastig om consistent te gebruiken. Er was behoefte aan meer eenduidigheid; aan richtlijn overstijgende handvatten over hoe dient te worden omgegaan met de benadering van en gesprekken met ouders en jeugdigen.
TNO en Trimbos Instituut beoogden met dit project te komen tot een dergelijke, richtlijnoverstijgende benadering van ouders en jeugdigen. Daartoe zijn dertien bestaande richtlijnen geanalyseerd en vonden er behoeftepeilingen en reflectiebijeenkomsten plaats onder praktijkprofessionals, ouders en jeugdigen. 

Resultaten

Uitkomsten betreffen een overzicht van 25 kernvaardigheden voor gespreksvoering, beschrijving van de twee gespreksmodellen motiverende gespreksvoering en oplossingsgericht werken, en concrete aanbevelingen voor gespreksvoering in de JGZ-praktijk. Deze resultaten zijn verwerkt in: 1) Een gesprekskaartenset (100 kennis-, actie-, advies- en reflectiekaarten) 2) Een bureaukaart 3) Een informatiedocument voor toekomstige richtlijnen
 
De tools en het informatiedocument zijn te downloaden op de websites van NCJ, Trimbos Instituut, TNO.

Informatiedocument gespreksvoering in de JGZ

bureaukaart voor JGZ professionals

Producten

Titel: Factsheet peilingen over gespreksvoering in de JGZ
Auteur: De Wolff, M., & Klein Velderman, M.
Titel: Gespreksvoering in de jeugdgezondheidszorg
Auteur: De Wolff, M., Meije, D., De Graaf, I., & Klein Velderman, M.
Link: http://www.tno.nl
Titel: Documentanalyse JGZ Richtlijnen
Auteur: Meije, D., & De Graaf, I.
Link: https://www.trimbos.nl/docs/1a42db72-0554-450e-8a41-f6b37a7241a8.pdf
Titel: Kaartenset voor gespreksvoering
Auteur: Meije, D., De Graaf, I., Klein Velderman, M., & De Wolff, M.
Titel: Bureaukaart voor gespreksvoering
Auteur: De Graaf, I., Meije, D., De Wolff, M., & Klein Velderman, M.

Verslagen


Eindverslag

Er zijn ruim tien JGZ-richtlijnen met een focus op psychosociale problematiek van jeugdigen. Daarin komt communicatie met ouders en jeugdigen uiteenlopend aan bod. Door beperkte afstemming tussen deze richtlijnen, waren adviezen betreffende gespreksvoering in de praktijk lastig om consistent te gebruiken. Er was behoefte aan meer eenduidigheid; aan richtlijn overstijgende handvatten over hoe dient te worden omgegaan met de benadering van en gesprekken met ouders en jeugdigen. TNO en Trimbos Instituut beoogden met dit project te komen tot een dergelijke, richtlijn-overstijgende benadering van ouders en jeugdigen. Daartoe zijn dertien bestaande richtlijnen geanalyseerd en vonden er behoeftepeilingen en reflectiebijeenkomsten plaats onder praktijkprofessionals, ouders en jeugdigen.

Uitkomsten betreffen een overzicht van 25 kernvaardigheden voor gespreksvoering, beschrijving van de twee gespreksmodellen motiverende gespreksvoering en oplossingsgericht werken, en concrete aanbevelingen voor gespreksvoering in de JGZ-praktijk. Deze resultaten zijn verwerkt in:

1) Een gesprekskaartenset (100 kennis-, actie-, advies- en reflectiekaarten)
2) Een bureaukaart
3) Een informatiedocument voor toekomstige richtlijnen

De tools en het informatiedocument zijn te downloaden op de websites van NCJ, Trimbos Instituut, TNO.

Er zijn ruim tien JGZ-richtlijnen met een focus op psychosociale onderwerpen. Daarin komt communicatie met ouders en jeugdigen uiteenlopend aan bod. Dit project van TNO Child Health en Trimbos-instituut is erop gericht professionals richtlijnoverstijgend te ondersteunen bij het voeren van gesprekken. Daartoe worden bestaande richtlijnen geanalyseerd en vindt er een behoeftepeiling plaats in de praktijk. Uitkomsten worden verwerkt in concrete producten met aanbevelingen voor toekomstige richtlijnontwikkelaars en JGZ-professionals.

Begin 2019 zijn de richtlijnanalyse en behoeftepeilingen afgerond. De documentanalyse van dertien bestaande JGZ-richtlijnen liet zien dat deze weinig praktische handvatten geven voor gespreksvoering tussen ouders/jeugdigen en professionals.

Samen met het Landelijk Ouderpanel van Opvoeden.nl, de Nationale Jeugdraad en JGZ-partners hebben we totaal drie peilingen gehouden: onder ouders (n= 302), jongeren (n=308, waarvan 259 van 12 t/m 18 jaar oud), en JGZ-professionals (n=165). Hoe ervaren ouders gesprekken met de JGZ, wat gaat volgens jongeren niet goed in deze gesprekken, en welke knelpunten zien professionals?
Doel van deze peilingen was inzicht te krijgen in ervaringen en best-practices voor de praktijk. Resultaten zijn besproken in reflectiebijeenkomsten met ouders, jongeren en professionals. Opbrengsten van het project worden in 2019 in samenwerking met de praktijk vertaald naar praktische tools voor JGZ-professionals en richtlijnontwikkelaars.

Samenvatting van de aanvraag

Vanuit de JGZ-praktijk en de richtlijnontwikkelaars wordt aangegeven dat er behoefte is aan meer eenduidigheid rondom de gespreksvoering met ouders en jeugdigen zoals die in de verschillende richtlijnen naar voren komt. Binnen de ontwikkeling van de verschillende richtlijnen is in het verleden daar geen goede onderlinge afstemming over geweest tussen de richtlijn ontwikkelaars.

Het doel van het onderhavige project is om te komen tot een meer uniforme benadering van ouders en jeugdigen vanuit de JGZ-richtlijnen. Hiertoe worden bestaande richtlijnen geanalyseerd en wordt een behoeftepeiling onder praktijkprofessionals, ouders en jongeren uitgevoerd. De bestaande 13 richtlijnen over psychosociale onderwerpen worden door middel van een documentanalyse onderzocht op de onderdelen waarbij ouders en jeugdigen worden betrokken. Deze onderdelen worden vervolgens geanalyseerd op overeenkomsten en tegenstrijdigheden tussen de verschillende richtlijnen. Daarnaast wordt via een behoeftepeiling onder JGZ-professionals uitgevraagd welke tegenstrijdigheden men tegenkomt in de praktijk bij het inzetten van richtlijnen, lastige gesprekssituaties, en andere issues die spelen in de benadering met ouders en jeugdigen.

Op basis van de verworven kennis worden aanbevelingen geformuleerd en praktische tools ontwikkeld voor toekomstige richtlijnontwikkelaars en JGZ-professionals.

Voor toekomstige richtlijnontwikkelaars wordt een adviesdocument opgesteld met aanbevelingen en thematische modules met beschrijving van methodieken voor de ontwikkeling van nieuwe richtlijnen hoe te komen tot een overstijgende meer uniforme benadering van ouders en jeugdigen. Dit zorgt daarmee voor grotere verbinding tussen toekomstig te ontwikkelen richtlijnen.

Voor de JGZ-professionals worden modules met handvatten ontwikkeld van praktische uitwerking van methodieken voor gespreksvoering met ouders en jeugdigen zowel voor de algemene benadering als voor specifieke lastige situaties. Dit zorgt daarmee voor grotere verbinding tussen bestaande richtlijnen.

Implementatie wordt geborgd door het intensief betrekken van de belangrijkste groepen (JGZ-professionals, ouders en jeugdigen, en richtlijnontwikkelaars). Daarnaast zijn de landelijke koepels GGD GHOR en Nederlands Centrum Jeugdgezondheidszorg in het projectteam betrokken. Daardoor wordt zowel de aansluiting op de praktijk, op recente ontwikkelingen binnen het JGZ-richtlijnenveld als de implementatie zo optimaal mogelijk bevorderd.

Kenmerken

Projectnummer:
732000202
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2018
2020
Gerelateerde subsidieronde:
Projectleider en penvoerder:
Dr. M. Klein Velderman
Verantwoordelijke organisatie:
TNO