Mobiele menu

Effecten van cliënt- en therapeutfactoren en cliënttherapeut alliantie bij de bewezen effectieve oudertraining Incredible Years voor diverse doelgroepen

Projectomschrijving

Jonge kinderen met gedragsproblemen hebben meer moeite met het maken van vriendjes, school, hobby's en de relatie met hun ouders. Zij lopen een risico dat de gedragsproblemen verergeren, met bijkomende problemen als schooluitval en criminaliteit, en hoge kosten voor de maatschappij. Deze problemen blijken het best te behandelen door al bij jonge kinderen behandeling via de ouders in te zetten. In Nederland blijkt de oudercursus Incredible Years (IY) effectief te zijn voor gezinnen met heel diverse achtergronden. IY kent flexibiliteit om op de situatie van ieder gezin in te spelen. Het is belangrijk te weten welke aanpak het beste werkt met welk gezin. De gegevens van 786 gezinnen uit vier gerandomiseerde effect studies zijn gekoppeld tot 1 grote dataset. Zo is onderzocht welke kinderen het meest gebaat zijn bij welke combinaties van gezins- en behandelkenmerken. De bevindingen worden direct in de praktijk gebruikt bij de begeleiding van trainers en ouders.

Verslagen


Eindverslag

Incredible Years (IY) is in Nederland de enige bewezen effectieve en kosteneffectieve oudercursus voor het verminderen van externaliserende gedragsproblemen bij kinderen in de vroege basisschoolleeftijd. IY wordt toegepast bij diverse doelgroepen (o.a. migranten met lage SES en gezinnen met een gedetineerde ouder). Van uit de praktijk is er grote behoefte aan solide kennis over cliënt-, therapeut- en alliantiefactoren die cruciaal zijn voor het werken met deze doelgroepen.
Doel van dit project was dan ook vast te stellen welke cliënt-, therapeut- en alliantiefactoren bijdragen aan de effecten en retentie van de evidence-based oudertraining IY bij zeer diverse gezinnen in de dagelijkse praktijk. Hiervoor werd gebruik gemaakt van data uit vier eerdere studies naar IY in Nederland. Door de reeds verzamelde grote steekproef en het gerandomiseerde design werden de daadwerkelijke effecten van cliëntfactoren, geobserveerde therapeutfactoren en geobserveerde cliënt-therapeut interacties op effectiviteit van de interventie en retentie onderzocht.
Wij hebben de RCT data van 786 gezinnen (452 interventie en 334 controle) uit vier studies gekoppeld tot 1 grote dataset met naast voor- en nametingen volgens meerdere informanten ook veel cliënt- en behandelaarskenmerken. Aangezien er van alle behandelsessies videobanden zijn was de grootste klus het coderen van een steekproef van steeds een half uur uit 176 sessies (van alle 44 gegeven oudergroepen vier sessies) uit deze video’s op cliënt-, therapeut en alliantie-kenmerken.
De oudertraining is effectief voor zeer diverse gezinnen ongeacht afkomst, sociaaleconomische status of comorbide problemen van kinderen of ouders. De effectiviteit is groter bij ernstiger problematiek. Implementatiekwaliteit is gemiddeld hoog, waardoor er weinig betekenisvolle verschillen zijn in therapeut en alliantiefactoren tussen groepen. Groepen waarin deelnemers meer steun van elkaar ervaren hebben iets sterkere effecten.
Aanbevelingen:
- Zet deze oudertraining breed in bij jonge kinderen met externaliserende gedragsproblemen, met name ook bij laagopgeleide gezinnen uit diverse etnische groepen en met co-morbide kind- of ouder problemen. Etnisch of qua opleidingsniveau gemengde groepssamenstellingen zijn daarbij even effectief (mits ouders hier zelf voor kiezen).
- Vermijd daarbij inzet voor té lichte problematiek, aangezien effecten daar kleiner zijn de investering voor ouders in 12 a 14 bijeenkomsten relatief groot is.
- Houdt strak vast aan de intensieve opleiding en certificering om de hoge kwaliteit van uitvoering te borgen. Besteed daarbij aandacht aan de wederzijdse ondersteuning tussen ouders, die bijdraagt een de effectiviteit.

Samenvatting van de aanvraag

Incredible Years (IY) is in Nederland de enige bewezen effectieve en kosteneffectieve oudercursus voor het verminderen van externaliserende gedragsproblemen bij kinderen in de vroege basisschoolleeftijd. IY wordt toegepast bij diverse doelgroepen (o.a. migranten met lage SES en gezinnen met een gedetineerde ouder). Van uit de praktijk is er grote behoefte aan solide kennis over cliënt-, therapeut- en alliantiefactoren die cruciaal zijn voor het werken met deze doelgroepen. Doel van dit project is dan ook vast te stellen welke cliënt-, therapeut- en alliantiefactoren bijdragen aan de effecten en retentie van de evidence-based oudertraining IY bij zeer diverse gezinnen in de dagelijkse praktijk. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van data uit vier eerdere studies naar IY in Nederland. Door de reeds verzamelde grote steekproef (N = 739) en het gerandomiseerde design worden de daadwerkelijke effecten van cliëntfactoren, geobserveerde therapeutfactoren en geobserveerde cliënt-therapeut interacties op effectiviteit van de interventie en retentie vastgesteld. De bevindingen worden direct in de praktijk gebruikt door afhankelijk van de uitkomsten waar mogelijk cliënt-, therapeut- en/of alliantiefactoren aan te passen om de effectiviteit van het IY ouderprogramma te optimaliseren.

Onderwerpen

Kenmerken

Projectnummer:
729101004
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2014
2016
Onderdeel van programma:
Gerelateerde subsidieronde:
Projectleider en penvoerder:
Prof. dr. B. Orobio de Castro
Verantwoordelijke organisatie:
Universiteit Utrecht