Mobiele menu

De Houvast-methodiek: Op weg naar een gelijkwaardige relatie van ouders in de jeugdzorg.

Projectomschrijving

Conflictsituaties tussen ouders en jeugdprofessionals komen regelmatig voor. Dit kan de zorg voor jeugdigen en hun gezin in de weg staan.
De Houvast-methode van Stichting De Noodkreet draagt naar verwachting bij aan een gelijkwaardigere relatie (alliantie) tussen ouders en jeugdprofessionals.

Onderzoek

Onderzocht  is of de Houvast-methodiek leidt tot een gelijkwaardigere alliantie met jeugdprofessionals en hoe deze alliantie verbeterd kan worden. Empowerment speelt daarbij een centrale rol. Naast de werkzaamheid van de Houvast-methodiek is aandacht besteed aan de manier waarop Houvast is geïmplementeerd.

Resultaten

De resultaten laten zien dat de Houvast-methodiek niet tot een gelijkwaardigere alliantie tussen ouders en jeugdhulpverleners leidt. Wel neemt de empowerment van de meeste ouders licht toe.
Wat betreft de implementatie van Houvast zijn verschillende leerpunten op het niveau van de cliënt, gebruiker en organisatie geïdentificeerd.

Magazine 'Met kracht meer verbinding'

Het project heeft geresulteerd in een online magazine getiteld 'Met kracht meer verbinding'. Het magazine biedt aanknopingspunten voor iedereen die aan de slag wil om de relatie tussen ouders en jeugdprofessionals te verbeteren. Door in te zetten op de empowerment van ouders. Dit magazine biedt inzicht in de literatuur, een bijzondere manier van onderzoek doen en tips en tricks voor de praktijk.

Verslagen


Eindverslag

Achtergrond
Conflictsituaties tussen ouders en jeugdprofessionals komen regelmatig voor. Dit kan de zorg voor jeugdigen en hun gezin in de weg staan. De Houvast-methode van Stichting de Noodkreet draagt naar verwachting bij aan een gelijkwaardigere relatie (alliantie) tussen ouders en jeugdprofessionals.

Doel van de studie
We hebben onderzocht of de Houvast-methodiek leidt tot een gelijkwaardigere alliantie met jeugdprofessionals en hoe deze eventueel verbeterd kan worden. De intermediaire rol van empowerment stond daarbij centraal. Naast de werkzaamheid van de Houvast-methodiek hebben we aandacht besteed aan het effect van de manier waarop Houvast werd geïmplementeerd.

Resultaten
Bij de meeste ouders heeft het doorlopen van Houvast bijgedragen aan een lichte vooruitgang in hun empowerment. De gevonden vooruitgang in de empowerment van ouders was minder groot dan verwacht. Een verklaring hiervoor zou kunnen zijn dat met een aantal factoren onvoldoende rekening is gehouden, denk aan cliëntfactoren, professionalfactoren en contextfactoren.
Hoewel eerdere onderzoeken een positieve relatie vonden tussen empowerment en de mate van gelijkwaardige alliantie, leidde de lichte vooruitgang in empowerment van ouders in ons onderzoek niet tot een gelijkwaardigere alliantie met jeugdprofessionals. Het lijkt erop dat een grotere verandering in empowerment nodig is om de alliantie tussen ouders en jeugdprofessionals te beïnvloeden.
Wat betreft de implementatie van Houvast kan gesteld worden dat De Noodkreet aan een aantal voorwaarden voor succesvolle implementatie heeft voldaan, maar dat er ook een aantal factoren zijn die bij toekomstige vernieuwingen meer aandacht behoeven. Dit zijn factoren op het niveau van de organisatie, de innovatie, de gebruikers en de sociaal-politieke en organisatorische context.

Conclusie
De Houvast-methodiek lijkt potentie te bieden om de empowerment van ouders te versterken. Tot op heden zorgt Houvast niet voor een gelijkwaardigere relatie tussen ouders en jeugdprofessionals. Meer aandacht voor de toepassing en implementatie van Houvast is nodig om de potentie van Houvast volledig te kunnen benutten.

Samenvatting van de aanvraag

Te veel jeugdzorgtrajecten hebben te kampen met gebrek aan vertrouwen of conflictsituaties tussen ouders en professionals. Dit staat een positief vervolg van de zorg voor jeugdigen en hun gezin vaak in de weg. Inzicht in de factoren die bijdragen aan het hervinden van een constructieve en werkbare relatie tussen ouders en professionals is van groot belang voor de verbetering van de zorg voor jeugd. Stichting de Noodkreet is in 1998 opgericht door ervaringsdeskundige ouders en een aantal professionals die zich inzetten voor een betere jeugdhulpverlening. De Noodkreet is een cliëntenorganisatie die ondersteunt en bemiddelt voor ouders en jongeren in de jeugdhulpverlening, zowel voor jongeren met een vrijwillig als ook met een gedwongen kader. De ervaring van de Noodkreet leert dat ouders door hun meervoudige complexe problematiek moeite hebben met het verwoorden van de hulpvraag. Ouders schamen zich voor hun problemen en zijn vaak bang om hun complete verhaal te vertellen. Het project richt zich op de methodiek "Houvast". Het is een methodiek bedoeld voor ervaringsdeskundigen en erop gericht om ouders hun eigen zorgvraag duidelijk te maken, wat ouders helpt bij nemen van de regie en het zoeken van steun die aansluit bij hun situatie. Het initiatief voor het doen van dit project ligt geheel bij de Noodkreet. Het doorlopen van Houvast (gericht op ouders die het overzicht zijn kwijtgeraakt en steun zoeken bij het vinden van oplossingen voor hun problemen) draagt naar verwachting bij aan het ontstaan van een gelijkwaardigere relatie tussen cliënt en professional. Uit de literatuur blijkt dat de zogenaamde alliantie tussen beroepsbeoefenaren en cliënten een belangrijke voorspeller is van een succesvol verloop van het hulpverleningstraject. Daarbij spelen wederkerigheid, respect in de relatie, een interactieve aanpak en ruimte voor - en behoefte van - de cliënt een belangrijke rol. De gelijkwaardigheid beïnvloedt de eigen kracht van gezinnen, de zelfregie, het gezamenlijk (in de alliantie) doelen stellen en het gezamenlijk doelen verwezenlijken (ook al is een Ondertoezichtstelling of Uithuisplaatsing nodig). Tevens beïnvloedt het het gezamenlijk constateren dat de totale inzet van ouders, kinderen, sociale netwerken, vrijwilligers en professionals het verschil maakt en daadwerkelijk gezinnen in staat stelt zelf (weer) het leven in eigen hand te hebben en er richting aan te geven. Indien nodig: met tijdelijke of langdurige ondersteuning op hulp. De centrale vragen van het onderzoek richten zich op de ontwikkeling van de alliantie, de werkzame factoren van dat Houvast-traject en wat de methode positief kan bijdrage aan de alliantie en dan met name het verwerven van een gelijkwaardige relatie tussen ouders en professionals. In het onderzoek worden vrijwilligers en cliënten nauw betrokken. Houvast is nog niet in de praktijk gebracht. In het project gaan onderzoek en implementatie hand in hand. Het doel is om de vrijwilligers met de onderzoeksresultaten, die gaandeweg verzameld worden, te ondersteunen. Het onderzoek is zo opgezet dat het kwetsbare proces tussen vrijwilliger en cliënt zo weinig mogelijk verstoort. Allereerst wordt gezocht naar de meest relevante uitkomstmaten voor het onderzoek. Vervolgens wordt een set van indicatoren ontwikkeld die centraal staat in het onderzoek. Een 15tal cliënten vormt de onderzoekspopulatie en het onderzoek vindt plaats door middel van dossier, onderzoek, observaties en focusgroep gesprekken met vrijwilligers en professionals. Het onderzoek resulteert in handvatten voor alle stakeholders in het Houvast-traject, onderwijsinstellingen en gemeenten en in wetenschappelijk inzicht in de werkzame factor 'alliantie'. De resultaten worden benut voor instrumentontwikkeling voor vrijwilligers en cliëntenondersteuners, training/lespakketten voor professionals, en presentaties en publicaties voor gemeenten, jeugdzorginstellingen en onderzoekers.

Kenmerken

Projectnummer:
729102003
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2014
2017
Onderdeel van programma:
Gerelateerde subsidieronde:
Projectleider en penvoerder:
Prof. dr. CH. van Nieuwenhuizen
Verantwoordelijke organisatie:
Universiteit van Tilburg