Impact en uitvoerbaarheid van taakherschikking van arts naar verpleegkundige binnen de JGZ 0-4.

AANLEIDING: In Nederland doen zich verschillende ontwikkelingen voor die vragen om een andere inrichting van de Jeugdgezondheidszorg (JGZ). Ten eerste heeft de JGZ te maken met een veranderende vraag van de klant met meer aandacht voor psychosociale problematiek, ten tweede veranderen door opleiding competenties van medewerkers. Veel artsen zijn opgeleid tot jeugdarts en hebben in hun opleiding nieuwe vaardigheden opgedaan, maar voeren hun werk nog op dezelfde wijze uit als voorheen. Tenslotte maakt de JGZ vanaf 2011 in elke gemeente deel uit van een Centrum voor Jeugd en Gezin waarin verschillende organisaties samenwerken om ouders en jongeren te ondersteunen in hun vragen rondom opgroeien en opvoeden. De dienstverlening van de JGZ is temidden van deze ontwikkelingen niet essentieel veranderd. DOEL: Icare JGZ ontwikkelde deze pilot om de inrichting van de JGZ aan te sluiten bij de ontwikkeling van Centra voor Jeugd en Gezin(CJG), bij competenties van jeugdartsen en bij de toegenomen aandacht voor psychosociale problematiek. Het begeleidend onderzoek richtte zich op haalbaarheid van taakherschikking in de JGZ. WERKWIJZE: In twee teams met ruim 3500 kinderen (0-4 jaar) in zorg zijn 13 verpleegkundigen opgeleid om bij gezonde kinderen vanaf twee maanden de standaard consulten uit te voeren. Bij elk kind is aan de hand van bepaalde criteria een afweging gemaakt door arts en verpleegkundige of het kind na de leeftijd van 1 maand door de verpleegkundige gevolgd zou worden of door arts en verpleegkundige afwisselend. De arts fungeerde als coach, bepaalde beleid bij afwijkingen, zag kinderen op indicatie en ontwikkelde met andere collega’s samen nieuwe taken. ONDERZOEK: Voor het effect van taakherschikking zijn pilot- en controleteams met elkaar vergeleken in een voor- en nameting. Hiermee is een kwantitatief beeld verkregen van veranderingen in soort en aantal consulten, afwijkende bevindingen en verwijzingen. Ook is de mening van ouders, competenties van verpleegkundigen en artsen, takenpakket van de arts en beleving van werknemers in de pilot gemeten. DATAVERZAMELING EN ANALYSE: Data over soort en aantal consulten, afwijkende bevindingen en verwijzingen zijn verzameld uit het JGZ dossier. Voor het volgen van competenties van artsen en verpleegkundigen zijn vragenlijsten gebruikt. Focusgroepinterviews gaven een kwalitatief beeld van de ervaringen van ouders en medewerkers met de werkwijze. Waar van toepassing is het verloop in de tijd geanalyseerd. CONCLUSIE van dit project op basis van de onderzoeksresultaten is dat het haalbaar is om verpleegkundigen bij gezonde kinderen vanaf twee maanden alle consulten te laten uitvoeren. Zij hebben laten zien de bekwaamheid en het zelfvertrouwen te verwerven om deze taak uit te voeren. De beoogde taakherschikking vindt ook daadwerkelijk plaats en het aantal afwijkende bevindingen en verwijzingen verandert niet significant meer dan in de controle teams. Aan draagvlak bij ouders ontbreekt het ook niet. Medewerkers zijn enthousiast over de nieuwe werkwijze maar formuleren wel een aantal aandachtspunten voor implementatie. Artsen hebben minder nieuwe taken ontwikkeld dan vooraf gehoopt was, ook dit levert aandachtspunten op voor implementatie.