Een gepersonaliseerde behandeling voor herstel bij problematisch middelengebruik voor mensen met een lichte verstandelijke beperking

Problematisch middelengebruik komt veel voor bij mensen met een LVB en een complexe zorgvraag. Ook is er voor deze mensen een groot risico op negatieve gevolgen van gebruik. In de zorg voor deze mensen is er sprake van handelingsverlegenheid, daarom is er een urgente behoefte aan een passend behandelaanbod gericht op herstel bij problematische middelengebruik. In dit project bundelen wij daarom kennis en ervaring om te komen tot een gepersonaliseerde behandeling gericht op herstel bij problematisch middelengebruik bij mensen met een LVB en een complexe zorgvraag. Essentieel hierbij is het samenbrengen van expertise uit de verschillende sectoren waaronder de gehandicaptenzorg, verslavingszorg en geestelijke gezondheidszorg. In dit project ontwikkelen wij een gepersonaliseerde behandeling gericht op herstel bij problematisch middelengebruik bij mensen met een LVB en een complexe zorgvraag. Innovatieve elementen om de behandeling gepersonaliseerd en geschikt voor mensen met een LVB en een complexe zorgvraag te maken zijn: 1. Het gebruik van vier persoonlijkheidsprofielen die een risico voor problematisch gebruik vormen, waarbij voor elk profiel een aangepaste behandeling wordt ontwikkeld. 2. Het gebruik van een herstel ondersteunende mHealth applicatie ter aanvulling op de behandeling. Cliënten krijgen door middel van de applicatie gepersonaliseerde feedback in hun dagelijks leven. Deze mHealth applicatie verhoogt de zelfregie van de cliënt en bevordert de generaliseerbaarheid van de behandeling en het volhouden van de verandering. De behandeling is gebaseerd op motiverende gespreksvoering en cognitief gedragstherapeutische interventies, omdat een combinatie van deze psychosociale interventies de meest effectieve methode is gebleken in de behandeling van problematische middelengebruik bij gemiddeld begaafden. Ook onderzoeken we de effectiviteit van de gepersonaliseerde behandeling en factoren die herstel bevorderen door het herstelproces nauwgezet te monitoren. In dit onderzoek maken we gebruik van experience sampling. Dit is een methode waarbij met frequent herhaalde metingen gedrag en gevoelens van mensen op dat specifieke moment in hun natuurlijke context gemeten worden op basis van eenvoudige zelf-rapportage items. Experience sampling is niet alleen een geschikte interventiemethode met gepersonaliseerde feedback (zoals wij toepassen in de mHealth applicatie), maar ook uitermate geschikt om interventies te toetsen en herstel te voorspellen. We gebruiken een design met series van single case studies waarbij we 15 deelnemers random toewijzen aan verschillende baseline lengtes. Naast dit kwantitatief onderzoek, doen we kwalitatief onderzoek naar de uitvoerbaarheid en de effectiviteit van de gepersonaliseerde behandeling. Daarbij toetsen we onder andere de sociale validiteit van de behandeling door in kaart te brengen in hoeverre functioneren van cliënten volgens de cliënt zelf en personen in de omgeving van de cliënt verbeterd is door de behandeling. Onderzoekers met een LVB spelen in dit onderzoek een belangrijke rol. Met een co-onderzoeker houden zij interviews met deelnemers aan de gepersonaliseerde behandeling. Door deze interviews leren we het herstelproces bij problematisch middelengebruik beter te begrijpen. De resultaten uit dit project zijn direct toepasbaar in de praktijk en leveren een belangrijke bijdrage aan het terugdringen van problematisch middelengebruik bij mensen met een LVB en een complexe zorgvraag.