Als suïcide en suïcidale uitingen je dag kleuren: wat doet dat dan met jou en mij? Een kwalitatief onderzoek naar de ervaringen en behoeften van jongeren en hulpverleners in de JeugdzorgPlus en ketenpartners.

Vanuit de geschiedenis van de JeugdzorgPlus hield die zich in eerste instantieVanuit de geschiedenis van de JeugdzorgPlus hield die zich in eerste instantie vooral bezig met jongeren met gedragsproblematiek. In de GGZ werden vooral jongeren met ernstige psychiatrische problematiek behandeld. Tegenwoordig komen echter ook veel jongeren met ernstige psychiatrische problematiek, waaronder suïcidaal gedrag in de JeugdzorgPlus. Medewerkers geven aan dat ze hiervoor onvoldoende zijn opgeleid. Handelingsverlegenheid en angst bij medewerkers leiden niet zelden tot het toepassen van een meer beheersmatige aanpak, iets dat vaak averechts kan werken met een coërcerende cyclus en negatieve transactionele processen tussen jongeren en medewerkers. Uit een recente analyse van inspectierapporten van geslaagde suïcides komt dan ook vanuit de zijde van de inspectie scherpe kritiek op de huidige situatie. Het doel van dit onderzoek is het verwerven van inzicht en kennis in (1) het functioneren van groepen waar suïcide-problematiek speelt en (2) de gewenste professionele begeleiding van die groepen beschrijven. Tegelijkertijd brengt dit onderzoek in kaart hoe de samenwerking tussen ketenpartners verloopt en waar verbeteringen mogelijk zijn. Er zullen daartoe semi-gestructureerde interviews gehouden worden met verschillende groepen, te weten: 1) jongeren(12 tot 18 jaar) die verblijven in een JeugdzorgPlus instelling, 2) hulpverleners binnen de JeugdzorgPlus , en 3) hulpverleners van samenwerkende ketenpartners. De interviews worden door de hoofdonderzoeker en een ervaringsdeskundige jongere uitgevoerd of een ervaringsdeskundige hulpverlener. De keuze om in dit onderzoek niet alleen de kwetsbare jeugdigen te interviewen, maar ook de medewerkers en de netwerkpartners is evident. De problemen van deze jongeren zijn vaak complex, en de complexiteit stelt hoge eisen aan de expertise, de kennis en de draagkracht professionals. Zeker als er sprake is van suïcide, zelfverwonding of suïcidale uitingen bij jongeren. Wat doet het met hen als er sprake is van suïcide of suïcidale uitingen op de leefgroep? En welke oplossingen zien zij? * Een hulpverlener: “Het is gewoon lastig. Echt lastig. In het ziekenhuis, als je oncoloog bent, en je doet je uiterste best, maar de patiënt overlijdt toch, dan komt de familie met bloemen om je toch te bedanken voor de goede zorg en dat je er alles aan gedaan hebt. Als je een jongere verliest binnen de jeugdzorg of psychiatrie dan is dat vreselijk. Echt vreselijk. Het raakt iedereen die betrokken is en het slaat in als een bom. Het is echt verschrikkelijk om mee te maken. Maar de buitenwacht kijkt toch naar je met een blik “dat hadden jullie moeten voorkomen, dat is jullie werk.” Wij verwachten veel te kunnen leren van de verhalen van de jongeren en hulpverleners. De onderzoekers in dit project werken intensief samen met ervaringsdeskundigen. Deze hebben immers ervaring met de jeugdzorg en/of suïcide (suïcidale gedachten/uitingen of suïcides op de groep) en hebben daarmee een cruciale rol in dit project. Alle interviews worden daarom uitgevoerd door de projectleider en de ervaringsdeskundige jongere of hulpverlener. Met de inbreng van deze ervaringsdeskundigen worden ervaringen en inzichten vanuit een insidersperspectief ingebracht. Dit perspectief heeft een belangrijke aanvullende waarde op het wetenschappelijk onderzoeksperspectief. De inbreng van een ervaringsdeskundige jongere zorgt ervoor dat de jongere zich makkelijker openstelt en daardoor voor het interview een duidelijke meerwaarde en diepgang oplevert. Door daarnaast hulpverleners die ervaring hebben met suïcidaliteit op de groepen inzetten als ‘insiders’ bij het afnemen van de interviews wordt ook voor deze groep een maximaal open klimaat te geschept. Dit onderzoek wil een aanzet zijn tot een kwalitatieve verkenning vanuit meerdere perspectieven. Als suïcide en suïcidale uitingen je dag kleuren: wat doet dat met jou en mij? Dit voorstel voor een kort onderzoeksproject beoogt een beschrijving te geven van de ervaringen van jongeren en hulpverleners. Bovendien wordt op basis van de behoeften en de bestaande literatuur een serie aanbevelingen gedaan voor het omgaan met suïcidale uitingen in de jeugdzorgplus ** In aanloop naar en tijdens het schrijven van deze subsidie aanvraag zijn er een aantal verkennende gesprekken geweest met samenwerkingspartners om informatie over het onderwerp te verzamelen. De quotes in deze aanvraag zijn tijdens deze gesprekken verzameld. **