Mobiele menu

Paarden in de begeleiding bij sociale hulpvragen van jongeren met psychiatrische noden

Projectomschrijving

 

Dieren inzetten bij de begeleiding van mensen is momenteel populair en dergelijk zorgaanbod neemt toe. Maar wat is nodig om dergelijke trajecten voor zowel mens als dier goed te laten verlopen?

Stichting 'Grip op je Leven' ondersteunt jongeren met psychiatrische noden, zoals autisme of hechtingsstoornissen bij hun sociale hulpvragen met behulp van paarden. De in de praktijk ontwikkelde methodiek is er op gericht dat jongeren (en hun familieleden) hun sterke kanten beter kunnen benutten. In het ZonMw project zijn jongeren, begeleiders en ouders gevraagd naar hun beleving en kenmerken van de verschillende fasen van de begeleiding. Het resultaat is een beschrijving van de methode in de vorm van een digitaal handboek en een identificatie van kenmerkende factoren. Het handboek draagt bij aan een verdere professionalisering van begeleiding met dieren en is een aanzet tot onderzoek naar de effectiviteit van de werkwijze. Het handboek is te vinden: www.grip-methodiek.nl.  

 

 

Producten

Titel: Observeren
Titel: Procesverslag Verhalenworkshop
Titel: Faciliteren van ontwikkeling
Titel: Interviewen
Titel: effectiviteit en de waarde van gezamelijk onderzoeken
Titel: Paard en Kracht
Titel: Grip Methodiek, online handboek
Link: http://Www.grip-methodiek.nl

Verslagen


Eindverslag

Het project Paarden in de begeleiding bij sociale hulpvragen van jongeren met psychiatrische noden is gericht op het beschrijven van de werkwijze door Stichting Grip op je Leven ontwikkeld is. Er zijn 5 jongeren met ASS (autistisch spectrum stoornissen) en hun begeleiders geobserveerd tijdens de begeleiding met paarden. De jongeren (bij Grip worden ze deelnemers genoemd), hun ouders en begeleiders zijn geïnterviewd en zij hebben korte films gemaakt over hun eigen ervaringen. Analyse van het materiaal laat zien dat ouders en jongeren zeggen baat te ervaren bij de aanpak. Doelstelling van de begeleiding was veelal: contact leren maken, ontspanning, zelfvertrouwen vergroten en leren samenwerken. Kenmerkend voor de aanpak is dat deze uitgaat van de interactie tussen paard en deelnemer zoals deze zich op dat moment laat zien. Begeleiders geven taal aan wat zij zien gebeuren en helpen de deelnemers om zich bewust te worden van hun eigen aandeel in de interactie. Dat vraagt nogal wat specifieke vaardigheden van de begeleider: kennis op het gebied van de mogelijkheden, beperkingen en behoeften van de deelnemer, op het gebied van de mogelijkheden en behoeften van een paard, zelfkennis in het kader van overdracht en tegenoverdracht, communicatievaardigheden met mens en met paard, begeleidingsvaardigheden om in samenwerking met deelnemer en paard de gewenste doelen te bereiken en flexibiliteit om in te kunnen spelen op wat er gebeurt. Met het materiaal is een website gemaakt waarop te zien is hoe er gewerkt wordt. De website heeft een besloten gedeelte waarin dieper op de materie ingegaan wordt en een groot deel van het verhaal met behulp van beelden wordt verteld. Ook is een theoretische onderbouwing van de werkwijze gegeven en zijn tal van literatuurverwijzingen te vinden voor verdere verdieping.
Het handboek is te vinden: www.grip-methodiek.nl.

Samenvatting van de aanvraag

Stichting Grip op je Leven (kortweg Grip) ondersteunt sinds 2003 jongeren met psychiatrische noden, zoals autisme of hechtingsstoornissen (met een normale tot hoge begaafdheid) en hun familieleden met behulp van natuur en dieren. De initiatiefnemer van Grip heeft een aanpak ontwikkeld op basis van zijn kennis en ervaring binnen het werk in de GGZ en zijn ervaring met het omgaan met dieren. De methodiek is er op gericht dat jongeren (en vaak ook hun familieleden) inzicht krijgen in hun sterke kanten en hun manier van communiceren door te reflecteren op hun interactie met dieren. Doel van het project is om een beschrijving en theoretische onderbouwing van hun in de praktijk ontwikkelde werkwijze te maken. Met deze beschrijving wil men tot identificatie van belangrijke kenmerken van de aanpak als ook van de jongeren, hun gezinnen en de begeleiders komen. Dit leidt tot een digitaal handboek in de vorm van een website die beperkt toegankelijk is. Het handboek is bedoeld voor hulpverleners die het zelfinzicht van hun jongere willen bevorderen door communicatie met paarden in te zetten. Richtinggevende vragen zijn bij de ontwikkeling zijn: Hoe werkt de Grip-aanpak volgens de cliënten en de begeleiders/vrijwilligers? Deelvragen: Wat zijn kenmerkende aspecten van de fasering van de werkwijze? Wat zijn in de werkwijze kenmerkende aspecten van de begeleiders en vrijwilligers? Wat zijn in de werkwijze kenmerkende aspecten van de jongeren en hun gezinnen? Wat zijn in de werkwijze kenmerkende aspecten van de faciliteiten van het terrein van Grip? Wat zijn kenmerkende aspecten van de organisatie van Grip? De beschrijving van de GRIPaanpak is bedoeld voor a. medewerkers (activiteitenbegeleiders, pedagogen, trainers en zorgcoördinatoren) b. stagiaires (HBO: SPH, Pedagogiek, Psychologie, MWD) 3e jaar of 4e jaar MBO 4 in de zorg) en c. vrijwilligers (Leerkrachten, pedagogen, GGZ verpleegkundigen) van GRIP, d. medewerkers van instellingen als Bureau jeugdzorg, Fornhese, maarschappelijk werk, MEE en de Ambelt, die jongeren en hun gezinnen naar GRIP verwijzen en daarom de geschiktheid en doelmatigheid willen beoordelen en e. mensen die op een vergelijkbare wijze met de GRIPaanpak willen gaan werken zoals hulpverleners en zorgboeren die nu al begeleiden in de aanwezigheid van paarden en hun werkwijze willen verdiepen, met oog op veiligheid en efficiëntie. Specifieke delen van de beschrijving van de methodiek zullen door de jongeren en hun gezin gebruikt kunnen worden. De methodiek: De Grip-methodiek gaat uit van de sociale hulpvraag zoals die door de jongeren en/of hun ouders in een intakegesprek geformuleerd wordt. Op basis daarvan wordt gezamenlijk een begeleidingsplan opgesteld. Gedurende vier tot zes maanden komt de jongere een keer per week in een begeleidingsprogramma met paarden. Ervaringsgericht leren staat daarbij voorop. De jongere wordt door een begeleider in contact met de paarden begeleidt. Deze interactie wordt geobserveerd en in een nagesprek besproken. Daarbij wordt ingegaan op de herkenning van gedrag en mogelijke alternatieven ervoor. Vervolgens krijgt de jongere een opdracht om gedurende de week te oefenen. Ook wordt in dit gesprek bekeken waar de aandacht in de volgende sessie aan besteed wordt. Het programma wordt afgesloten met een eindgesprek met aandacht voor de manier waarop de jongere zijn eigen kracht verder kan benutten en hoe de familie hierin kan ondersteunen. Plan van aanpak Er zullen zes jongeren gevolgd worden binnen dit programma. Topic-interviews over de intake, opstellen van begeleidingsplan en evaluatiegesprekken met jongeren, ouders en medewerkers Grip leveren input voor de hoofdstukken over deze fasen van de begeleiding. Van de daadwerkelijke begeleiding met de paarden worden per jongere twee sessies (inclusief nagesprek) etnografische beschreven. Vanuit de beschrijvingen worden verhalen gedestilleerd die input vormen voor verhalenworkshops met deelnemers/ ouders en medewerkers. Tijdens die workshops zijn de deelvragen van het projectleidend. Dit zal input leveren voor zowel de hoofdstukken over deze fase van de begeleiding als voor de hoofdstukken over visie, uitgangspunten, kenmerken begeleiders, inrichting locatie en psyche van de paarden.Met name in deze hoofdstukken zal een verbinding met de theorie gezocht worden. De concepthoofdstukken zullen door de medewerkers van feedback worden voorzien en aangepast. Vervolgens worden enkele toekomstige gebruikers gevraagd feedback te geven op de leesbaarheid/bruikbaarheid. Er zal toegewerkt worden naar een digitaal handboek waarin ook filmbeelden gebruikt kunnen worden.Ontwikkeling van een bijbehorende cursus valt buiten deze subsidieaanvraag.

Onderwerpen

Kenmerken

Projectnummer:
729112016
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2013
2014
Onderdeel van programma:
Gerelateerde subsidieronde:
Projectleider en penvoerder:
Dr. L.M.M. Houweling MA
Verantwoordelijke organisatie:
Hogeschool Utrecht/Amersfoort