ZonMw tijdlijn Effectonderzoek

Nieuwe projecten van start over gender & jeugd

Tue, 15 Nov 2022 11:58:45 +0100

In de projecten staat het identificeren van sekse- en genderverschillen centraal, en waar mogelijk wordt er nader onderzoek gedaan naar hoe de sekse- en genderverschillen te verklaren en/of overbruggen zijn. Onderwerpen die aan bod komen zijn onder andere huiselijk geweld en kindermishandeling, ADHD, troostmethoden en betrokkenheid bij opvoeden. Waar een aantal projecten zich focussen op verschillen tussen jongens en meisjes, focussen andere projecten zich op verschillen tussen vaders en moeders, of op alleen vaders. Hebben interventies of trainingen bijvoorbeeld dezelfde effecten voor jongens en meiden? En worden de interventies of trainingen hetzelfde toegepast door vaders en moeders? Een overzicht van de gehonoreerde projecten is te vinden op deze pagina.

De rol van sekse en gender bij huiselijk geweld en kindermishandeling en de effecten van hulp die hierna verleend wordt
Voorkomen & Versterken: Hoe bevorderen we de duurzame betrokkenheid van vaders in gezinnen van ouders met een LVB?
Gendersensitief werken voor kinderen van gedetineerde vaders
De rol van sekse en gender in interventies voor gezinnen met meervoudige en complexe problemen
Verbetering van oudertraining voor kinderen met ADHD: De rol van sekse en gender
Gendergelijk Poelenburg: Mannenemancipatie voor en door jongerenwerkers en jongeren in wijkgericht werken
Welke rol spelen genderpatronen en mate van betrokkenheid bij de opvoeding van ouders bij behandelmotivatie en -effectiviteit van jongens en meisjes die zijn verwezen naar de jeugd GGZ?
Welke impact heeft de kwaliteit van de gehechtheid met moeder of vader op de psychosociale ontwikkeling van hun dochter of zoon? Een dyadisch perspectief vanuit de moeder-dochter, moeder-zoon, vader-dochter en vader-zoon relatie
Perinatale interventie ‘Troosten en Slapen’ voor vader en moeder
Psychosociale gezondheid, stressvolle levensgebeurtenissen en hulp zoek gedrag van de ouders: zijn er sekseverschillen bij jonge kinderen?

Doordat de projecten onderzoek doen naar (de verklaring van) sekse- en genderverschillen, dragen ze bij aan de kwaliteit en innovatie van het primaire project en leveren aanknopingspunten op voor vervolgonderzoek. Daarnaast maken ze beter toegespitste preventie, opvoedondersteuning en jeugdhulp voor kinderen en gezinnen mogelijk. In de zomer van 2024 leveren de onderzoeksprojecten hun resultaten op.
De projecten zijn afkomstig uit de ZonMw-programma’s Wat werkt voor de Jeugd en Effectief werken in de Jeugdsector.

Wat werkt voor de jeugd

De missie van het programma Wat werkt voor de jeugd is het vergroten, toepassen en toepasbaar maken van kennis over wat werkt in de preventie, opvoed- en jeugdhulp voor kinderen en gezinnen. Het is specifiek gericht op het stimuleren van de psychosociale ontwikkeling van kinderen en gezinnen. Het programma bestond oorspronkelijk uit 3 programmalijnen. In programmalijn 4 zijn een tweetal aanvullende opdrachten opgenomen, waaronder programmalijn 4a ‘Gender en Jeugd’.

Meer informatie

Gezocht: jongerenorganisaties die impuls geven aan jongerenparticipatie in onderzoek

Fri, 07 Oct 2022 15:29:39 +0200

Doel subsidieoproep

Met deze subsidieoproep stimuleren we dat jongeren samen een breed jongerennetwerk vormen. Het uiteindelijk doel is dat jongeren hierdoor meer invloed hebben op onderzoek over henzelf en dat de ervaringskennis van jongeren beter wordt benut in onderzoek. Zodat de vragen, behoeften en leefwereld van jongeren meer centraal staan in onderzoek over gezond, veilig en kansrijk opgroeien.

Het jongerennetwerk biedt ruimte voor uitwisseling, creativiteit en concrete activiteiten zodat:

belangrijke onderzoeksvragen vanuit jongeren op de agenda komen;
jongeren en onderzoekers betekenisvol en gelijkwaardig samenwerken;
jongeren van elkaar leren;
de stem van alle jongeren in onderzoek écht doorklinkt.

Om de stem van zoveel mogelijk jongeren te laten horen, vragen we jongerenorganisaties die zich inzetten voor het gezond, veilig en kansrijk opgroeien van jongeren, zich in één netwerk te verenigen.

Interesse? Meld je aan voor de informatiebijeenkomst

Lijkt dit je wat, maar heb je nog vragen of wil je meer informatie? Zorg dan dat je aanwezig bent bij onze online informatiebijeenkomst op dinsdag 1 november 2022 van 15.30 – 17.00 uur. In deze bijeenkomst maken we kennis met elkaar en geven we informatie over de subsidieoproep en het schrijven van een subsidieaanvraag. Er is genoeg ruimte om vragen te stellen. Als je je aan wilt melden voor deze bijeenkomst, stuur dan een mail naar watwerktjeugd@zonmw.nl, onder vermelding van ‘Informatiebijeenkomst Jongerennetwerk’. Geef in de mail kort aan wie je bent en waarom je naar deze bijeenkomst wil komen.

Meer weten?

Onderzoek gaat impact bestuderen van gebruik van digitale media op ontwikkeling en kansengelijkheid van jeugd

Tue, 26 Jul 2022 13:35:00 +0200

NWO heeft een project toegekend binnen het NWA-programma ‘Jeugd en digitalisering – impact op identiteitsontwikkeling, relaties en kansengelijkheid’. Het programma heeft als doel om inzichten te ontwikkelen voor toekomstbestendige handelingsperspectieven voor (landelijk en/of regionaal/gemeentelijk) beleid en praktijk, om daarmee de kansen van digitalisering te kunnen benutten en/of negatieve impact te kunnen reduceren.

Subsidieronde Verbinding volwassenen-ggz en jeugdhulp

Thu, 16 Jun 2022 16:39:15 +0200

Het overkoepelend actieonderzoek

Met deze oproep wordt een overkoepelend actieonderzoek uitgezet naar het versterken van de samenwerking tussen de volwassenen-ggz en de jeugdhulp. Het overkoepelende actieonderzoek heeft als taak om de nog te selecteren pilotregio’s te begeleiden, aan te jagen en te ondersteunen bij het (door)ontwikkelen, uitvoeren en toetsen van de samenwerking. Ook begeleiden zij ‘on site’ en proactief hetgeen gedaan wordt in de experimenteerruimte. Door actief op zoek te gaan naar knelpunten, kansen en oplossingen en dit direct te koppelen aan het toepassen van die kennis wordt de onderzochte werkelijkheid veranderd. Op deze manier heeft het onderzoek een aanjagende functie voor de gewenste veranderingen.

Experimenteren in pilotregio’s

De 6 tot 10 pilotregio’s starten medio 2023, planning voor het openstellen van de oproep is maart 2023. In deze pilotregio’s wordt geëxperimenteerd met de samenwerking tussen de volwassenen-ggz en de jeugdhulp. De helft van de pilots richt zich op outreachende inzet van ggz-professionals als speler in de jeugdhulp. De andere helft richt zich op een gezinsgerichte benadering in de volwassenen-ggz. Per pilot regio wordt geëxperimenteerd met 10 tot 20 casussen. In de casussen worden innovatieve samenwerkingsvormen doorontwikkeld en uitgeprobeerd.

Aansluiten bij het toekomstscenario kind- en gezinsbescherming

In het overkoepelend actieonderzoek dient een verbinding gemaakt te worden met de proeftuinen van het toekomstscenario kind- en gezinsbescherming. Het toekomstscenario kind- en gezinsbescherming biedt perspectief hoe de jeugdbeschermingsketen er in de toekomst slimmer en effectiever uit kan zien. Waarbij het belang van kind en gezin centraal staan. De basisprincipes van het scenario zijn:

gezinsgericht,
rechtsbeschermend en transparant,
eenvoudig en
lerend.

In de proeftuinen zijn wijkteams samen met de Raad voor de Kinderbescherming, Gecertificeerde Instellingen en Veilig Thuis-organisaties aan de slag gegaan met het onderzoeken, leren en ontwikkelen van nieuwe werkwijzen in lijn met het toekomstscenario.

Wat is de opbrengst van het overkoepelend actieonderzoek?

Het uiteindelijke doel is het ontwikkelen van een handreiking voor een effectieve samenwerking tussen de volwassenen-ggz en de jeugdhulp, inclusief een plan voor verspreiding en implementatie. Ook wordt er een advies uitgebracht over verbeterpunten voor de randvoorwaarden voor deze samenwerking.

ZonMw-programma Wat werkt voor de jeugd

Deze oproep maakt deel uit van een aanvullende programmalijn van het programma Wat werkt voor de jeugd. Dit programma richt zich op het vergroten, toepassen en toepasbaar maken van kennis over wat werkt in de preventie, opvoed- en jeugdhulp voor kinderen en gezinnen.

Meer informatie

Inschrijven voor Jeugd in Onderzoek nú mogelijk

Thu, 02 Jun 2022 16:27:06 +0200

Thema Mentaal welbevinden en veerkracht

In het plenaire ochtend programma hoort u hoe het gaat met het ‘Mentaal welbevinden en veerkracht’ van jongeren. Keynote-speaker Marloes Kleinjan, hoogleraar mentale gezondheidsbevordering van de jeugd aan de Universiteit Utrecht en programmahoofd Jeugd bij het Trimbos-instituut en keynote-speaker Femke Kaulingfreks, lector Jeugd en Samenleving bij hogeschool Inholland in Amsterdam gaan hier ieder vanuit hun eigen expertise op in en vertellen je welke kennis en ervaring zij hebben opgedaan om dit te verbeteren. In een gesprek met het panel en de zaal praten we hier onder leiding van de duo-voorzitters, Merel van Dorp en een jongere, verder over door.

Maak uw keuze uit een interessant en divers programma

Uit alle ingediende deelsessies hebben we een interessant en divers middagprogramma samengesteld. Er staan 42 deelsessies in 3 rondes op het programma. Bestaande uit masterclasses, workshops, lezingen, pitches en netwerktafels. Naast het hoofdthema ‘Mentaal welbevinden en veerkracht’ staan hierbij de volgende thema’s van Jeugd in Onderzoek centraal:

Wat werkt voor wie en waarom?
Hoe versterken we preventie en wat levert het op?
Hoe werken we beter samen?

Neem voor het hele programma een kijkje op www.jeugdinonderzoek.nl.

Tip: alle deelsessies nu nog beschikbaar

Zin in een dag vol ontmoetingen en kennisuitwisseling? En wilt u met zekerheid kunnen deelnemen aan de deelsessies van uw voorkeur? Wacht dan niet te lang met inschrijven via de website van Jeugd in Onderzoek.

Over Jeugd in Onderzoek

Jeugd in Onderzoek is dé ontmoetingsplek voor jeugdprofessionals, beleidsmedewerkers, wetenschappers en schoolleiders en -bestuurders die kennis en ervaring willen uitwisselen om de ondersteuning aan de jeugd en ouders te verbeteren. Een toegangsticket voor Jeugd in Onderzoek kost €150,-.

ZonMw organiseert Jeugd in Onderzoek samen met het NJi, NCJ, TNO, NRO, Kenniscentrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie en het Kenniscentrum LVB.

Meer weten en inschrijven?

Ga naar www.jeugdinonderzoek.nl

Toepassen van neuropsychobiologische kennis voor het voorkomen van (jeugd)criminaliteit

Mon, 02 May 2022 14:19:45 +0200

Kennis vertaald naar praktijk

In het project is vanuit de neurobiologische en psychosociale wetenschappen bestaande kennis over problematisch antisociaal gedrag bij jongeren gebundeld in 2 modules: de basiskennismodule en de verdiepingsmodule. In samenwerking met de praktijk is die kennis vertaald naar de opleidings- en beroepspraktijk. Veel partijen vanuit het onderwijs en de praktijk hebben hierbij samengewerkt. Zoals de academische werkplaatsen Risicojeugd en Samen op School, medewerkers van justitiële jeugdinstellingen, jongeren (via Young in Prison (YiP), het Youthlab van YiP, ervaringsdeskundige studenten), professionals uit het werkveld, de opleidingen van de Hogeschool Utrecht en Windesheim, beroepsverenigingen, jeugdzorginstellingen en Neurolab.

De modules kunnen worden gebruikt voor incompanytrainingen en zijn met name geschikt voor de hbo-opleidingen Social work en Recht.

Basiskennismodule Brainstorm

De module biedt basiskennis over de ontwikkeling van antisociaal en crimineel gedrag bij jeugdigen. En zoomt in op de rol van neurobiologie bij deze ontwikkeling. Het doel is een basis te bieden in de ontwikkelingscriminologie en te begrijpen hoe neurobiologische kennis hierin past. Een belangrijk doel is ook om deze kennis goed te interpreteren. Deelnemers leren genuanceerd te denken over de ontwikkeling van crimineel gedrag vanuit verschillende invalshoeken.
Deze module is geschikt voor reeds werkzame professionals en het (bachelor) onderwijs.

Verdiepingsmodule Brainstorm. Bewuster in interactie bij antisociaal gedrag

In de verdiepingsmodule leren deelnemers hoe mensen op elkaar reageren, waar reacties vandaan komen en hoe reacties op neurobiologisch niveau werken. Ook leren zij hoe je als professional reacties leert herkennen, begrijpen en hoe je (anders) kan reageren. De module kan los worden aangeboden of als vervolg op de basiskennismodule.

Deze module is ontwikkeld voor professionals die zich bezighouden met jeugdigen die antisociaal, agressief, crimineel of grensoverschrijdend gedrag laten zien. Dat kunnen professionals zijn die werken bij justitiële jeugdinstellingen, penitentiaire inrichtingen, de (jeugd)reclassering, gesloten jeugdzorg, forensisch psychiatrische klinieken, jeugdbescherming of de Raad voor de Kinderbescherming.

Website Brainstorm

Op de website Brainstorm is informatie te vinden over de modules met docentenhandleidingen, kennisclips en ander interessant materiaal.

ZonMw-programma Effectief werken in de jeugdsector

Met meer kennis kan de hulp aan kinderen en hun gezinnen effectiever worden. Voor deze kennisvergroting is het ZonMw-programma Effectief werken in de jeugdsector opgezet.
Dit project is tot stand gekomen met financiering vanuit dit programma.

Meer weten?

Innovaties in de jeugdsector

Thu, 10 Feb 2022 10:24:55 +0100

Ontwerpgericht onderzoek

Om innovaties in de jeugdsector te stimuleren werken de projecten volgens de principes van ontwerpgericht onderzoek. Een belangrijk vertrekpunt is dat er daadwerkelijk samen met de doelgroep en professionals wordt ontworpen. In een iteratief proces is er veel aandacht voor het gezamenlijk – met alle betrokkenen - doorgronden van het praktijkvraagstuk. En voor het ontwerpen van een oplossing, dit testen, ervan leren en weer bijstellen. Het ontwikkelen van kennis wordt zo gecombineerd met gerichte innovatie .

Kinderen, jongeren of ouders in iedere fase betrokken

Om ervaringskennis te benutten en de waarde van de innovatie voor de doelgroep te bewaken, zijn kinderen, jongeren of ouders in iedere fase van het project betrokken. Welke ideeën hebben zij over de oplossingen voor hun situatie? En wat wordt gedaan met de inzichten en oplossingsrichtingen die hieruit naar voren komen? De projecten waarborgen op die manier dat de te ontwikkelen innovatie daadwerkelijk aansluit bij en een oplossing biedt voor het vraagstuk vanuit het perspectief van de doelgroep zelf.

Altijd aandacht voor praktijkcontext

Binnen de projecten is daarnaast veel aandacht voor overdraagbaarheid en een breder gebruik van de resultaten in de praktijk. Ontwerpgericht onderzoek heeft altijd aandacht voor de praktijkcontext waarin de innovatie gebruikt gaat worden. Door in het ontwerpproces rekening te houden met de praktijkcontext en alle partijen te betrekken die in de praktijk met de innovaties gaan werken, is de kans op daadwerkelijke toepassing van de innovatie in de praktijk een stuk groter.

Gehonoreerde projecten

De projecten starten de komende 6 maanden en hebben gemiddeld een looptijd van 2,5 jaar:

Jouw verhaal nu centraal: Het doel van het project is het ontwerpen van een innovatieve methodiek om vastgelopen hulpverleningstrajecten van jongeren met complexe psychische problemen in beweging te krijgen. We gaan terug naar de basis: het verhaal van de jongere en het gezin.
"Empty Farm to Fill": Innovatieve Vrijplaatsen voor de Jeugd: Dit ontwerponderzoek beoogt een pedagogische vrijplaats te creëren in Tilburg, waar jongeren tussen de 10 en 23 jaar kunnen ‘ont-moeten’, ondernemen en creëren, binnen en buiten schooltijd. ‘Empty Farm to Fill’ wil breken met de dominante focus op cognitief talent en door alle soorten talent te erkennen.
Bibliotheek van tussenverhalen – Narratieve benadering in de jeugdsector door jongeren die navigeren tussen leefwerelden: In dit project werken jongeren, jeugdprofessionals en beleidsmakers samen om tussenposities te (h)erkennen als kracht. Dit doen we door met jongeren en cultuurmakers een narratieve benadering te ontwikkelen. Jongeren gebruiken creatieve expressie om hun eigen verhaal te vertellen en jeugdprofessionals leren daar op in te spelen.
Kind! Wat zou jij doen? Kinderen en jongeren adviseren ouders over opvoeden en opgroeien: ontwerpgericht onderzoek naar wat werkt volgens de jeugd: We richten ons op jeugdigen die opgroeien in armoede, in een achterstandswijk of in vechtscheiding: contextfactoren met grote impact op hun welzijn. Met als doel: kinderen en jongeren in staat stellen om op een positieve manier hun eigen opvoed- en opgroeivraagstukken te adresseren en zo samen met hun omgeving te werken aan een constructieve pedagogische context.
Verbeteren van de kwaliteit van bestaan van gezinnen met ouders met verstandelijke beperkingen en hun kinderen (< 12 jaar) door middel van ondersteunende robotica: Samen met ouders met verstandelijke beperkingen en hun kinderen ontwerpen, onderzoeken en testen we scenario’s, voor ondersteunende robotica. De Family Quality of Life benadering staat hierbij centraal.
eCoach: participatief ontwerpen van een innovatieve methodiek om de zelfstandigheid van kwetsbare jongeren te stimuleren door middel van technologie: In dit project ontwikkelen we de eCoach methode. Deze methode helpt zorgprofessionals om jongeren te begeleiden in het samenstellen van betekenisvolle, op maat gesneden ondersteunende technologie.

Meer informatie over de projecten vindt u hier.

ZonMw-programma Wat werkt voor de jeugd

Met meer kennis kan de hulp en ondersteuning aan jongeren en gezinnen verbeterd worden. Daarvoor is het kennisontwikkelingsprogramma Wat werkt voor de jeugd opgezet. Deze projecten zijn tot stand gekomen met financiering vanuit dit programma.

Meer weten?

Nieuw onderwijsmateriaal voor hulpverlening aan gezinnen met meervoudige en complexe problemen

Tue, 12 Oct 2021 08:18:00 +0200

Wat leer je?

Tijdens een Serious Game worden (toekomstig) jeugdprofessionals in staat gesteld om aan de hand van een casus te oefenen met belangrijke vaardigheden in de hulpverlening aan gezinnen met meervoudige en complexe problemen (GMCP). Door het spelen van de game leren zij vaardigheden aan als meervoudig alliëren, positioneren en engageren. Daarnaast speelt ook bewustwording een belangrijke rol: waarom maak je de keuzes die je maakt? Studenten kunnen de game individueel spelen, maar ook in groepsverband. Het gesprek erover aangaan met de docent en medestudenten is ook een belangrijk onderdeel van het proces. De kennisclips en werkkaarten geven een bundeling van de kennis die in het project is opgehaald.

De ontwikkelde kennisclips en werkkaarten kunnen voorafgaand, aanvullend op de Serious Game of los daarvan ingezet worden binnen het onderwijs. Hierin vind je de wetenschappelijke-, ervarings- en praktijkkennis over hulp aan GMCP. Waaronder kennis over de bevorderende en belemmerende factoren, interventies en knelpunten in de hulpverlening.

Hoe zijn de materialen tot stand gekomen?

Binnen dit project is actuele kennis over hulpverlening aan GMCP verzameld. Samen met jongeren, ouders, studenten, docenten, praktijkprofessionals en onderzoekers is onderzocht welke aan te leren vaardigheden aan (toekomstig) professionals een plek moeten krijgen in de nieuwe vorm van (blended) onderwijs.

Ook aan de slag?

Het komende jaar worden de ontwikkelde onderwijsmaterialen geïmplementeerd bij de betrokken projectpartners Hogeschool Windesheim, Hogeschool NHL-Stenden, Fontys Hogeschool en Hogeschool Arnhem Nijmegen. De mogelijkheden om de materialen ook breder beschikbaar te stellen en wat hiervoor de randvoorwaarden zijn, worden verkend.

Een speciaal ontwikkelde implementatie roadmap helpt de onderwijsinstellingen bij het implementeren van de materialen.

ZonMw-programma Effectief werken in de jeugdsector

Met meer kennis kan de hulp aan kinderen en hun gezinnen effectiever worden. Voor deze kennisvergroting is het ZonMw-programma Effectief werken in de jeugdsector opgezet. Dit project is tot stand gekomen met financiering vanuit dit programma.

Meer weten?

Geïnteresseerd in de onderwijsmaterialen? Neem dan gerust contact op met projectleider Els Evenboer
ZonMw-project Samen de handen in één voor multiprobleem
ZonMw-programma Effectief werken in de jeugdsector
ZonMw-thema Jeugd

Wat werkt bij het tijdig signaleren en ondersteunen van kinderen en gezinnen in kwetsbare omstandigheden

Tue, 21 Sep 2021 09:56:18 +0200

Verschillende omstandigheden of factoren kunnen het ouderschap en het opgroeien en ontwikkelen van kinderen negatief beïnvloeden. Maar de aanwezigheid van deze kwetsbare omstandigheden staan niet altijd het kansrijk opvoeden en opgroeien in de weg. Beschermende factoren kunnen tegenwicht geven aan die negatieve invloed van risicofactoren. Voorbeelden van beschermende factoren zijn: zelfvertrouwen, sensitief ouderschap, veerkracht en een ondersteunend netwerk.

Wat is het doel van de onderzoeken?

Met de nieuwe onderzoeken willen we meer te weten komen over hoe kinderen en gezinnen in kwetsbare omstandigheden tijdig gesignaleerd en bereikt kunnen worden. Daarnaast willen we weten hoe we de beschermende factoren kunnen inzetten en versterken, zodat kinderen en gezinnen zo goed mogelijk ondersteund kunnen worden.

2 typen gehonoreerde projecten

Binnen deze subsidieronde zijn 2 type projecten gehonoreerd:

1: Onderzoeksprojecten

Deze projecten zijn gericht op het vergroten en toepassen van kennis over wat werkt in het tijdig
signaleren en ondersteunen van kinderen en gezinnen in kwetsbare omstandigheden voor
kansrijk opgroeien en opvoeden.

Gehonoreerde projecten:

2: Overkoepelend project

Naast de 11 onderzoeksprojecten gaat er 1 overkoepelend project zorgen voor het verzamelen en bundelen van bestaande en te ontwikkelen kennis. Het project voert een kennissynthese over de projecten heen uit. Hiervoor wordt de bestaande kennis en de te ontwikkelen kennis benut. Ook verbindt dit project van meet af aan de 11 onderzoeksprojecten. Door de uitwisseling wordt geleerd van elkaars opgedane kennis, praktijk en ervaring. Dit project speelt een belangrijke rol bij de bundeling en verspreiding van de kennis die de onderzoeken opleveren.

De projecten starten tussen september 2021 en januari 2022 en hebben gemiddeld een looptijd van 3 jaar.

ZonMw-programma Wat werkt voor de jeugd

Meer weten?

Nieuwe subsidieoproep voor leernetwerk participatief jeugdonderzoek

Wed, 28 Apr 2021 08:42:39 +0200

Leernetwerk

Het doel van deze subsidieoproep is een stimulans te geven aan het gezamenlijk reflecteren en leren in participatief jeugdonderzoek. En dit te realiseren door een duurzaam leernetwerk participatief jeugdonderzoek en coaching on the job trajecten te faciliteren.

In een leernetwerk wisselen deelnemers met expertise en vanuit een gezamenlijke interesse in participatief jeugdonderzoek doelbewust kennis en ervaringen uit. Samen ontwikkelen en verspreiden ze nieuwe inzichten, oplossingen en werkwijzen. Jongeren zijn structureel bij het leernetwerk betrokken.

Aanvragen subsidie

Er kan subsidie worden aangevraagd voor het opzetten, uitbouwen en verstevigen van een duurzaam leernetwerk participatief jeugdonderzoek, waarvan 6 ‘coaching on the job’ trajecten onderdeel zijn. Experts op het gebied van participatief jeugdonderzoek worden hierin coach voor onderzoekers die recent gestart zijn of op het punt staan om participatief jeugdonderzoek uit te voeren in de jeugdsector.

Budget

Er kan maximaal € 250.000,- voor één leernetwerk worden aangevraagd met een looptijd van maximaal 3 jaar. In totaal is voor deze programmalijn € 250.000,- beschikbaar.

Hierbij geldt de verplichting dat aanvragers ook zelf investeren in het project. Aanvragers kunnen maximaal 75% van de totaalbegroting aanvragen bij ZonMw en dienen ten minste 25% van de totaalbegroting zelf te investeren (in kind of in cash).

Meer weten?

Nieuwe projecten over verbeteren professionele norm huiselijk geweld en kindermishandeling

Thu, 07 Jan 2021 13:13:54 +0100

De projecten zijn divers in thema’s en problematieken die worden aangepakt. Zo richt een van de projecten zich op conflicten tussen ouders bij echtscheiding en het effect dat dat heeft op het welzijn van het kind. 2 andere projecten richten zich op het herkennen of bespreekbaar maken van schadelijke traditionele praktijken als eergerelateerd geweld en vrouwelijke genitale verminking. Het laatste project richt zich op ervaringsdeskundigheid van professionals op het gebied van huiselijk geweld. Hoe kan een eigen traumatische ervaring benut worden om een ander te helpen? En wat zijn de mogelijke effecten?

De onderzoeken zullen medio 2022 hun resultaten opleveren.

Meer informatie over de projecten

Via de volgende links leest u meer over de projecten die van start zijn gegaan:

Actieprogramma Geweld hoort nergens thuis

Het onderzoeksprogramma Geweld hoort nergens thuis maakt deel uit van het Actieprogramma Geweld hoort nergens thuis van de Rijksoverheid. De opgave van dit programma is om huiselijk geweld en kindermishandeling terug te dringen, de schade ervan te beperken en zo de vicieuze cirkel van geweld, de overdracht van generatie op generatie, te doorbreken. Het onderzoeksprogramma levert een bijdrage aan de ondersteuning van de praktijk en biedt handvatten om de aanpak van kindermishandeling en huiselijk geweld te verbeteren, te borgen en te verduurzamen.

Meer informatie

Inventarisatie meetinstrumenten voor kwaliteit van leven Jeugdsector

Mon, 16 Nov 2020 16:14:55 +0100

Er was nog weinig bekend over de maatschappelijke en financiële opbrengsten van goede jeugdhulp en hoe die zich verhouden tot de kosten van de zorg. Daarom hebben Maastricht UMC+, Rijksuniversiteit Groningen, Accare, het Trimbos Instituut en het Nederlands Jeugdinstituut in een eerder project een inventarisatie gemaakt van de beschikbare instrumenten.

Betere keuzes maken

Om de keuze voor het juist meetinstrument voor zowel beleidsmakers als behandelaars zo makkelijk mogelijk te maken, zijn er een online keuzetool, whitepaper en stoomcursus economische evaluaties in de jeugdzorg ontwikkeld. In de whitepaper wordt voor gemeenten, beleidsmakers, behandelaars en instellingen in beeld gebracht welke instrumenten beschikbaar zijn en wat de voor- en nadelen van die instrumenten zijn. De keuzetool helpt bij het maken van de keuze voor het juiste instrument voor het doel en de doelgroep. In een uitlegvideo wordt een stoomcursus economische evaluaties in de jeugdzorg gegeven. Deze tools moeten uiteindelijk de keuze gaan vergemakkelijken en verbeteren en gaan bijdragen aan effectiever werken in de jeugdhulp.

ZonMw-programma Effectief werken in de jeugdsector

Meer weten?

Jij en je gezondheid ook voor primair onderwijs beschikbaar

Thu, 08 Oct 2020 10:30:17 +0200

De Jij en Je gezondheid-werkwijze helpt bij het vroegtijdig signaleren van kinderen met risicogedragingen en/of (verhoogde kans op) sociaal-emotionele problemen. Door deze tijdige signalering kan advies en ondersteuning gegeven worden aan kinderen en hun ouders of ze kunnen zo nodig toegeleid worden naar veelbelovende en effectieve (preventieve) zorgprogramma's.

Jij en Je Gezondheid

Bij de inzet van Jij en Je Gezondheid vullen ouders als onderdeel van het preventief gezondheidsonderzoek voor kinderen rond de 5 en 10 jaar een digitale gezondheidsvragenlijst in. Deze vragenlijst bestaat uit verschillende valide en betrouwbare screeningslijsten met thema’s zoals algemene gezondheid, psychische gezondheid, gedrag, leefgewoonten en leefomgeving. Na het invullen van de vragenlijst ontvangen de ouders op basis van hun antwoorden direct de uitslag. Deze wordt weergegeven met behulp van een stoplichtsysteem (groen-oranje-rood). Ouders krijgen vervolgens per onderwerp praktische tips, adviezen en links naar handige websites over de gezondheid en leefsituatie van hun kind en gezin. De tips en adviezen zijn opbouwend en helpen ouders zelf aan de slag te gaan.

Het invullen van een vragenlijst met een directe terugkoppeling plaatst de ouder en het kind centraal in de zorg, geeft hen de mogelijkheid om ook autonoom aan de slag te gaan en draagt bij aan partnerschap tussen ouders en JGZ-professionals. De jeugdarts of jeugdverpleegkundige bekijkt de uitslagen van de vragenlijst ook en ziet door het stoplichtsysteem in één oogopslag wat de sterke en zwakke kanten van het kind zijn.

Uitkomsten evaluatie

In 3 verschillende regio’s is evaluatieonderzoek gedaan naar de haalbaarheid, het bereik en de tevredenheid van Jij en Je Gezondheid onder JGZ-professionals en ouders. Daaruit blijkt:

Jij en Je Gezondheid is een geschikt instrument voor de JGZ ter ondersteuning van de preventieve gezondheidsonderzoeken in het primair onderwijs. Het instrument kan zowel worden toegepast bij een triage-werkwijze als bij een werkwijze waarbij alle kinderen worden uitgenodigd voor een consult.
Net als bij andere vragenlijsten geldt ook voor Jij en Je Gezondheid dat niet alle ouders met de vragenlijst worden bereikt. Het verschilt sterk per school hoeveel ouders de vragenlijst invullen. Er zijn geen opmerkelijke verschillen gevonden in bereik tussen de Jij en Je Gezondheid-werkwijze en de werkwijze met papieren vragenlijsten.
Ouders zijn over het algemeen positief over de digitalisering. Vaak gaf de gezondheidsvragenlijst inzicht in hoe het met hun kind gaat. Dit inzicht was ook nuttig als voorbereiding op een (eventueel) gesprek met een JGZ-professional. De uitslag en tips na afloop vonden ze prettig.
Ook de meeste JGZ-professionals waren tevreden. Zij zien de gezondheidsvragenlijst ook als een goede voorbereiding op een (eventueel) gesprek en ondersteunend bij het signaleren van kinderen die aandacht behoeven.

ZonMw-programma Effectief werken in de jeugdsector

Met meer kennis kan de hulp aan kinderen en hun gezinnen effectiever worden. Voor deze kennisvergroting is het ZonMw-programma Effectief werken in de jeugdsector opgezet.
Het project is tot stand gekomen met financiering vanuit dit programma.

Meer informatie

Professional en Slimme richtlijnmodule werken efficiënt samen aan uniform en wetenschappelijk onderbouwde JGZ

Mon, 28 Sep 2020 09:32:11 +0200

Data-gedreven beslissingsondersteunend systeem

De SRM is een data-gedreven beslissingsondersteunend systeem, dat werkt op basis van de JGZ-richtlijnen die zijn vertaald naar algoritmen. Door middel van vragen, antwoorden en zogenaamde ‘afkapwaarden’ wordt de professional tijdens het gesprek met de cliënten door een of meerdere richtlijnen geleid naar aanbevelingen voor ouders en kind. Deze aanbevelingen gaan over de ontwikkeling en gezondheid van het kind. Het beantwoorden van de vragen en de terugkoppeling vindt plaats via een slimme gebruikersinterface. Deze is bij voorkeur onderdeel van het digitale dossier (DD JGZ).

Professionals willen slimme richtlijn blijven gebruiken

Afgelopen jaar heeft een pilot gelopen met de slimme richtlijn Lengtegroei. Dit gebeurde binnen Topicus en in 2 pilot-regio’s. Hieraan werkte 19 professionals (artsen, verpleegkundigen en assistenten) mee. De belangrijkste bevindingen waren dat professionals met de slimme richtlijn Lengtegroei (vergeleken met de standaard richtlijn Lengtegroei) meer ruimte ervaarden om te handelen volgens eigen professionele inzicht. Ook vonden zij dat de aanbevelingen uit de richtlijn vaker een aanvulling vormden op hun handelen. Verder was de SRM nuttig voor het werk en eenvoudig in het gebruik, had men vertrouwen in de geboden adviezen en droeg de SRM bij aan de efficiëntie van het werk. Men ervaarden ook steun van collega’s en de organisatie voor het gebruik van de SRM. Tenslotte hadden nagenoeg alle deelnemende professionals de intentie de slimme richtlijn te blijven gebruiken. Als bijkomstigheid vormde de SRM en de adviezen een stimulans voor betere registratie van data in het digitale dossier.

Ontwikkelingen

De volgende stap is het uitbreiden van slimme richtlijnen. Inmiddels zijn de slimme richtlijnen Slaap en Gewicht gereed en worden op termijn de richtlijnen Taal en Motoriek ontwikkeld. Daarnaast is het van belang te toetsen wat het effect is van de SRM op de toegankelijkheid, praktische bruikbaarheid en naleving van JGZ-richtlijnen. Tenslotte wordt gewerkt aan de borging van de SRM en dat meer JGZ-organisaties, met verschillende digitale dossiers, de SRM gaan inzetten. Daarom is de SRM al zodanig ontwikkeld dat andere digitale dossiers eenvoudig gekoppeld kunnen worden, middels de beschikbare SRM-API.

ZonMw-programma Effectief werken in de jeugdsector

Met meer kennis kan de hulp aan kinderen en hun gezinnen effectiever worden. Voor deze kennisvergroting is het ZonMw-programma Effectief werken in de jeugdsector opgezet. Dit project is tot stand gekomen met financiering vanuit dit programma.

Meer weten?

Jeugdhulp verbetert door gebruik feedbacksysteem voor resultaten

Tue, 08 Sep 2020 14:58:01 +0200

Jeugdhulpinstellingen die lid zijn van het SEJN verzamelen gegevens over de resultaten van de hulp die zij bieden in de Lerende Databank Jeugd. Daardoor kunnen ze onderling resultaten vergelijken en leren hoe ze die resultaten kunnen verbeteren. De instellingen benutten de opgeslagen gegevens echter nog niet optimaal. Daarom heeft het SEJN bij 16 behandelteams onderzocht of het gebruik van een feedbacksysteem de teams helpt om de benutting van gegevens, de respons op vragenlijsten en de behandeluitkomsten te verbeteren.

Het feedbacksysteem

Het feedbacksysteem bestaat uit een training en een digitaal overzicht van de geregistreerde resultaten in de Lerende Databank Jeugd. In de training leren professionals onder meer hoe ze de beschikbare gegevens in hun team kunnen bespreken. Het doel van zo'n bespreking is duidelijk te krijgen welke hulp voor welke kinderen en opvoeders goed heeft gewerkt, maar ook welke hulp minder goede resultaten had en hoe ze die hulp voor vergelijkbare cliënten in de toekomst kunnen verbeteren.

Resultaat

Uit het onderzoek blijkt dat teams met een feedbacksysteem beter in staat zijn de uitkomsten van de hulp te benutten. Het is nog te vroeg om een effect te meten op de uiteindelijke resultaten van de hulp. Om de jeugdhulp daadwerkelijk te verbeteren moet het gebruik van een feedbacksysteem zijn ingebed in een continue cyclus van meten, spreken en verbeteren in de jeugdhulpinstelling.

Dit onderzoek laat zien dat de digitale overzichten uit de Lerende Databank Jeugd professionals motiveren om gegevens te gaan verzamelen en die met elkaar te bespreken. Dat verzamelen en bespreken staat in een wisselwerking: het een kan niet zonder het ander. En het werkt motiverend als daarbij de vraag centraal staat: hoe maken we samen de resultaten van de jeugdhulp steeds beter?

ZonMw-programma Effectief werken in de jeugdsector

Meer informatie

Nieuwe subsidieoproep over het tijdig signaleren en ondersteunen van kinderen en gezinnen in kwetsbare omstandigheden

Wed, 29 Jul 2020 09:57:16 +0200

Beschermende factoren

Met het onderzoek binnen deze subsidieronde willen we meer te weten komen over hoe kinderen en gezinnen in kwetsbare omstandigheden tijdig gesignaleerd en bereikt kunnen worden. Daarnaast willen we weten hoe de beschermende factoren geactiveerd en versterkt kunnen worden zodat de kinderen en gezinnen zo goed mogelijk ondersteund kunnen worden.

Indienen van onderzoeksvoorstellen

Deadline voor het indienen van een projectidee is 27 oktober 2020 14.00 uur. Lees de subsidieoproep voor meer details over het indienen van een aanvraag binnen deze ronde en de randvoorwaarden waar een aanvraag aan moeten voldoen.

ZonMw-programma Wat werkt voor de jeugd

Met dit kennisontwikkelingsprogramma willen we meer weten over wat werkt in de hulp en ondersteuning voor jongeren en gezinnen.

Meer informatie

Nieuwe vragenlijst voor meten problematische gehechtheid kinderen 2-5 jaar

Thu, 02 Jul 2020 11:59:18 +0200

Het instrument maakt goed onderscheid tussen veilige gehechtheid, ambivalente gehechtheid, vermijdende gehechtheid en gedesorganiseerde gehechtheid.

Screeningsinstrument ARI-CP 2-5 jaar

Vanuit de praktijk van de jeugdzorg, jeugd-ggz en jeugdgezondheidszorg bleek een grote behoefte aan een toegankelijk screeningsinstrument, waarbij door middel van een vragenlijst voor de opvoeders ingeschat kan worden of er een risico is op problematische gehechtheid bij kinderen van 2-5 jaar.

De instrumenten die in Nederland beschikbaar zijn om problematische gehechtheid te meten zijn vaak tijdrovend en arbeidsintensief. Bovendien moet voor dergelijke instrumenten meestal een training gevolgd worden om deze af te kunnen nemen. Om die reden is in samenwerking tussen praktijkinstelling Basic Trust, het Expertisecentrum Hechting en Basisvertrouwen en de afdeling Orthopedagogiek van de Universiteit van Amsterdam de Attachment Relationship Inventory – Caregiver Perspective voor gezinnen met 2-5 jarigen (ARI-CP 2-5) ontwikkeld. Het instrument wordt gratis ter beschikking gesteld aan instellingen, onderzoekers en beleidsmakers.

Opzet van het onderzoek

De ontwikkeling van het instrument is in 3 fases tot stand gekomen.

In de eerste fase zijn 32 opvoeders en 31 professionals gevraagd naar voorbeelden van veilig en onveilig gehechtheidsgedrag. Op basis van deze inventarisatie is een eerste versie van het instrument ontwikkeld.
In de tweede fase is een pilotonderzoek uitgevoerd met de eerste versie van het instrument bij 112 opvoeders. Er zijn psychometrische analyses uitgevoerd om een eerste indruk te krijgen van wat goede en wat minder items zijn. Op basis van deze analyse is een tweede versie van het instrument ontwikkeld.
In de derde fase is de tweede versie van de vragenlijst afgenomen bij 442 gezinnen. Dit waren gezinnen met en zonder bekende gehechtheidsproblematiek. Ook zijn er bij 83 gezinnen thuis observaties gedaan, om de vragenlijstgegevens te kunnen vergelijken met observaties van gehechtheid.

Voor wie?

Het instrument is allereerst voor opvoeders van gezinnen met jonge kinderen van belang, zodat zij zelf inzicht kunnen krijgen op wat er aan de hand is in de gehechtheidsrelatie met hun kind. Het is een belangrijk hulpmiddel voor het in kaart brengen van de gehechtheidsrelatie tussen opvoeders en jonge kinderen. Het maakt zichtbaar wanneer er sprake is van een veilige of onveilige relatie.
Voor hulpverleners kan dit een nuttig hulpmiddel zijn bij hun diagnostische proces. Het levert relatief makkelijk relevante informatie op.
Voor onderzoekers kan dit een nuttig instrument zijn om via zelfrapportage data te verzamelen over
de gehechtheidsrelatie tussen opvoeder en kind.

Meer informatie

Nieuw digitaal instrument voor jeugdhulpaanbieders voor vluchtelingenkinderen

Tue, 26 May 2020 11:36:43 +0200

Het project werd opgezet nadat bleek dat jeugdhulpaanbod dat goed aansluit op de (zorgvraag van) vluchtelingen in de praktijk niet of nauwelijks voor handen is. Binnen het onderzoek van dit project wordt deze aanleiding bevestigd, al geven meerdere verwijzers en begeleiders in grootstedelijke gebieden aan dat jeugdhulpaanbod daar relatief vaak te vinden en naar hun idee voldoende toegankelijk is. Ook is te zien dat diverse aanbieders op verschillende manieren proberen hun aanbod beter aan te laten sluiten op deze jeugdigen. Zij zijn er in de dagelijkse praktijk zichtbaar bewust mee bezig en doen hun uiterste best om binnen de huidige mogelijkheden zorg zo goed mogelijk aan te bieden.

Volgens de jeugdhulpaanbieders die ook asielopvang bieden, zorgt een aantal aspecten ervoor dat hun hulpaanbod potentieel meer effectief is dan het aanbod van de reguliere jeugdzorg. Het onderzoek in deze groep heeft geresulteerd in een overzicht van 3 categorieën voor succesfactoren voor jeugdhulp aan vluchtelingenkinderen, met bijbehorende succesfactoren:

Aansluiten/(cultuur)sensitief werken: interesse tonen, een open houding en ‘echt’ contact maken, een respectvolle betrouwbare relatie tussen de jeugdige en hulpverlener, het betrekken van familie en (formeel en informeel) netwerk, outreachend werken en het inzetten van een intercultureel mediator, tolk of sleutelpersoon.
Competenties en de houding van de medewerkers
Organisatorische randvoorwaarden: eenvoudige intake en snelle start behandeling, diversiteit binnen teams, aannamebeleid, scholing- en trainingsaanbod, financiering tolk, intercultureel mediator en sleutelpersoon en het faciliteren van outreachend werken.

Het volledige onderzoeksrapport en het digitale instrument zijn te vinden in het e-zine.

ZonMw-programma Effectief werken in de jeugdsector

Met meer kennis kan de hulp aan kinderen en hun gezinnen effectiever worden. Voor deze kennisvergroting is het ZonMw-programma Effectief werken in de jeugdsector opgezet. Dit project is tot stand gekomen met financiering vanuit dit programma.

Meer weten?

ScheidingsATLAS informeert en ondersteunt ouders na scheiding

Thu, 30 Apr 2020 11:26:01 +0200

Ondersteuning gescheiden ouders

Jaarlijks worden in Nederland 49,5 duizend huwelijk-, partnerschap- en samenwoonrelaties met betrokken minderjarige kinderen beëindigd. Ouders zijn dan geen partners meer, maar blijven doorgaans wel samen verantwoordelijk voor de kinderen. Dit roept vragen en onzekerheid op. Bijvoorbeeld over de impact van de scheiding op de kinderen, opvoeding na de scheiding en communicatie hierover met de andere ouder. De korte training ScheidingsATLAS kan hierbij helpen en is erop gericht gescheiden ouders te ondersteunen, informatie en tips te geven over steun aan hun kinderen en over communicatie met de andere ouder.

Online training en groepsprogramma

Er zijn 2 onderbouwde interventievarianten ontwikkeld en geëvalueerd: een groepsprogramma en een online eHealth module. De onderzoekers volgden 65 deelnemers die ScheidingsATLAS online deden en 141 deelnemende ouders van 25 ScheidingsATLAS groepen.

De groepstraining bestaat uit 2 bijeenkomsten van elk 3 uur. De bijeenkomsten zijn interactief met het uitwisselen van tips of ervaringen, animaties, (video’s van) rollenspellen en begeleide oefeningen. De online variant kan iedere ouder op een eigen moment en op eigen tempo bekijken. Ouders krijgen in de training tips en informatie en bekijken korte filmpjes van experts en andere gescheiden ouders. Ook spelen acteurs enkele herkenbare scènes. Onderdelen van de training worden afgesloten met quizachtige vragen, met feedback op antwoorden.

ZonMw-programma Effectief werken in de jeugdsector

Meer informatie

Korte zelfinvullijst voldoende betrouwbaar voor gebruik in verloskunde

Thu, 23 Apr 2020 10:50:30 +0200

De ALPHA-NL

De ALPHA-NL is een korte invullijst die vroeg in de zwangerschap voorafgaand aan een consult door de zwangere zelf wordt ingevuld. Dit helpt verloskundigen en cliënten om te praten over de thuissituatie en opgroei-omstandigheden voor kinderen, zoals risicofactoren voor kindermishandeling. Het helpt ook om samen te beslissen of er extra ondersteuning of hulp moet komen ter voorbereiding op het ouderschap.

Landelijk gebruik

De ALPHA-NL blijkt dus een valide vragenlijst en kan landelijk door verloskundig zorgverleners worden gebruikt. Daarvoor is het belangrijk dat de vragenlijst wordt ingebed in:

een samenwerking met de jeugdgezondheidszorg (JGZ), die na de eerste screening door de verloskundige, het gesprek met de client kan voortzetten en van de verloskundige kan ‘overnemen’;
een samenhangend geheel van beschikbare interventies die variëren van een laagdrempelig steuntje in de rug tot hulp voor specifieke groepen kwetsbare zwangeren en hun eventuele partners.

Het onderzoek en conclusies

Zes verloskundigenpraktijken en een ziekenhuis in Amsterdam, Zaanstad en Haarlem, waar de ALPHA-NL tot de standaardzorg behoort, deden mee aan het onderzoek. De verloskundigen hielden hun bevindingen bij.

Daarnaast vulden 175 zwangere vrouwen een uitgebreide online vragenlijst in en werden zij uitgenodigd voor een interview met een veldwerker (3 jeugdverpleegkundigen of medisch maatschappelijk werkende uit een andere regio).

De inschattingen en conclusies van de verloskundigen op basis van de ALPHA-NL en een nagesprek zijn vergeleken met die van de veldwerkers, die de situatie beoordeelden aan de hand van de online vragenlijst en een interview. Ook zijn de uitkomsten op de ALPHA-NL vergeleken met de uitkomsten van de online vragenlijst die bestond uit meerdere bestaande gevalideerde vragenlijsten.

Hieruit kwam naar voren dat de ALPHA-NL goed overeenkomt met de uitkomsten op de referentie-vragenlijsten. Daarnaast bleek dat verloskundigen de opgroei-omstandigheden gunstiger inschatten dan de veldwerkers. De conclusies voor wel of geen extra steun of hulp in de zwangerschap bleken voor 60% exact overeen te komen; met name wanneer er geen bijzonderheden waren (90%). Maar de conclusies om wel extra steun of hulp voor te stellen, kwam in 26% overeen tussen verloskundige en veldwerker. Hier kunnen tal van redenen voor zijn, waaronder handelingsverlegenheid. Er is nader kwalitatief onderzoek nodig om die redenen verder uit te zoeken.

ZonMw-programma Effectief werken in de jeugdsector

Meer informatie

•   ZonMw-project ALPHA-NL: Signalering Kindermishandeling tijdens de zwangerschap
•   ZonMw-programma Effectief werken in de jeugdsector
•   ZonMw-thema Effectonderzoek
•   ZonMw-thema Jeugd

Nieuwe subsidiemogelijkheden voor onderzoek naar kindermishandeling en huiselijk geweld

Thu, 23 Apr 2020 10:33:49 +0200

Het onderzoeksprogramma Geweld hoort nergens thuis levert een bijdrage aan de ondersteuning van de praktijk en biedt handvatten om de aanpak van kindermishandeling en huiselijk geweld te verbeteren, te borgen en te verduurzamen. Professionals en beleidsmakers hebben hiervoor de juiste informatie en (wetenschappelijke)kennis nodig om te weten wat werkt in hun handelen, en moeten dit ook kunnen toepassen. De subsidieoproep die nu open staat richt zich op onderzoekslijn 4: onderzoek naar professionele norm en kennisverwerving.

Waarvoor kan subsidie aangevraagd worden?

Het herkennen en stoppen van kindermishandeling en huiselijk geweld vraagt om basis- en specialistische kennis en vaardigheden. Professionals in zorg- en hulpverlening, gemeenten, politie en justitieorganisaties en onderwijs werken samen binnen de aanpak en zetten hierbij allemaal hun eigen specialisme in. Het is belangrijk te onderzoeken welke kennis en vaardigheden nodig zijn, welke rol (initiële) opleidingen hierbij hebben en hoe deze kennis en vaardigheden (onder welke voorwaarden) benut kunnen worden in de praktijk.

De subsidieoproep richt zich op aanvragen op het gebied van onderzoek naar professionele norm en kennisverwerving. Deze onderzoekslijn bestaat uit 2 thema’s:

professionaliteit
organisatorische context

Beschikbare budget en looptijd

Voor deze ronde is 300.000,- euro beschikbaar (max. 150.000 euro per aanvraag). Projecten dienen uiterlijk 15 december 2020 te starten en hebben een looptijd van maximaal 18 maanden.

Meer informatie en indienen

Voor meer informatie en voor het indienen van uw vooraanmelding kunt u contact opnemen met ghnt@zonmw.nl of +31 70 349 52 06.

Meer weten?

Buurtteams Jeugd en Gezin Utrecht werken vaker oplossingsgericht

Thu, 26 Mar 2020 09:59:04 +0100

Basishulp

Buurtteamorganisatie Lokalis biedt basishulp voor jeugd en gezin in de gemeente Utrecht. Gezinswerkers in de buurtteams ondersteunen en begeleiden op basis van een hulpvraag van het gezin. De teams werken generalistisch, staan dichtbij gezinnen, zijn vrij toegankelijk en snel beschikbaar. Zij versterken het eigen oplossend vermogen van jeugd en gezinnen in de directe omgeving zodat kinderen daar gezond en veilig opgroeien en zich optimaal kunnen ontwikkelen en ontplooien.

Kernelementen

In dit project stond de praktische uitvoering van die basishulp door gezinswerkers bij Lokalis centraal. Doel van het onderzoek was om de kernelementen van het oplossingsgericht werken en het systeemgericht werken te achterhalen.
In het onderzoek zijn de volgende kernelementen van het oplossingsgericht werken geobserveerd: aansluiten bij samenwerkingsrelatie en focus op respectievelijk krachten van cliënt, doelen van cliënt, gewenste toekomst, wat cliënt al doet en kleine haalbare stappen. Daarnaast zijn de kernelementen van het systeemgericht werken in beeld gebracht: focus op netwerk cliënt, focus op interactie tussen cliënt en omgeving en verkennen van inzet van het netwerk.

Geleerde lessen

De gezinswerkers en leidinggevenden van Lokalis hebben samen duiding gegeven aan de onderzoeksresultaten. Die duiding vond plaats aan de hand van de 3 basisregels uit het oplossingsgericht werken:

als iets goed werkt, doe er meer van
als iets niet werkt, leer ervan en doe iets anders
als iets goed werkt, leer het van of aan een ander.

Samen hebben zij de volgende 'lessons learned' geformuleerd:

Gezinswerkers hebben het werken vanuit een open grondhouding en het nauw aansluiten bij het gezin in grote mate verankerd in de uitvoering van de basishulp.
Gezinswerkers willen leren van de spaarzame momenten waarop zij methodisch handelen tonen dat niet goed past bij oplossingsgericht of systeemgericht werken. Zoals te veel nadruk leggen op wat niet goed gaat of zeggen hoe een cliënt het moet doen.
Juist de specifieke technieken van het systeemgericht en oplossingsgericht werken kunnen gezinswerkers nog meer en vaker gaan toepassen dan ze nu al doen.Vooral het netwerk nog beter in beeld krijgen en betrekken. En ook het verder versterken van krachtbronnengericht werken en het resultaatgericht werken aan de doelen in kleine haalbare stappen.

De onderzoeksresultaten worden ook benut bij het vormgeven van de interne opleiding voor gezinswerkers, het beschrijven en kwalitatief beter maken van het werkproces en het verbeteren van het format van het gezinsplan.

ZonMw-programma Effectief werken in de jeugdsector

Meer informatie

Dappere Dino’s erkend als effectief

Tue, 17 Mar 2020 09:21:00 +0100

Dappere Dino's is een groepsprogramma voor kinderen van 6 tot en met 8 jaar oud, gericht op het voorkomen of beperken van emotionele en gedragsproblemen nadat ouders gescheiden zijn. Uit het door ZonMw gefinancierd onderzoek bleek dat dit groepsprogramma succesvol preventieve steun biedt aan 6- tot 8-jarige scheidingskinderen. Het onderzoek werd uitgevoerd in het kader van de ‘Alles is gezondheid’-pledge van Jeugdformaat en TNO. Hiervoor ontvingen zij voor een pilotonderzoek naar Dappere Dino’s van ZonMw in 2013 al een Parel onderscheiding.

Ingrijpende gebeurtenis

Een scheiding is voor het hele gezin een ingrijpende gebeurtenis. In Nederland zijn volgens recente CBS gegevens ieder jaar 86.000 kinderen betrokken bij de (echt)scheiding van hun ouders. Voor jonge kinderen is een scheiding een ingrijpende gebeurtenis, die vaak met veel verdriet en onzekerheid gepaard gaat. Toch hoeft een scheiding niet vanzelfsprekend blijvende gevolgen voor de kinderen te hebben. Met goede ondersteuning en begeleiding kan het welzijn van kinderen vergroot worden en de scheiding op een veilige manier worden verwerkt.

Dappere Dino’s

Om kinderen daarbij te helpen, heeft TNO voor kinderen van 6 tot en met 8 jaar (groep 3 en 4 basisschool) het programma Dappere Dino’s ontwikkeld. Gedurende 12 bijeenkomsten ervaren kinderen steun van leeftijdgenoten en leren zij vaardigheden in probleem oplossen, zodat ze beter kunnen omgaan met hun gevoelens rondom scheiding. Ze ontdekken dat de scheiding niet hun schuld is en dat al hun gevoelens normaal en begrijpelijk zijn. De speciaal opgeleide trainer en co-trainer werken veel met ‘groepsdino’ Rex, een handpop in dezelfde leeftijd als de kinderen, die hen vertelt hoe hij omgaat met de scheiding van zijn eigen ouders. Via een intake, nieuwsbrieven, een werkboekje van de kinderen en een facultatieve ouderbijeenkomst worden ouders bij het programma betrokken.

Meer weten?

Over het onderzoek naar de pledge Dappere Dino’s: Project Dappere Dino's, Factsheet Dappere Dino’s
www.dapperedino.nl
www.tno.nl/scheiding
ZonMw-thema (Vecht)scheiding
Databank Effectieve Interventies (NJi)

SDQ in Nederland gevalideerd en geschikt voor gebruik bij lageropgeleide jongeren onderzocht

Thu, 23 Jan 2020 15:59:39 +0100

Bevindingen

De SDQ resulteert in een score op een ‘Totale Probleemschaal’ en heeft daarnaast 5 subschalen, die ieder een dimensie van psychosociaal functioneren beogen te meten. Deze Totale probleemschaal blijkt voldoende betrouwbaar en valide voor 12-17 jarigen. Hoe hoger de score, hoe meer aanwijzingen dat een jongere psychosociale problemen heeft. Slechts 2 van de 5 subschalen zijn voldoende betrouwbaar en valide: ‘Emotionele problemen’ en ‘Hyperactiviteit/aandacht tekort’. Hoge scores op deze subschalen geven een aanwijzing van het type problemen dat een jongere heeft. Voor de overige 3 subschalen ‘Problemen met leeftijdsgenoten’, ‘Gedragsproblemen’ en ‘Pro-sociaal gedrag’ is de validiteit onvoldoende aangetoond. Hoge scores op deze 3 subschalen moeten dus voorzichtig geïnterpreteerd worden.

Taalgebruik van de SDQ

Bij lager opgeleide jongeren (leerlingen van de praktijkschool en vmbo basis/kader) blijkt de SDQ iets minder goed te functioneren, maar de interne consistentie en factorstructuur van de SDQ zelfrapportage is acceptabel. Laagopgeleide jongeren geven zelf aan dat de SDQ ouderwetse termen en zinnen bevat die lastig te begrijpen zijn. Volgens JGZ-professionals hebben ook sommige hoger opgeleide jongeren moeite met het taalgebruik van de SDQ. De SDQ bevat dubbel geformuleerde stellingen, zoals “Ik ben vaak ongelukkig, in de put of in tranen”. Jongeren vatten dit op als verschillende dingen, wat het beantwoorden van deze vragen moeilijk maakt. Om de SDQ in de toekomst te kunnen gebruiken is het nodig dat het taalgebruik aangepast wordt. Dat moet echter wel gebeuren in overleg met de ontwikkelaar.

Resultaat

In dit project zijn nieuwe sekse- en leeftijdsspecifieke afkapwaarden berekend voor de SDQ (zelfrapportage- en ouderversie) voor jongeren van 12-17 jaar, op basis van een grote representatieve steekproef uit de algemene bevolking. Ook is een nieuwe SDQ Handleiding voor adolescenten en een Factsheet geschreven, die binnenkort beschikbaar zullen zijn op de richtlijnenwebsite van het NCJ (https://www.ncj.nl/richtlijnen/alle-richtlijnen/). In de handleiding worden de nieuwe afkapwaarden, en instructies voor het afnemen van de SDQ, het berekenen van de score en de vervolgstappen gegeven.

ZonMw-programma Effectief werken in de jeugdsector

Meer informatie

Sociale opvoedondersteuning zet moeders in hun kracht

Mon, 06 Jan 2020 17:04:00 +0100

Het onderzoek

Hoe geven professionals samen met vrijwilligers vorm en inhoud aan de lichte opvoedondersteuning? In 3 vernieuwende sociale opvoedpraktijken (Ouders en Puk in Hoogeveen, De Huiskamer in de Groningse wijk Beijum en de alleenstaande moedergroepen in Veendam) is dit met storytelling onderzocht. Concrete verhalen van moeders, professionals en vrijwilligers over hun ervaringen, leren professionals wat werkt bij opvoedingsondersteuning. Wat is belangrijk? Voor professionals draait het om professionele vaardigheden, het bieden van structuur en het creëren van groepsgevoel. Voor de deelnemende ouders zijn ook sociale contacten, ontspanning en het leren van andere ouders belangrijk.

Handreiking

De handreiking Groepsgerichte opvoedondersteuning is bruikbaar voor opleidingen binnen Social Work en Toegepaste Psychologie om invulling te geven aan het preventief en omgevingsgericht handelen van (jeugd)professionals. De handreiking geeft praktische handvatten voor professionals die opvoedingsondersteuning (willen gaan) aanbieden of hun bestaande praktijk willen verbeteren.

In de handreiking worden de verschillende werkzame factoren bij het bieden van groepsgerichte opvoedingsondersteuning besproken. Wat houdt de werkzame factor in? Waarom is deze belangrijk voor het slagen van de opvoedingsondersteuning? En hoe pak je dat als (aankomende) professional aan? Gestart wordt met de rol en de houding van de professional en de vrijwilliger. Vervolgens wordt beschreven waar jeugdprofessionals bij het organiseren van de groepsbijeenkomsten rekening mee moeten houden. Zoals het balanceren tussen structuur en openheid, het werken aan de groepsdynamiek en het creëren van groepsgevoel. Ook staan de opbrengsten voor ouders centraal, zoals het sociale netwerk van ouders, het van elkaar leren en ontspanning van ouders. Ter afsluiting komt een aantal praktische tips aan bod.

ZonMw-programma Effectief werken in de jeugdsector

Met meer kennis kan de hulp aan kinderen en hun gezinnen effectiever worden. Voor deze kennisvergroting is het ZonMw-programma Effectief werken in de jeugdsector opgezet. Dit project is tot stand gekomen met financiering vanuit dit programma.

Meer weten?

Nieuwe subsidiemogelijkheden vanuit onderzoeksprogramma Geweld hoort nergens thuis

Tue, 17 Dec 2019 15:54:18 +0100

Het onderzoeksprogramma Geweld hoort nergens thuis levert een bijdrage aan de ondersteuning van de praktijk en biedt handvatten om de aanpak van kindermishandeling en huiselijk geweld te verbeteren, te borgen en te verduurzamen. Professionals en beleidsmakers hebben hiervoor de juiste informatie en (wetenschappelijke)kennis nodig. Om dit mogelijk te maken staan er nu 2 subsidieoproepen voor onderzoek open.

Waarvoor kan subsidie aangevraagd worden?

De subsidieoproepen bieden ruimte voor onderzoek naar complexe casuïstiek rondom huiselijk geweld en kindermishandeling. Onder vormen van huiselijk geweld vallen ook onderwerpen als ouderenmishandeling en bijvoorbeeld eergerelateerd geweld. Er is subsidie beschikbaar voor onderzoek naar ‘(vroeg)signalering’ (max. 150.000 euro per aanvraag, totaal 300.000 euro beschikbaar) en voor onderzoek naar ‘samenwerking en regie’ (max. 200.000 euro per aanvraag, totaal 900.000 euro beschikbaar).

Subsidieoproep Regie en samenwerking

De subsidieoproep Regie en samenwerking richt zich op actiegericht en empirisch onderzoek om de samenwerking, afstemming en regievoering in de integrale aanpak van huiselijk geweld te verbeteren. Het gaat daarbij om de thema’s: Samenwerking en regie, Integraliteit casuistiek, efficiente en samenhangende inrichting en bijdrage technologie.

Subsidieoproep (vroeg)signalering

De subsidieoproep (vroeg)signalering richt zich op onderzoek naar goede aanpakken voor (vroeg)signalering. Het gaat daarbij om de thema’s: instrumenten, disclosure, normstelling en het herkennen van trauma’s.

Zorg voor vluchtelingen

Parallel aan deze rondes staat er vanuit het programma Zorg voor vluchtelingen een oproep Zorg en ondersteuning aan Vluchtelingen in Nederland – Praktijkprojecten, met speciale aandacht voor projecten die binnen het verbeteren van de positie en zorg van statushouders in nulde- en eerstelijnszorg specifiek gericht zijn op vluchtelingenvrouwen die met seksueel en gender-gerelateerd geweld te maken hebben gehad.

Meer informatie en indienen

Voor meer informatie en voor het indienen van uw vooraanmelding kunt u contact opnemen met ghnt@zonmw.nl of +31 70 349 52 06.

Meer weten?

Onderzoek naar beslissen over uithuisplaatsing

Mon, 16 Dec 2019 12:26:13 +0100

Bevindingen

De bevindingen uit het onderzoek weerspiegelen het dilemma waarvoor professionals staan. Durf je een kind thuis te laten in een moeilijke situatie of is uithuisplaatsing verstandiger, ondanks de mogelijk negatieve invloed ervan op de ontwikkeling van het kind? Hoe weeg je daarbij de verschillende argumenten? De professionals van 6 praktijkinstellingen die aan het onderzoek deelnamen, denken dat het instrument 'Beslissen over uithuisplaatsing' hierbij als een ondersteunend hulpmiddel kan dienen.

Een professioneel oordeel en een ondersteunend instrument zijn bij dit soort beslissingen echter niet toereikend, aldus de onderzoekers. Gezien de complexiteit van het onderwerp is het noodzakelijk dat het instrument een duidelijke plek heeft in het hele besluitvormingsproces. Een onmisbaar onderdeel van de besluitvorming is dat de ouders en de kinderen betrokken zijn. Verder is een goede ondersteuning van de professional noodzakelijk bij de invoering en het gebruik van het instrument. Het uiteindelijke besluit moet altijd gestructureerd en binnen een team tot stand komen, waarbij de focus ligt op de inzet van alternatieve vormen voor uithuisplaatsing.
Lees meer over de resultaten van het onderzoek in de factsheet en het eindrapport.

Richtlijn Uithuisplaatsing

Beslissen over uithuisplaatsing van een kind is complex. Een uithuisplaatsing is een ingrijpend besluit voor zowel ouders als kinderen. Gezinnen hebben recht op een zorgvuldig besluit met een duidelijke onderbouwing. De Richtlijn Uithuisplaatsing helpt professionals hierbij. Onderdeel van de richtlijn is het instrument 'Beslissen over uithuisplaatsing'. Resultaten van het project worden opgenomen in de herziene richtlijn.

ZonMw-programma Effectief werken in de jeugdsector

Meer weten?

Bundeling uitkomsten 19 onderzoeksprojecten naar werkzame factoren

Mon, 16 Dec 2019 12:09:06 +0100

De onderzoeken leverde eerste bevindingen op over de ontwikkeling van de alliantie gedurende hulpverleningstrajecten. Enkele studies brachten perspectieven van zowel cliënten als hulpverleners in kaart. Het blijkt dat de inschatting van de alliantie vaak niet overeenkomt met de inschatting van cliënten en dat de alliantie tijdens de hulpverlening fluctueert. Uit de onderzoeken blijkt weinig samenhang tussen cliëntfactoren of tussen kenmerken van professional enerzijds en alliantie, hulpverleningsprocessen en -resultaten anderzijds.

Bruikbare vragenlijsten en observatie-instrumenten

Het rapport bevat een overzicht van de belangrijkste bevindingen en de meest bruikbare vragenlijsten en observatie-instrumenten die geschikt zijn voor breder gebruik. Dit kan helpen om in de toekomst op een meer eenduidige manier
gegevens te verzamelen.

Daarnaast bevat het praktische handvatten en aanbevelingen voor verschillende professionals, opleidingen en gemeenten in het jeugddomein. Het is onder meer belangrijk om de samenwerking te monitoren, te bespreken en hierop te reflecteren gedurende het hulpverleningstraject. En om samen met cliënten om op een lijn te komen over wat er nodig is om het (behandel)doel te bereiken.
Naast het rapport is een animatie en zijn factsheets voor cliënten en voor hulpverleners ontwikkeld. Ook worden aanbevelingen voor toekomstig onderzoek gegeven.

ZonMw-programma Effectief werken in de jeugdsector

Met meer kennis kan de hulp aan kinderen en hun gezinnen effectiever worden. Voor deze kennisvergroting is het ZonMw-programma Effectief werken in de jeugdsector opgezet.
Deze projecten zijn tot stand gekomen met financiering vanuit dit programma.

Meer weten?

Reflectietool Eigen kracht voor gemeenten

Thu, 21 Nov 2019 15:17:11 +0100

Het ‘versterken van eigen kracht’ van burgers is een centraal uitgangspunt in gemeentelijk beleid en in het dagelijks werk van professionals. Het begrip staat in vele lokale, regionale en landelijke beleidsstukken. Maar hoe doe je dat precies? Het Verwey-Jonker Instituut en TNO ontwikkelden een reflectietool voor medewerkers, beleidsadviseurs en bestuur van gemeenten, om in gesprek te gaan over eigen kracht.

Gesprekswaaier: werkwijze om het gesprek aan te gaan over eigen kracht

Mon, 04 Nov 2019 08:55:43 +0100

De waaier is op dinsdag 29 oktober gepresenteerd tijdens de mini-conferentie ‘Ken je kracht?’. Op deze conferentie gingen gemeentelijke beleidsadviseurs en uitvoerend professionals met elkaar in gesprek over wat ‘uitgaan van eigen kracht’ behelst in beleid en praktijk. Hierbij ging men aan de slag met een recent ontwikkelde gesprekswaaier voor professionals.

De gesprekswaaier is tot stand gekomen in samenwerking met professionals, leidinggevenden, jongeren, ouders, beleidsmedewerkers en wethouders. De onderzoekers bouwden daarbij voort op kennis uit recent afgeronde ZonMw-onderzoeksprojecten rondom empowerment en eigen kracht bij jeugd en gezin. Naast de gesprekswaaier is ook een reflectietool voor gemeenten ontwikkeld, die verschijnt binnenkort.

Enkele reacties op de gesprekswaaier door deelnemers aan de conferentie:
“Het is mooi dat de gesprekswaaier ruimte houdt voor meerdere perspectieven.”
“Ik herken de spanningsvelden en zou de gesprekswaaier met collega’s willen gebruiken, bijvoorbeeld in intervisie.”

U kunt de gesprekswaaier hier downloaden. Een papieren versie is hier op te vragen.

ZonMw-programma Effectief werken in de jeugdsector

Met meer kennis kan de hulp aan kinderen en hun gezinnen effectiever worden. Voor deze kennisvergroting is het ZonMw-programma Effectief werken in de jeugdsector opgezet. De gesprekswaaier en reflectietool zijn tot stand gekomen met financiering vanuit dit programma.