Richtlijnimplementatie bij een complexe doelgroep; implementatie en evaluatie richtlijn diagnostiek voor chronisch getraumatiseerde kinderen en jongeren.

Probleemstelling: Het aantal kinderen en jongeren, dat lijdt aan complexe psychiatrische problematiek ten gevolge van vroegkinderlijke chronische traumatisering waaronder kindermishandeling, seksueel misbruik en verwaarlozing, is hoog en de impact op de individuele levens is groot. Indien de juiste diagnostiek en een daaropvolgende behandeling wordt geboden, zijn veel van de klachten goed behandelbaar. In april 2011 verschijnt de LCVT-Richtlijn voor Instroom, Diagnostiek en Evaluatie diagnostiek voor Kinderen en Jongeren met complexe psychiatrische problematiek ten gevolge van vroegkinderlijke chronische traumatisering. Door het (juist) gebruik van de richtlijn is de verwachting dat kinderen en jongeren met een vermoeden op complexe psychiatrische problematiek ten gevolge van vroegkinderlijke traumatisering beter gediagnosticeerd worden, waardoor behandeling gerichter kan worden aangeboden. Het onderhavige project richt zich op het identificeren van belemmerende en bevorderende factoren bij de implementatie van de richtlijn en gebruikt de kennis van deze factoren om een invoerstrategie te ontwikkelen en te testen, opdat de richtlijn wordt gebruikt zoals bedoeld door de ontwikkelaars. Doelstellingen: Doel van het project is het ontwikkelen en testen van een implementatiestrategie voor de invoering van de richtlijn ‘Instroom, diagnostiek en evaluatiediagnostiek Kinderen en Jongeren’ bij alle zes Top Referente Trauma Centra (TRTC), gespecialiseerd zijn in diagnostiek en behandeling van kinderen/jongeren. De vraagstellingen van het project zijn: 1A. Welke determinanten rapporteren (toekomstige) behandelaren bij de adoptie en het gebruik van de richtlijn? 1B. Welke invoerstrategieën sluiten aan bij de gevonden determinanten en dienen ontwikkeld en ingezet te worden om de kans op het gebruik van de richtlijn te maximaliseren? 1C. Wat is de mate van gebruik van de verschillende kernelementen uit de richtlijnen en wat zijn de determinanten daarvan? 2. Hoe evalueren kinderen/jongeren en hun ouders de diagnostische procedure conform de richtlijn? Implementatie strategie: De richtlijn is zoveel mogelijk gebaseerd op wetenschappelijk bewijs (evidentie). De richtlijn beschrijft ook hoe procesdiagnostiek en de toepassing van diagnostische instrumenten en evaluatiediagnostiek (effectmeting) plaatsvindt. Het is bekend dat alléén de ontwikkeling en verspreiding van een richtlijn onvoldoende is voor het daadwerkelijk gebruik ervan. Er is daarom gekozen voor een planmatige en systematische aanpak, gebaseerd op theoretische en empirische factoren die de invoering beïnvloeden. Het invoeren van een richtlijn is een proces dat bestaat uit vier fasen: verspreiding, adoptie, implementatie en continuering. Per fase moet inzicht bestaan in de belemmerende en bevorderende factoren (determinanten) die belangrijk zijn voor een succesvolle invoering. Dit houdt in dat er een analyse van deze factoren moet plaatsvinden onder de beoogde gebruikers. Vervolgens kunnen invoerstrategieën toegesneden worden op de uitkomsten ervan. Dit onderzoek dient als input om bijvoorbeeld de richtlijn en de invoerstrategieën bij te stellen. Het onderzoek zal als input dienen voor de te ontwikkelen invoerstrategieën. Hierbij zal een combinatie van de Kolibriemethode van het LCVT en de Doorbraakmethode van het CBO worden ingezet. De Kolibriemethode is een intensieve en doeltreffend gebleken methodiek waarbij betrokkenheid, draagvlak, een zorgvuldige, duidelijke en begripvolle communicatiestijl en gedegen instrumentele ondersteuning (effectieve en bruikbare materialen) van de betrokkenen centraal staan. De Doorbraakmethode is een gestructureerde manier om veranderingen in te voeren, gericht op het meetbaar overbruggen van de gap tussen “weten” en “doen”. Het project is onderverdeeld in 5 fasen, die gedeeltelijk overlappen: Fase 1: voorbereiding (maand 1-6) Fase 2: Onderzoek belemmerende en bevorderende factoren (determinanten) (maand 4-8) Fase 3: Ontwikkeling en toepassing invoerstrategieën (maand 6-18) Fase 4: Evaluatieonderzoek gebruik richtlijn en impact (maand 9-26) Fase 5: Afronding (maand 27-36) De activiteiten worden in gezamenlijkheid uitgevoerd door LCVT, TNO en CBO. Betrokkenen: Projectleider en penvoerder Drs. M.E. Oskam, LCVT Hoofdaanvrager Mw. drs. M. Rensen, LCVT