Mobiele menu

Opzet en inrichting van de SWPBS-monitor voor het Primair Onderwijs. Doorontwikkeling van een monitor voor de systematische verzameling en benutting van gegevens over School Wide Positive Behavior Support in Schools (SWPBS) in Nederland.

Projectomschrijving

SWPBS is een schoolbrede en preventieve aanpak van gedrag, gericht op het versterken van gewenst gedrag en het voorkomen van probleemgedrag van leerlingen in het basisonderwijs. Doel is een veilig en positief schoolklimaat te creëren dat alle leerlingen in staat stelt om optimaal te profiteren van het geboden onderwijs. Om dit te bereiken verzamelen scholen gegevens die gebruikt worden bij het nemen van beslissingen. Het gaat erom keuzes te baseren op wat gemeten wordt in de school, bijvoorbeeld het aantal gedragsincidenten op het schoolplein. PI Research houdt zich bezig met de ontwikkeling van een monitor voor deze systematische gegevensverzameling voor scholen die werken met SWPBS. Meer specifiek zal worden nagegaan 

  1. welke gegevens over gedrag scholen nodig hebben om actief te kunnen sturen op data
  2. welke instrumenten het meest geschikt zijn om dit gedrag schoolbreed in kaart te brengen 
  3. met welk, gebruiksvriendelijk, systeem deze gegevens het beste verzameld kunnen worden

Producten

Titel: SWPBS monitor
Link: http://www.piresearch.nl

Verslagen


Eindverslag

Samenvatting
SWPBS is een schoolbrede en preventieve aanpak van gedrag, gericht op het versterken van gewenst gedrag en het voorkomen van probleemgedrag van leerlingen in het primair onderwijs. Het doel van SWPBS is een veilig en positief schoolklimaat te creëren dat alle leerlingen in staat stelt om optimaal te profiteren van het geboden onderwijs Om dit te bereiken verzamelen scholen gegevens die gebruikt worden bij het nemen van beslissingen.
In dit project is een monitor ontworpen voor deze systematische gegevensverzameling over SWPBS in Nederland. Het belangrijkste doel van de SWPBS monitor is om accurate, valide en betrouwbare informatie te verzamelen, die bruikbaar is voor het onderbouwen van beslissingen van verschillende gebruikers van de monitor. Dit betekent tevens dat de feedbackinformatie leesbaar en begrijpelijk gepresenteerd moet worden op die momenten dat de beslissingen genomen worden. Meer concreet heeft het ontwerpen van de monitor zich toegespitst op de specificatie van (a) indicatoren om resultaten te kunnen meten, (b) een procedure voor dataverzameling en –benutting op en door scholen en (c) technische eisen voor een te ontwikkelen softwareapplicatie waarmee de data kunnen worden verzameld en beheerd.
Om dit te realiseren hebben op drie gebieden activiteiten plaatsgevonden. Ten eerste is een instrumentarium samengesteld dat de benodigde indicatoren bevat om de resultaten van SWPBS te kunnen meten. Ten tweede is een procedure beschreven voor de verzameling en benutting van de gegevens op en door scholen. Ten derde is onderzocht onder welke voorwaarden en op welke wijze de SWPBS monitor kan worden ondergebracht in een softwareapplicatie en/of aangesloten kan worden op reeds bestaande registratiesystemen.
Ten behoeve van de vaststelling van de indicatoren en het instrumentarium, alsmede bij de totstandkoming van de procedurebeschrijving zijn de meningen vanuit de praktijk van groot belang geweest. Niet alleen is gesproken met medewerkers van SWPBS scholen in Drenthe en ’t Gooi, maar ook vertegenwoordigers van het SWPBS kenniscentrum, de ontwikkelgroep SWPBS en de datagroep SWPBS zijn geraadpleegd. Hun input en feedback is van grote waarde gebleken bij de totstandkoming van de monitor. Ook zijn de verschillende partijen betrokken bij de formulering van het pakket van eisen dat aan een softwareapplicatie voor de SWPBS monitor gesteld moet worden.

Samenvatting van de aanvraag

Gedragsproblemen op scholen stellen leerkrachten voor steeds grotere problemen. Orde houden en corrigeren van gedrag kosten vaak zoveel aandacht dat de effectieve leertijd hieronder lijdt. Gedragsproblemen als ordeverstoringen, vechten, pesten vergroten het gevoel van onveiligheid bij leerlingen èn leerkrachten. “School Wide Positive Behavior Support in Schools” (SWPBS) beoogt een veilig schoolklimaat te scheppen, waarin prosociaal en lerenbevorderend gedrag wordt bekrachtigd en ongewenst gedrag wordt omgebogen (Golly & Sprague, 2009). SWPBS is gericht op het expliciet maken en stimuleren van gewenst gedrag bij kinderen in het primair onderwijs. Het doel van SWPBS is om de leerprestaties te verbeteren door een sociale omgeving te scheppen die het leren bevordert en gedragsproblemen voorkomt. In dit project wordt een monitor ontworpen voor systematische gegevensverzameling over SWPBS in Nederland. Hiermee wordt voor scholen een infrastructuur uitgerold voor het genereren en benutten van kennis over de uitvoering en de resultaten van SWPBS. Het ontwerp van de monitor spitst zich toe op de specificatie van (a) indicatoren om resultaten te kunnen meten, (b) een procedure voor dataverzameling en -benutting op en door scholen en (c) technische eisen voor een te ontwikkelen software-applicatie waarmee de data kunnen worden verzameld en beheerd. Dit levert een doelmatig systeem op dat toegesneden is op de Nederlandse onderwijspraktijk en voorziet in de benodigde feedback en (sturings)informatie. De monitor faciliteert de dataverzameling en -benutting op scholen. De beschikbaarheid van een goed systeem maakt de praktijk beter geëquipeerd (‘rijper’) voor onderzoek. Bovendien zal het commitment van individuele leerkrachten en van scholen als geheel met dataverzameling toenemen, omdat men in de praktijk de bruikbaarheid van de verzamelde informatie ondervindt. Professionals die deze benutting ervaren tonen een grotere onderzoeksbereidheid en meer geïnteresseerde betrokkenheid (Van Yperen & Veerman, 2008). Het project levert een monitor op die integraal deel uitmaakt van de SWPBS-aanpak in Nederland. Bij de totstandkoming van deze ‘SWPBS-monitor’ wordt gebruik gemaakt van oorspronkelijk (Amerikaans) materiaal (Horner e.a., 2005; Spragu543e & Walker, 2000), van aanpassingen die reeds voor Nederland zijn gemaakt (zie Golly & Sprague, 2009) en van ervaringen die thans met de aanpak en (een aantal) instrumenten worden opgedaan in enkele pilots in ons land. Om dit te realiseren vinden activiteiten plaats op drie gebieden. Ten eerste wordt een instrumentarium samengesteld dat de benodigde indicatoren bevat om de resultaten van SWPBS te kunnen meten. Ten tweede wordt een protocol ontworpen dat uniforme procedures beschrijft voor de verzameling en benutting van gegevens op en door scholen. Ten derde wordt onderzocht onder welke voorwaarden en op welke wijze de SWPBS-monitor kan worden ondergebracht in een software-applicatie en/of aangesloten worden op reeds bestaande registratiesystemen. Voor de uitwerking van deze aspecten wordt aangesloten op en gebruik gemaakt van ervaringen met SWPBS op 6 basisscholen in de provincie Drenthe, waar thans een proefimplementatie plaatsvindt. Bij de definitieve samenstelling van het instrumentarium en het protocol legt de mening van de praktijk een groot gewicht in de schaal. Nagegaan wordt of de betreffende voorstellen in de praktijk bruikbaar en hanteerbaar zijn en de benodigde informatie kunnen opleveren. De meningen hierover van leerkrachten, interne begeleiders en directeuren van genoemde Drentse basisscholen worden d.m.v. interviews geïnventariseerd. De scholen wordt tevens gevraagd welke eisen zij stellen aan software-matige verzameling en verwerking van data. In aansluiting daarop wordt onderzocht of beschikbare applicaties (zoals ‘SWIS’ en ‘BergOp’) voldoen in de Nederlandse onderwijssetting en in hoeverre dit soort applicaties passen in gangbare leerlingvolgsystemen voor het basisonderwijs. Het project levert 2 producten op. Ten eerste monden de onderzoeks- en (door)ontwikkelactiviteiten uit in een handleiding van de SWPBS-monitor. Hierin is het (meet)instrumentarium voor SWPBS beschreven en wordt uiteengezet welke procedures er gelden voor de verzameling en de benutting van deze informatie. Voor scholen die met SWPBS (gaan) werken wordt daarmee een infrastructuur uitgerold die accurate en betrouwbare data opleveren. De SWPBS-monitor legt daarmee een belangrijke basis voor de onderzoeksrijpheid en -bereidheid van scholen. Hiervan zullen zij in de eerste plaats zelf profiteren, maar ook op bovenschools niveau zal men (o.a. wetenschappers) hiervan de vruchten plukken. Ten tweede levert het project een programma van eisen op voor de ontwikkeling van een software-applicatie. Hierin worden de inhoudelijke eisen van de SWPBS-aanpak aangaande monitoring gepaard aan de technische wensen en mogelijkheden van software-matige dataverwerking in een onderwijssetting.

Onderwerpen

Kenmerken

Projectnummer:
157030016
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2010
2011
Onderdeel van programma:
Gerelateerde subsidieronde:
Projectleider en penvoerder:
Dr. B. Bijl
Verantwoordelijke organisatie:
PI Research BV