De effectiviteit van Nieuwe Perspectieven: Een interventie voor jongeren die risicogedrag of delinquent gedrag vertonen

Criminaliteit is een belangrijk probleem in onze samenleving. Adolescenten zijn verantwoordelijk voor een relatief groot percentage van het aantal gepleegde delicten. In een recent landelijk onderzoek rapporteerden meer dan de helft van de jongeren dat zij het afgelopen jaar een delict hadden gepleegd (Van der Laan & Blom, 2006). Met name overlastgevend gedrag en licht crimineel gedrag komt vaak voor onder jongeren. Hoewel het hier niet gaat om zeer ernstige vormen van criminaliteit, draagt het door de zichtbaarheid ervan bij aan gevoelens van onveiligheid bij veel mensen. Om te voorkomen dat jongeren afglijden naar ernstiger of persistent crimineel gedrag is het belangrijk dat er tijdig wordt ingegrepen en hulp wordt geboden aan deze groep. Het is daarom van belang dat er een evidence-based interventie voor handen is die zich richt op de problematiek van deze doelgroep. Nieuwe Perspectieven (NP) is een interventie voor jongeren die risico- of licht crimineel gedrag vertonen. Het doel van de interventie is te voorkomen dat deze jongeren afglijden naar criminaliteit. De methodiek kenmerkt zich door het outreachende karakter en de intensieve ambulante multisystemische aanpak. NP is gebaseerd op de What Works-beginselen van effectieve justitiële interventies en verbindt deze met een oplossingsgerichte aanpak en investeert veel in de relatie tussen de interventiewerker en de jongere. Dit betekent dat de interventiewerker ondersteuning biedt aan de jongere zodat deze zijn of haar problemen zelf leert aan te pakken en op te lossen. Daarnaast wordt gewerkt aan het versterken van het sociale netwerk van de jongere. De interventie is theoretisch goed onderbouwd en op basis hiervan erkend door de Erkenningscommissie Jeugdinterventies van het Nederlands Jeugdinstituut. NP is begin jaren ’90 ontwikkeld en wordt aangeboden in een aantal grote en middelgrote steden in Nederland. Informatie over de effectiviteit van NP in de praktijk ontbreekt. Eerder onderzoek liet in het algemeen positieve resultaten zien. Echter, in alle eerdere studies werd de interventie geëvalueerd door de nameting te vergelijken met de beginmeting. Er werd in deze studies geen gebruik gemaakt van een controlegroep. Om uitspraken over de effectiviteit van NP te kunnen doen en om de status van erkende interventie te behouden, is in de praktijk uitgevoerd experimenteel onderzoek nodig. Het voorgestelde onderzoek is een gerandomiseerde interventiestudie naar de effectiviteit van NP met een controlegroep die ‘care as usual’ krijgt. Er zullen meerdere metingen worden verricht: een voor-, tussen-, en nameting en een follow-up, die een jaar na beëindiging van de interventie zal plaatsvinden. Het design van het voorliggende onderzoek voldoet aan de kwaliteitscriteria die de Erkenningscommissie Jeugdinterventies stelt aan gedegen effectiviteitonderzoek. Met het voorgestelde onderzoek kan de erkenning van NP op een niveau hoger worden gebracht. Het onderzoek richt zich op meerdere uitkomstvariabelen, namelijk, delinquentie, andere individuele gedragskenmerken en dynamische criminogene factoren die gerelateerd zijn aan de subdoelen van de interventie. Hierdoor zal inzicht worden verkregen in de werkzame factoren van de interventie en kan de interventie eventueel worden verbeterd al naar gelang de mate waarin verbetering is opgetreden in specifieke risicodomeinen. Etnische achtergrond, geslacht en leeftijd zullen als potentiële moderatoren worden onderzocht. Door de uitkomsten voor verschillende doelgroepen te vergelijken, zal inzicht worden verkregen in de mate waarin NP effectief is voor jongens en meisjes, verschillende etnische groepen en verschillende leeftijdsgroepen. Het onderzoek zal plaatsvinden in Amsterdam, Purmerend en Hoofddorp waar de organisatie Spirit de interventie aanbiedt. De uitkomsten van het onderzoek zullen van belang zijn voor Amsterdam en de omringende steden, maar ook voor andere grootstedelijke gebieden in de Randstad waar Nieuwe Perspectieven wordt aangeboden, zoals Den Haag, Rotterdam en Utrecht. Wanneer de interventie effectief blijkt te zijn dan kan dit aanleiding zijn om NP te implementeren in grote steden in Nederland waar NP nog niet wordt aangeboden en om vervolgonderzoek te doen in middelgrote steden zoals Amersfoort en steden die sterk in ontwikkeling zijn zoals Almere. In de twee laatstgenoemde steden is NP reeds in het hulpaanbod opgenomen.