Mobiele menu

Integrale aanpak voor MBO-studenten met psychische problemen gericht op het voorkomen van schooluitval en het bevorderen van maatschappelijke participatie

Projectomschrijving

Centraal in dit project staat de vraag hoe MBO-studenten met psychische problemen maatwerk in begeleiding kunnen krijgen door effectieve samenwerking van o.a. schoolondersteuners, MBO-team en ervaringsdeskundigen. Begeleid leren en begeleid werken worden ingezet om schooluitval en stigmatisering te voorkomen en om de kans op een baan en maatschappelijke deelname te vergroten.
Fasering:

  1. In kaart brengen behoeften aan begeleiding van MBO-studenten met psychische problemen;
  2. Ontwikkelen gezamenlijke visie op de integrale begeleiding;
  3. Een hierbij passende werkwijze ontwikkelen en invoeren;
  4. In kaart brengen resultaten en de bijbehorende factoren.

Voor dit project werkt de AWTJ Utrecht met kUS op het MBO Utrecht samen in een Ontwikkelwerkplaats als model voor innovatie en onderzoek in de praktijk. Dit doen ze samen met alle betrokken partijen, inclusief de MBO-studenten met psychische problemen. Zo maken zij optimaal gebruik van alle kennis en ervaring die bij deze partijen aanwezig is.

Producten

Titel: Integrale aanpak voor MBO-studenten met psychische problemen gericht op het voorkomen van schooluitval en het bevorderen van maatschappelijke participatie
Auteur: Van Heijst, P. & Van Luijn, M.
Titel: Integrale aanpak voor MBO-studenten met psychische problemen gericht op het voorkomen van schooluitval en het bevorderen van maatschappelijke participatie
Auteur: Heijst, P. van & J. Verheijke
Titel: Begeleid Leren: integrale aanpak MBO-studenten met psychische problemen
Auteur: Verheijke, J.M., & Van Luijn, M.
Titel: Begeleid Leren
Auteur: Nicole van Erp
Titel: De school als gemeenschap; Integrale aanpak voor MBO-studenten met psychische problemen
Auteur: Heijst, P. van & J. Verheijke
Titel: Implementatie Begeleid Leren op Mbo Utrecht
Auteur: Verheijke, J. Van Erp, N. & Van Luijn, M.
Titel: Integrale aanpak voor MBO-studenten met psychische problemen gericht op het voorkomen van schooluitval en het bevorderen van maatschappelijke participatie
Auteur: Van Bon, M. & Van Heijst, P
Titel: Plan van aanpak Begeleid leren MBO Utrecht februari 2017 – februari 2019
Auteur: M. van Luijn
Titel: Verslag behoeftedialoog
Auteur: N. van Erp, P. van Heijst
Titel: Visie integrale hulp MBO-studenten
Auteur: van Bon-Martens, M., van Erp, N., van Heijst, P., van Luijn, M., & Cuijpers, M.
Link: https://assets-sites.trimbos.nl/docs/81cdcc98-caed-4595-bdab-d1dd469cc364.pdf
Titel: Integrale hulp MBO-studenten
Auteur: Bon-Martens M van, Heijst P van, Doesum T van, Jonkman H, Fafianie V
Titel: Integrale aanpak voor MBO-studenten met psychische problemen
Auteur: EMMA voor ZonMw

Verslagen


Eindverslag

Doel van dit project is het ontwikkelen van een integrale werkwijze voor begeleiding en ondersteuning van MBO-studenten met psychische problemen die uitgaat van hun eigen mogelijkheden en wensen en gericht is op maatschappelijke kansen en participatie middels begeleid leren. Na de voorbereidingsfase waarin het projectteam is opgezet en draagvlak is gecreëerd voor het project, zijn een behoeftedialoog en een visiebijeenkomst georganiseerd om de behoeften van alle betrokkenen te inventariseren en een gezamenlijke visie te ontwikkelen rond de integrale aanpak van MBO-studenten. De uitvoeringsfase behelsde tot nu toe de ontwikkeling van een plan van aanpak 2017-2018, de training van medewerkers van MBO Utrecht en MBO-team (Lokalis) in begeleid leren, kernteam bijeenkomsten en casuïstiekbesprekingen, en de ontwikkeling van peer coaching. Voor de evaluatie is een onderzoeksplan opgesteld met drie onderdelen: interviews, casuïstiekbesprekingen en dossieronderzoek (met medisch-ethische toetsing en AVG).

Samenvatting van de aanvraag

Doelstelling

Het doel van dit project is het ontwikkelen en bestendigen van een integrale en effectieve werkwijze voor de begeleiding en ondersteuning van MBO-studenten met psychische problemen, die uitgaat van hun eigen mogelijkheden en wensen en gericht is op het voorkomen van schooluitval, de-stigmatisering en het vergroten van hun kans op arbeidsdeelname en maatschappelijke participatie van deze jongeren (middels begeleid leren en begeleid werken).

Begeleid leren is een werkwijze gericht op het verkennen, verkrijgen en behalen van een gewenste opleiding. Gedurende de studie wordt zowel groepsondersteuning en peer-support geboden als individuele ondersteuning en (studie)begeleiding om te voorkomen dat studenten voortijdig uitvallen uit het onderwijs en te bevorderen dat zij een startkwalificatie behalen. Begeleid leren is intensief en vergt aparte aandachtspersonen (trajectbegeleiders) binnen het onderwijs. In het beroepsonderwijs zullen studenten stages lopen. Studenten die niet voldoende hebben aan de reguliere stagebegeleiding kunnen in aanmerking komen voor trajectbegeleiding in het kader van begeleid werken. Begeleid werken kan ook worden aangeboden aan jongeren die hun opleiding hebben afgerond of gestaakt hebben. Begeleid werken is analoog aan begeleid leren gericht op het verkennen, verkrijgen en behouden van een stageplek en werk. Het wordt uitgevoerd door getrainde trajectbegeleiders. Begeleid leren en begeleid werken liggen in elkaars verlengde en verdienen binnen het MBO integraal aandacht. Het zijn omvattende, individueel gerichte begeleidingsmethodieken voor jongeren met psychische problemen maar laten voldoende ruimte voor een gewenste verbijzondering. Hoe dat precies kan worden vormgegeven binnen het MBO, op integrale wijze en in afstemming met het MBO-team, passend onderwijs, ouders, jongeren, omgeving is onderwerp van gesprek in de ontwikkelwerkplaats.

Vraagstelling

Centrale vraagstelling in dit onderzoek is hoe we MBO-studenten met psychische problemen door een integrale samenwerking met docenten, schoolondersteuners, MBO-team en andere professionals, alsmede ervaringsdeskundigen, zódanig maatwerk kunnen bieden en kunnen begeleiden, dat schooluitval wordt voorkomen en studenten het diploma halen dan wel dat zij anderszins begeleiding krijgen die aansluit op hun eigen wensen (bijv. trajectbegeleiding om een baan te vinden).

Hiervoor worden de volgende deelvragen beantwoord:

1. Wat zijn de behoeften die MBO-studenten met psychische problemen zelf hebben als het gaat om begeleiding en ondersteuning mede gericht op volwaardige maatschappelijke participatie (school of werk) (needs assessment)? (fase 1a)

2. Wat is de gezamenlijke visie op de integrale begeleiding en ondersteuning van MBO-studenten met psychische problemen van de jongeren zelf, studieloopbaanbegeleiders en andere MBO-medewerkers, medewerkers van het MBO-team en externe hulpverleners (fase 1b)

3. Wat is een bij deze visie passende werkwijze voor integrale begeleiding en ondersteuning, waarbij zoveel mogelijk bestaande kennis en methodieken worden gebruikt? (fase 2)

4. Wat zijn de resultaten van deze werkwijze, in termen van bereik, tevredenheid van studenten en betrokkenen, en in termen van participatie (school en arbeid) en integrale samenwerking en welke factoren hangen hiermee samen? (fase 2 en 3).

Aanpak

Voor het beantwoorden van de vragen willen wij op het MBO samenwerken in een Ontwikkelwerkplaats als een model voor innovatie en onderzoek in de praktijk. Dit doen we samen met alle betrokken partijen, inclusief de MBO-studenten met psychische problemen. Op dit moment zijn we in gesprek met MBO-scholen in Utrecht over hun deelname.

Door het beantwoorden van deze vragen in een Ontwikkelwerkplaats zullen wij optimaal gebruik maken van kennis en ervaring vanuit 1) MBO-studenten met psychische problemen, 2) het onderwijs (zoals Studieloopbaanbegeleiding), 3) MBO-team, 4) externe hulpverlening.

In de Ontwikkelwerkplaats doorlopen we met de betrokkenen de volgende ontwikkelfasen:

1) Startfase (6 maanden):

a. Behoeftendialoog

b. Visie-ontwikkeling

2) Uitvoeringsfase (24 maanden): Ontwikkelen, implementeren, evalueren en bijstellen werkwijze:

a. uitwerken visie met partijen in werkwijze, gebruikmakend van bestaande methodieken en kennis

b. implementatieplan voor werkwijze opstellen en uitvoeren (met o.a. toolkit, training e.d.)

c. Tussentijdse evaluatie en bijstelling werkwijze proces en resultaten

d. Tussentijdse terugkoppeling van resultaten en bijstelling werkwijze(actie-onderzoek).

3) Afrondingsfase (6 maanden):

a. Eindrapportage

b. Afronding kennisproducten

c. Disseminatie

Bij de ontwikkeling van het plan van aanpak wordt expliciet rekening gehouden met het ritme van het Onderwijs. Op deze wijze kan er aansluiting worden gecreëerd met de bestaande structuren en rekening gehouden worden met de bestaande werkdruk-pieken.

Kenmerken

Projectnummer:
737200022
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2016
2021
Gerelateerde subsidieronde:
Projectleider en penvoerder:
Dr. M.J.H. van Bon-Martens
Verantwoordelijke organisatie:
Lokalis