Social Impact of Physical Distancing on Vulnerable Populations during COVID-19

Projectomschrijving

Om verspreiding van COVID-19 te verminderen is het belangrijk om fysieke afstand te houden en thuis te blijven. Wat zijn de gevolgen van deze maatregelen voor sociaal kwetsbare groepen die al worden bedreigd met sociale uitsluiting? In dit onderzoek tijdens de eerste corona golf (maart – juli 2020) keken we naar de impact onder ouderen, mensen met licht verstandelijke beperkingen, dak- en thuislozen, gezinnen met jonge kinderen en waar huiselijk geweld aan de orde is, alsook ondersteunende professionals. In totaal zijn 244 mensen geïnterviewd en vragenlijsten afgenomen bij zelfstandig wonende ouderen (1697 mensen) en ouderen, familie en medewerkers in het verpleeghuizen (n=2619). Resultaten laten een verscheidenheid aan ervaringen zien, van relatieve rust en een gevoel van sociale normaliteit in eenzaamheid tot een verlies van perspectief. We concluderen dat tijdens epidemische ziekte uitbraken moet zorg voor deze groepen gezien worden als essentieel sociaal verkeer, nodig om minimale kwaliteit van leven te waarborgen.

(Eerste) resultaten

Uit de analyse van de verhalen en cijfers is de volgende conclusie te trekken: de impact van de coronamaatregelen op kwetsbare groepen in Nederland blijkt groot, ook nu regels versoepelen. De lockdown is voor sommigen te rigoureus en te lang geweest. Tijdens de lockdown werd vooral het sociale contact gemist, maar het bracht kwetsbaren tegelijkertijd rust. Na de lockdown ontstond verwarring en ongelijkheid. Ook wordt geconcludeerd dat de overheidsmaatregelen te sterk gefocust waren op het voorkómen van besmetting en chaos op de IC’s, terwijl andere vormen van veiligheid ook een plek in het beleid hadden moeten krijgen. In hun eindrapport presenteren de onderzoekers dan ook een reeks beleidsaanbevelingen gericht op het faciliteren van sociaal contact, het bevorderen van het hebben van betekenis voor de samenleving, het begrijpelijk maken van regels en het ontwikkelen van digitale zorg. Meer over de resultaten van dit onderzoek? Bekijk de pagina resultaten of ga naar www.coronatijden.nl.

Uitvoerende partijen

Universiteit van Amsterdam, Trimbos-instituut, Hogeschool van Amsterdam, Pharos, MEE NL, Vrije Universiteit Amsterdam en Ben Sajetcentrum.

Vlog over de gevolgen van sociale afstand voor kwetsbare groepen

Video Gevolgen van sociale afstand voor kwetsbare groepen Uitgeschreven tekst

Context

Waar in de eerste fases van de COVID19-epidemie vooral nadruk lag op de fysieke gezondheid, is er later steeds meer ruimte gekomen voor de mentale gezondheid. Onder mentale gezondheid verstaan we goed in je vel zitten. ZonMw financiert verschillende projecten over mentale gezondheid en mentale weerbaarheid. Die projecten kunnen gaan over de hele samenleving, maar ook vaak over een speciale doelgroep, zoals bijvoorbeeld mensen met een verstandelijke beperking of daklozen.

Producten

Titel: Loneliness and mental health during the COVID-19 pandemic: A study among Dutch older adults
Auteur: Van Tilburg T.G., Steinmetz S., Stolte E., Van der Roest H., De Vries D.H.
Magazine: The Journals of Gerontology, series b
Link: https://doi.org/10.1093/geronb/gbaa111
Titel: The Impact of COVID-19 Measures on Well-Being of Older Long-Term Care Facility Residents in the Netherlands
Auteur: Henriëtte G. Van der Roest, Marleen Prins, Claudia van der Velden, Elske Stolte, Theo G. van Tilburg, Danny H. de Vries.
Magazine: JAMDA
Link: https://doi.org/10.1016/j.jamda.2020.09.007
Titel: Involvement, worries and loneliness of family caregivers of people with dementia during the COVID-19 visitor ban in long-term care facilities
Auteur: Prins M, Willemse B, van der Velden C, Pot AM, van der Roest H.
Magazine: Geriatric Nursing
Link: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0197457221003219?via%3Dihub
Titel: Begraving zonder berusting?
Auteur: Nella Geurts, Ayse Guveli, Carolien Smits en Niels Spierings
Magazine: het Sociologie Magazine
Link: http://hdl.handle.net/2066/227070
Titel: Vorige lockdown was te rigoureus, voor sommigen
Auteur: Danny de Vries, Jeannette Pols, Julia van Weert, Amade M’charek
Magazine: Sociale vraagstukken
Titel: The Impact of COVID-19 Measures on Well-Being of Older Long-Term Care Facility Residents in the Netherlands
Auteur: Henriëtte G. Van der Roest, Marleen Prins, Claudia van der Velden, Elske Stolte, Theo G. van Tilburg, Danny H. de Vries.
Magazine: JAMDA
Link: https://doi.org/10.1016/j.jamda.2020.09.007
Titel: Paradox: corona heeft ook positieve kanten voor daklozen
Auteur: Michel Planije, Christien Muusse
Magazine: Sozio SPH
Titel: In and outside the nursing home: On the (im)possibilities of meaningful contact while being held apart
Auteur: Natashe Lemos Dekker, Laura Vermeulen and Jeannette Pols
Magazine: Somatosphere
Link: http://somatosphere.net/2020/in-and-outside-the-nursing-home.html/
Titel: The impact of physical distancing on socially vulnerable people needing care during the COVID-19 Pandemic in the Netherlands
Auteur: Danny de Vries, Jeannette Pols, Amade M’charek, en Julia van Weert
Magazine: International Journal of Care and Caring (Bristol Policy Press)
Link: https://www.ingentaconnect.com/content/tpp/ijcc/pre-prints/content-ijccd2100014
Titel: From Danger to Uncertainty: Changing Health Care Practices, Everyday Experiences, and Temporalities in Dealing With COVID-19 Policies in the Netherlands
Auteur: Christian Bröer, Gerlieke Veltkamp, Carolien Bouw, Noa Vlaar, Femke Borst, Rein de Sauvage Nolting
Magazine: Qualitative Health Research
Link: https://journals.sagepub.com/doi/10.1177/10497323211005748
Titel: Liefde in coronatijd
Auteur: Merel van Schravendijk, Annelies Christiani, Carolien Smits
Magazine: Geron, tijdschrift over worden & maatschappij
Link: https://gerontijdschrift.nl/artikelen/liefde-in-coronatijd/
Titel: Kwetsbare ouderen kunnen niet deelnemen aan coronaversoepelingen
Auteur: Natashe Lemos Dekker, Merel van Schravendijk, Annelies Christiani, Carolien Smits, Saskia van Geel, Rose Doolan
Magazine: Sociale vraagstukken
Titel: Onderzoek bij cliëntondersteuners van MEE over hun ervaringen sinds COVID-19
Auteur: Leonie Dronkert
Titel: De impact van sociale isolatie onder bewoners van verpleeg- en verzorgingshuizen ten tijde van het nieuwe coronavirus
Auteur: Henriëtte van der Roest, Marleen Prins, Claudia van der Velden, Stephanie Steinmetz, Elske Stolte, Theo van Tilburg, Danny de Vries
Titel: Dakloos in coronatijden: Eindrapportage
Auteur: Christien Muusse, Michel Planije, Hans Kroon
Titel: Huiselijk geweld tijdens Covid-19: Eindrapportage
Auteur: Sanne Boersma en Amade M’charek
Titel: De sociale situatie van zelfstandig wonende ouderen in mei 2020, tijdens het hoogtepunt van de coronacrisis
Auteur: Elske Stolte, Stephanie Steinmetz, Henriëtte van der Roest, Danny de Vries, Theo van Tilburg
Titel: ‘Voor mij is contact zuurstof. Het voelt nu wat zuurstofarm’: Impact van sociale isolatie op mensen met ernstige psychische aandoeningen
Auteur: Ankie Lempens, Aafje Knispel, Aniek de Lange, Marianne van Bakel, Lex Hulsbosch, Hans Kroon
Titel: Het leven van ouderen in juni 2020, direct na de ‘lockdown’ van maart-mei
Auteur: Stephanie Steinmetz, Elske Stolte, Henriëtte van der Roest, Danny de Vries, Theo van Tilburg
Titel: Tussentijdse resultaten – Impact van thuisisolatie op kwetsbare groepen in Nederland: Balanceren tussen risico’s en kwaliteit van leven
Auteur: Danny de Vries, Jeannette Pols, Amade M’charek
Titel: “En toen zat ik thuis”: Ervaringen van mensen met (niet zichtbare) beperkingen tijdens de Coronamaatregelen
Auteur: Charlotte Albers, Annelies Christiani, Rick Kwekkeboom, Merel van Schravendijk, Pauline Willems, en Stefanie van Zal
Titel: De corona-ervaringen van mantelzorgers met een migratie-achtergrond die zorgen voor naasten met dementie
Auteur: Carolien Smits, Roshnie Kolste en Teuni Wolters
Titel: De impact van de versoepeling van het bezoekverbod op bewoners van verpleeghuizen en woonzorgcentra Een vergelijking tussen mei en juni/juli 2020
Auteur: Henriëtte van der Roest, Marleen Prins, Stephanie Steinmetz, Elske Stolte, Theo van Tilburg, Claudia van der Velden en Danny de Vries
Titel: Effecten van sociale afstand op zelfstandig wonende kwetsbare ouderen
Auteur: Rose Doolan, Natashe Lemos Dekker, Annelies Christiani, Merel van Schravendijk, Saskia van Geel, Leila Morris, Carolien Smits, Teuni Wolters en Roshnie Kolste
Titel: Huiselijk geweld tijdens Covid-19: Eindrapportage
Auteur: Sanne Boersma en Amade M’charek
Titel: Webinar Sociale isolatie in het verpleeghuis [@16:20]. Nederlands Kenniscentrum voor Ouderenpsychiatrie (NKOP).
Auteur: Claudia van der Velden, Marleen Prins en Henriëtte van der Roest.
Link: https://www.trimbos.nl/kennis/ouderenpsychiatrie-nkop/nkop-najaarswebinars
Titel: De gevolgen van de coronacrisis voor onze samenleving. Ianthe Mossleman in gesprek met Amade M’charek.
Auteur: Amade M’charek
Link: https://vimeo.com/413946231
Titel: COVID-19 Stress, anxiety and resilience in migrant carer
Auteur: Carolien Smits, Roshnie Kolste en Teuni Wolters
Titel: The Covid-19 Pandemic: Why does it matter? What does it change? What should we learn from it?
Auteur: Danny de Vries
Link: https://www.youtube.com/watch?v=AI08vZChQi8&feature=youtu.be
Titel: Webinar Probleemgedrag: angst en apathie in tijden van Corona [@3:45]. Nederlands Instituut van Psychologen (NIP)
Auteur: Henriëtte van der Roest, Debby Gerritsen en Ronald Geelen
Titel: Symposium: Communicatie met sociaal kwetsbare groepen tijdens COVID19
Auteur: Danny de Vries, Julia van Weert, Christien Muusse, Yvon van Houdt, Femke Scheffers, Mohammed Azzouz, Natashe Lemos Dekker, Henriette van der Roest, Carolien Smits, Dinant Bekkenkamp, Christian Broer, Sanne Boersma, Sanaz Kateb, Onderzoeksgroep Paulien Willems
Link: https://www.healthcommunication.nl/symposium/programma-en-link/
Titel: Disease prevention versus quality of life for socially vulnerable groups: results from research in the Netherlands (@32.30)
Auteur: Danny de Vries
Link: https://www.youtube.com/watch?v=LRHSS1w2_Wk&feature=youtu.be
Titel: www.coronatijden.nl
Auteur: Ronja Jansz, Danny de Vries, Larissa Tijsterman
Link: http://www.coronatijden.nl
Titel: Effecten van sociale afstand op kwetsbare groepen in Nederland
Auteur: Danny de Vries & Jeannette Pols (Eds)
Titel: Corona, zorg, kunst en het belang van het sociale
Auteur: Jeannette Pols
Titel: Kwetsbaar op afstand: Verhalen uit coronatijden
Auteur: Danny de Vries, Laura Muns (red.)
Link: https://www.aup.nl/nl/book/9789463727365/kwetsbaar-op-afstand
Titel: Impact coronamaatregelen op kwetsbare ouderen & mantelzorgers: infographic.
Auteur: Rose Doolan, Annelies Christiani, Saskia van Geel, Merel van Schravendijk, Carolien Smits, Natashe Lemos Dekker

Verslagen


Eindverslag

Om verspreiding van het coronavirus, ofwel COVID-19, te verminderen is het belangrijk om fysieke afstand te houden en zoveel mogelijk thuis te blijven. Maar wat zijn de gevolgen van deze maatregelen geweest voor sociaal kwetsbare groepen die al worden bedreigd met sociale uitval of uitsluiting? Wat voor problemen ervaren deze mensen? Vinden ze oplossingen hiervoor in de loop van de tijd? Hoe kan beleid ondersteunen bij het verlichten van die problemen? In deze mixed-methode studie hebben we gesproken met mensen uit groepen die maatschappelijk als "kwetsbaar" worden gezien, en met hun begeleiders en mantelzorgers, over hun ervaringen met thuisisolatie tijdens de eerste coronagolf in Nederland (maart – juni 2020). De volgende groepen deden mee aan etnografisch onderzoek: ouderen die alleen wonen of in het verpleeghuis, mensen met ernstige psychiatrische problemen, mensen met licht verstandelijke of andere beperkingen (LVB), dak- en thuisloze mensen, gezinnen met jonge kinderen en gezinnen waar huiselijk geweld aan de orde is. In totaal hebben we 244 mensen digitaal of telefonisch geïnterviewd, velen herhaaldelijk. Daarnaast werden digitaal vragenlijsten afgenomen bij bewoners, familieleden en zorgmedewerkers in verpleeghuizen (n=2619) en zelfstandig wonende ouderen (1697 mensen). Resultaten beschrijven periodes van lockdown en versoepeling in de context van een veranderend overheidsbeleid rondom thuisisolatie en andere maatregelen. De data laten een verscheidenheid aan ervaringen zien, van relatieve rust en een gevoel van sociale normaliteit in eenzaamheid tot een volledig verlies van perspectief. We concluderen dat tijdens epidemische ziekte uitbraken zorg voor deze groepen gezien moet worden als essentieel sociaal verkeer, nodig om minimale kwaliteit van leven te waarborgen.

Samenvatting van de aanvraag

The aim of this mixed-method social science study is to document the challenges, experiences and creativity of socially vulnerable Dutch populations during social isolation. What kinds of problems do people run into? Do they find solutions to these problems? What (other) solutions can be generated? How can policy support these solutions? We will Our aim is to provide actionable lessons about measures that can be taken to sustain social distancing. The rationale for this is that, if we have better insight in what the challenges are for vulnerable people to endure social isolation, we can develop policy and communication strategies to remedy this. Hence, social isolation can be made more humane and easier to bear. Using existing networks, we will conduct digital ethnographic and survey research among professionals, family, and others caring for groups regarded as vulnerable. We will assess what problems people experience and document solutions people find, by building a log through weekly consultations, and analysing the materials with a Grounded Theory approach. We will distill policy lessons learned in consultation with societal partners and provide recommendations on a short-term (one month) and medium-term (three months), followed by long-term peer-reviewed publications (one year). The main target groups are: 1) older adults, among those people living alone; people with dementia; people living in nursing homes; 2) people with severe psychiatric problems; 3) people with learning disabilities; and 4), and homeless populations. In addition, this study will uncover ‘new’ vulnerable groups by following emergency calls made at Veilig Thuis (the organization supporting victims of domestic violence) and the police (meldkamer). Our consortium is uniquely positioned to take on this task because all partners involved have existing relationships with the target groups and a long track-record in co-creating solutions for vulnerable and difficult to reach populations, health care workers, and policy makers.

Onderwerpen

Kenmerken

Projectnummer:
10150062010007
Looptijd: 100%
2020
2022
Onderdeel van programma:
Gerelateerde subsidieronde:
Incidentiële subsidie COVID-19
Projectleider en penvoerder:
Dr. D.H. de Vries PhD
Verantwoordelijke organisatie:
Universiteit van Amsterdam

Relevante links

Zorg en preventie