Tuberculose (tbc) wordt in Nederland nog dagelijks vastgesteld. Driekwart van de tbc-patiënten is in een land geboren waar tbc nog veel voorkomt.
Immigranten en asielzoekers zijn verplicht zich door de afdelingen tuberculosebestrijding van de GGDs op tbc te laten onderzoeken als zij in Nederland komen wonen. Dat gebeurt doorgaans met een longfoto. Op deze manier wordt tbc vroeg opgespoord. Een op de vijf van de gezonde immigranten en asielzoekers is echter geïnfecteerd met de tbc-bacterie en heeft een verhoogde kans om de ziekte later te ontwikkelen. Screening op deze latente (of slapende) tbc-infectie (LTBI) en een preventieve behandeling bij geïnfecteerde mensen kan tbc-ziekte voorkómen.
De haalbaarheid en “best practice” van een LTBI-screening en behandelprogramma is middels drie pilotstudies onder immigranten, asielzoekers, en migranten in Nederlandse gemeenten waar tbc veel bij voorkomt onderzocht. De studies laten zien dat het programma haalbaar is, echter, wel een cultuur sensitieve werkwijze vereist, inclusief goede voorlichting in eigen taal.
Op dit moment wordt de kosteneffectiviteits- en impactanalyse afgerond. Deze analyses zullen inzicht geven in welke doelgroepen het programma kosteneffectief is en de meeste impact heeft. De resultaten worden begin oktober 2020 verwacht.
Bekijk ook onze pagina over preventie, diagnostiek en behandeling van TBC. En lees over andere projecten over zorg voor vluchtelingen.
De gezondheid van vluchtelingen is om verschillende redenen bedreigd. Armoede, ondervoeding, slechte gezondheidszorg in het land van herkomst en slechte hygiënische omstandigheden gedurende hun reis naar het gastland maken dat zij gevoeliger zijn voor infectieziekten zoals tuberculose. Ook in Nederland komt tuberculose veel voor onder asielzoekers uit tbc-endemische landen.
Ondanks de verplichte screening op tuberculose in het aanmeldcentrum, ontwikkelen velen van hen tuberculose in de eerste jaren dat zij in Nederland zijn. Dit kan echter voorkómen worden door de latente “slapende” tbc-infectie (LTBI) op te sporen en te preventief te behandelen. Het TB ENDPoint project heeft in twee studies onder asielzoekers(3) en Eritrese vluchtelingen(2) in de gemeenten aangetoond dat de vluchtelingen open staan voor zo’n screening en preventieve behandeling.
Sleutelfiguren uit de doelgroep werden ingezet voor op de doelgroep gerichte, cultuur-sensitieve, voorlichting in eigen taal over het doel van de interventie. Dit bleek een essentieel onderdeel om de vluchtelingen te motiveren de 3 maanden durende behandeling met antibiotica te starten en succesvol te voltooien. De vluchtelingen waren zeer positief over de geboden preventieve zorg en gaven aan ook open te staan voor screening en behandeling van andere infectieziekten zoals HIV en hepatitis.
Auteurs: Connie Erkens (Senior consulent, TB ENDPoint project leider), Ineke Spruijt (TB ENDPoint onderzoeker)
Referenties
1. Spruijt I, Erkens C, Suurmond J, Huisman E, Koenders M, Kouw P, et al. Implementation of latent tuberculosis infection screening and treatment among newly arriving immigrants in the Netherlands: A mixed methods pilot evaluation. PLoS One. 2019;14(7):e0219252.
2. Spruijt I, Haile DT, Erkens C, van den Hof S, Goosen S, Ten Kate A, et al. Strategies to reach and motivate migrant communities at high risk for TB to participate in a latent tuberculosis infection screening program: a community-engaged, mixed methods study among Eritreans. BMC Public Health. 2020;20(1):315.
3. Spruijt I, Tesfay Haile D, Suurmond J, van den Hof S, Koenders M, Kouw P, et al. Latent tuberculosis screening and treatment among asylum seekers: a mixed methods study. Eur Respir J. 2019.