Mobiele menu

CovId-19 en SOciale isoLATie in de dEmentiezorg (ISOLATE): impact en behoeften van mensen met dementie, mantelzorgers en zorgmedewerkers.

Projectomschrijving

Maatregelen rondom sociale isolatie door COVID-19 vormen uitdagingen voor gezondheid en welzijn van mensen met dementie, hun mantelzorgers en hun zorgprofessionals.

Doel

Het in kaart brengen van de impact van coronamaatregelen op de thuiszorg en langdurige zorg aan mensen met dementie en beleidsaanbevelingen geven ter verbetering van zorg en welzijn.

Aanpak/werkwijze

We interviewden 20 mantelzorgers en 20 zorgprofessionals uit de thuiszorg en langdurige zorg over de impact van coronamaatregelen. Deze semigestructureerde interviews zijn geanalyseerd.

Resultaten

Uit ons onderzoek blijkt dat coronamaatregelen leidden tot verslechtering van de fysieke gezondheid van mensen met dementie. Impact op welzijn en gedrag hing af van het stadium van dementie en hun woonsituatie. De negatieve impact op mensen in een gevorderd stadium van dementie was als zij thuis woonden groter dan wanneer zij in een verpleeghuis woonden. In een beginnend stadium van dementie ervoeren mensen die thuis woonden minder negatieve impact dan mensen die in het verpleeghuishuis woonden. De 1e groep ervoer minder prikkels door de maatregelen, de laatste groep ervoer veel eenzaamheid. Mantelzorgers hadden moeite met bezoekbeperkingen en last van angst voor veiligheid en veranderingen in zorglast. Zorgprofessionals ervoeren tijdens de coronamaatregelen verhoogde werkdruk en schuldgevoelens naar mensen met dementie en hun mantelzorgers, omdat zij beperkingen moesten opleggen. De impact van de maatregelen verschilde tussen thuiszorg en langdurige zorg, bijvoorbeeld doordat er schaarste aan activiteiten was voor thuiswonende mensen met dementie.

De maatregelen hadden al met al negatieve invloed op mensen met dementie, mantelzorgers en zorgprofessionals. Zorgorganisaties en de overheid dienen maatregelen daarom beter en duidelijker te verantwoorden. Ook reflectie en flexibiliteit om die maatregelen weer aan te passen als de situatie die toelaat, is belangrijk. Voor specifiek thuiswonende cliënten met dementie en hun mantelzorgers is tijdens sociaal isolement meer aandacht en ondersteuning nodig, omdat hun sociale- en zorgnetwerk beperkter is.

ZonMw en COVID-19

De COVID-19-pandemie had en heeft een grote impact op de kwaliteit van leven van mensen die ongeneeslijk ziek zijn en hun naasten. Om hen goede zorg en ondersteuning te kunnen bieden, binnen de grenzen van maatregelen tijdens een pandemie, financieren we onderzoek naar palliatieve zorg en rouwverwerking in coronatijden in ons programma Palliantie. Dit project is daar 1 van. Bekijk meer informatie over wat wij doen COVID-19.

Afbeelding
Mandy Visser portretfoto

Projectleider Mandy Visser interviewde met haar team al veel mantelzorgers en zorgmedewerkers. 'Enkele thema's springen eruit, zoals de afweging in de intramurale zorg tussen kwaliteit van leven en de maatregelen om het virus weg te houden. Mantelzorgers zagen dat hun naaste door minder contactmomenten sneller achteruitging.'

> Lees het interview

Producten

Titel: Sociaal contactbeperkende maatregelen en dementie
Auteur: Mandy Visser, Bram Tilburgs, Wilco Achterberg, Hanneke Smaling
Magazine: Tijdschrift voor Ouderengeneeskunde (TvO)
Titel: The Impact of Social Distancing Due to the COVID-19 Pandemic on People with Dementia, Family Carers and Healthcare Professionals: A Qualitative Study
Auteur: Smaling, Hanneke J.A., Bram Tilburgs, Wilco P. Achterberg, and Mandy Visser.
Magazine: International Journal of Environmental Research and Public Health
Titel: Infographic ISOLATE: COVID-19 en sociale isolatie in de dementiezorg: Impact en behoeften van mensen met dementie, mantelzorgers en zorgmedewerkers.
Auteur: Mandy Visser, Hanneke Smaling

Verslagen


Eindverslag

Maatregelen omtrent sociale isolatie door COVID-19 vormen uitdagingen voor gezondheid en welzijn van personen met dementie, mantelzorgers en zorgprofessionals. We hebben 20 mantelzorgers en 20 zorgprofessionals uit de thuis- en langdurige zorg geïnterviewd over de impact van maatregelen op thuis- en langdurige zorg. De semigestructureerde interviews zijn geanalyseerd door inductieve thematische benadering. Maatregelen leidden tot verslechtering van fysieke gezondheid van personen met dementie. Impact op welzijn en gedrag hing af van het stadium van dementie en hun woonsituatie. Mantelzorgers hadden moeite met bezoekbeperkingen, angst voor veiligheid en veranderingen in zorglast. Zorgprofessionals ervoeren verhoogde werkdruk en schuldgevoelens. We vonden verschillen tussen thuis- en langdurige zorg (bijv. schaarste aan activiteiten voor thuiswonende personen met dementie). Maatregelen hadden negatieve invloed op personen met dementie, mantelzorgers en zorgprofessionals. Er is aandacht nodig voor thuiswonende personen met dementie en mantelzorgers tijdens sociaal isolement. Duidelijke communicatie over ontwikkeling van maatregelen is belangrijk ter ondersteuning, evenals flexibiliteit.
De COVID-19 maatregelen rondom sociale isolatie lijken van grote invloed op welzijn van mensen met dementie, mantelzorgers en zorgmedewerkers. Terwijl eenzaamheid en probleemgedrag bij mensen met dementie toenemen, neemt sociale steun voor mantelzorgers af en worden zij extra belast. Daarnaast bemoeilijken regels rond fysieke afstand het werk van zorgmedewerkers. Dit project onderzoekt de impact van sociale isolatie op intra- en extramurale dementiezorg door mantelzorgers en zorgmedewerkers te interviewen. Problemen, zorgen en behoeften worden in kaart gebracht om zo sociaal welzijn ten tijde van sociale isolatie voor mensen met dementie, hun mantelzorgers en zorgmedewerkers binnen de intra- en extramurale setting te verbeteren. Dit onderzoek levert een belangrijke bijdrage aan de nog beperkte kennis over de impact van sociale isolatie in de zorg voor mensen met dementie en doet beleidsvoorstellen ter verbetering van zorg en welzijn.

Samenvatting van de aanvraag

Het project onderzoekt de impact van sociale isolatie ten gevolge van COVID-19 op intramurale- en extramurale zorg voor mensen met dementie.

Dit project heeft 2 doelstellingen:

  1. Het in kaart brengen van zorgen, problematiek en behoeften ten tijde van sociale isolatie voor mensen met dementie, hun mantelzorgers en zorgmedewerkers binnen de intra- en extramurale setting.
  2. Het opstellen van een beleidsvoorstel gericht op het optimaliseren van het sociaal welzijn ten tijde van sociale isolatie voor mensen met dementie, hun mantelzorgers en zorgmedewerkers binnen de intra- en extramurale setting.

Door deze pandemie maatregel is zorg voor mensen met dementie vaak aangepast, nemen zij geen of minder deel meer aan sociale activiteiten en krijgen zij geen of minder bezoek. Dit vergroot de kans op eenzaamheid. Dergelijke maatregelen zijn moeilijk te begrijpen en kunnen daarom leiden tot extra onbegrepen gedrag, agressie of dwaalgedrag. Doordat de sociale steun voor mantelzorgers minder is, kan de belasting voor hen toenemen. Voor zorgmedewerkers geldt dat zij nu niet de zorg kunnen leveren die zij gewend zijn. Zij moeten handelingen aanpassen om de fysieke afstandsregels in acht te nemen en werken veelal met persoonlijke beschermingsmiddelen die communicatie en zorg bemoeilijken. Dit alles vraagt veel van mantelzorgers en zorgmedewerkers, en heeft invloed op zorg en sociaal welzijn van mensen met dementie.

Deze studie heeft een generiek kwalitatief design en inductieve analyse benadering. Er worden 10 mantelzorgers en 10 zorgverleners geïnterviewd uit zowel de intra- als extramurale setting (40 totaal). De interviews vinden zoveel mogelijk plaats via digitale communicatiemiddelen. Resultaten vertalen we naar praktische aanbevelingen rondom sociale isolatie in intra- en extramurale zorg voor mensen met dementie. Deze aanbevelingen verspreiden we landelijk met medewerking van Topaz, UNC-ZH en Alzheimer Nederland.

Kenmerken

Projectnummer:
844001802
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2020
2023
Onderdeel van programma:
Gerelateerde subsidieronde:
Projectleider en penvoerder:
Dr. M. Visser
Verantwoordelijke organisatie:
Leiden University Medical Center