Tailored alcohol feedback in “Test Je Leefstijl”: usability and effectiveness of an online tailored intervention targeting heavy drinking in students in secondary vocational education (MBO-students)
Projectomschrijving
Vraagstuk
In Nederland drinkt 70% van de studenten teveel alcohol. Lager opgeleide studenten drinken vroeger en meer dan hoger opgeleide studenten.
Onderzoek
In dit project werd een eCoaching app “WatDrinkJij” (WDJ) ontwikkeld en geëvalueerd met als doel overmatig drinkgedrag bij MBO-studenten te minderen. Binnen WDJ kregen jongeren op maat advies of ondersteuning bij het minder drinken. Jongeren stellen een doel om het aantal glazen per week te minderen. De coaching bestaat uit de dagelijkse uitvraag van alcoholgebruik, stemming, motivatie en zelfvertrouwen om minder te drinken. Middels het monitoren van het behalen van het gestelde doel of inzicht in de barrière voor het niet behalen van het doel wordt gericht feedback en advies gegeven, waarbij motivatie, positieve stemming, zelfvertrouwen en probleemoplossende vaardigheden gestimuleerd werden.
Uitkomst
Uit het evaluatieonderzoek bleek WDJ (overmatig) alcoholgebruik niet te verminderen. Wel nam de motivatie en het zelfvertrouwen om minder te drinken toe bij gebruik van WDJ.
Producten
Auteur: Keulen, H., Voogt, C., Kleinjan, M., Paulussen, Th. & van Empelen, P.
Link: https://play.google.com/store/apps/details?id=nl.trimbos.watdrinkjij&hl=nl
Auteur: Keulen, H. Paulussen, Th., & Empelen, P.
Link: http://www.lesmateriaalwatdrinkjij.nl
Auteur: Pepijn van Empelen, Hilde van Keulen, Theo Paulussen, Carmen Voogt, Marloes Kleinjan
Verslagen
Eindverslag
Er is een behoorlijk aantal MBO-studenten dat overmatig drinkt: uit de Testjeleefstijlmonitor blijkt dat 52.4% doet aan binge drinken (4 (vrouwen) of 6 (mannen) of meer glazen alcohol per keer) en 55.1% drinkt meer dan de aanbevelingen (Gezondheidsraad, 2006) in schooljaar 2018/2019 (peildatum december). Voor MBO-studenten zijn er tot nu toe geen effectieve interventies beschikbaar gericht op overmatig alcohol drinken. Om verantwoord drinken onder MBO-studenten te bevorderen wordt een online, getailorde interventie ontwikkeld. Deze app (Watdrinkjij; WDJ) bestaat uit dynamische ondersteuning (d.w.z., de ondersteuning varieert in de tijd, afhankelijk van het gerapporteerde alcoholgebruik en belangrijke determinanten van alcoholgebruik). Aan de hand van een zelf gesteld doel (aantal glazen dat men in een week minder wil drinken), en op basis van dagboek data, krijgen jongeren wekelijks een passende oefening, en wordt succes bekrachtigd. In totaal zijn er 4 modules, met elk 10 oefeningen. De modules bestaan uit motiverende, competentie verhogende, stemmingsverbeterende of planningsbevorderende interventies. Daarnaast is er een 5e module (terugvalpreventie) met 3 oefeningen, voor gebruikers die neigen naar hun ‘oude’ alcohol consumptiepatroon. Via dagboeken kunnen gebruikers hun voortgang bijhouden, ze worden gestimuleerd om te blijven meedoen via notificaties, en ze ontvangen complimenten voor behaalde successen. WDJ is ontwikkeld volgens een iteratief proces: in verschillende stadia zijn concepten van de interventie aan de doelgroep voorgelegd en geëvalueerd, waarbij de focus lag op acceptatie en bruikbaarheid.
WDJ is uitgezet, via verschillende kanalen (school, social media), en was te downloaden via de Google Play Store of IOS store. De inclusie van deelnemers liep in de periode van september 2018 t/m januari 2019. Deelnemers werden bij willekeurig aan de WDJ interventie of een controle conditie (app zonder interventieonderdelen) toegewezen. Deelnemers werd voor de duur van 33 weken gevolgd. De evaluatie is uitgevoerd op basis van de data van 1767 deelnemers (440 deelnemers hadden een MBO opleiding).
Uitval bleek in beide groepen groot (en onder andere mensen die meer dronken, of met een MBO achtergrond vielen meer uit). In beide groepen nam het alcoholgebruik af. Echter, er bleek geen verschil tussen de WDJ (overmatig) interventiegroep en de controle groep in de mate waarin alcoholgebruik afnam. Wel nam ten opzicht van de controlegroep de motivatie en zelfvertrouwen om minder te drinken toe bij gebruikers van WDJ. App gebruikers evalueerden de applicatie positief in termen van gebruiksgemak en relevantie.
Er is een behoorlijk aantal MBO-studenten dat overmatig drinkt: uit de Testjeleefstijlmonitor blijkt dat 52.4% doet aan binge drinken (4 (vrouwen) of 6 (mannen) of meer glazen alcohol per keer) en 55.1% drinkt meer dan de aanbevelingen (Gezondheidsraad, 2006) in schooljaar 2018/2019 (peildatum december). Voor MBO-studenten zijn er tot nu toe geen effectieve interventies beschikbaar gericht op overmatig alcohol drinken. Om verantwoord drinken onder MBO-studenten te bevorderen wordt een online, getailorde interventie ontwikkeld. Deze app (Watdrinkjij; WDJ) bestaat uit dynamische ondersteuning (d.w.z., de ondersteuning varieert in de tijd, afhankelijk van het gerapporteerde alcoholgebruik en belangrijke determinanten van alcoholgebruik). Aan de hand van een zelf gesteld doel (aantal glazen dat men in een week minder wil drinken), en op basis van dagboek data, krijgen jongeren wekelijks een passende oefening, en wordt succes bekrachtigd. In totaal zijn er 4 modules, met elk 10 oefeningen. De modules bestaan uit motiverende, competentie verhogende, stemmingsverbeterende of planningsbevorderende interventies. Daarnaast is er een 5e module (terugvalpreventie) met 3 oefeningen, voor gebruikers die neigen naar hun ‘oude’ alcohol consumptiepatroon. Via dagboeken kunnen gebruikers hun voortgang bijhouden, ze worden gestimuleerd om te blijven meedoen via notificaties, en ze ontvangen complimenten voor behaalde successen.
WDJ is ontwikkeld volgens een iteratief proces: in verschillende stadia zijn concepten van de interventie aan de doelgroep voorgelegd en geëvalueerd, waarbij de focus lag op acceptatie en bruikbaarheid. In 2018 is de WDJ-app een laatste keer (4e pretest) voorgelegd aan een kleine groep toekomstige gebruikers (4 MBO-studenten). Resultaten van deze gebruikerstest wees uit dat deelnemers positief waren, ze gaven een gemiddeld rapportcijfer 8 voor WDJ.
Momenteel wordt WDJ in een groot veldexperiment onderzocht op effectiviteit. De inclusie van deelnemers voor dit veldexperiment liep van september 2018 t/m januari 2019, en deelnemers (N = 4.810) werden op basis van toeval toegewezen aan de experimentele (op maat ondersteuning; n = 2.414) of controle groep (geen ondersteuning; n = 2.396). Deelnemers voor dit veldexperiment werden geworven via de gezondheidsmonitor Testjeleefstijl.nu van het MBO, via een WDJ-lespakket voor het MBO en via een social media campagne voor 16 tot 24 jarige personen. In totaal hebben 6.148 personen zich geregistreerd in de WDJ-app. Hiervan voldeden 4.811 (78.3%) gebruikers aan de inclusiecriteria van het onderzoek (16 t/m 24 jaar en overmatig alcohol gebruik). Werving van deelnemers via social media was het meest succesvol. Het merendeel van de gebruikers geeft aan dat ze bij WDJ zijn gekomen via Facebook (62.8%; n=3.022), en slechts een klein deel via TJL (4.8%; n=229) of via hun docent (3.0%; n=142). Het grootste deel van de gebruikers volgt een MBO-opleiding (34.7%; 1.670), gevolgd door HBO (31.7%; n=1.527) en WO (22.7%; n=1.093).