Mobiele menu

Implementatie ‘Besluitvorming in de palliatieve fase' bij Antes; Verbetering kwaliteit van leven en zelfregie in de palliatieve fase voor patiënten met ernstige psychiatrische aandoeningen en/of verslavingsproblematiek

Projectomschrijving

In de palliatieve terminale zorg voor zowel patiënten met ernstige psychiatrische aandoeningen (EPA) als verslaving zijn een aantal hiaten. Hospices zijn niet ingericht op mensen met EPA, terwijl ggz-instellingen onvoldoende zijn voorzien op palliatieve terminale zorg. De Medisch Psychiatrische Unit (MPU) van ggz-organisatie Antes is een afdeling waar somatische en psychiatrische expertise samenkomen en jaarlijks, samen met het Consultatief Palliatief Team van het Maasstad Ziekenhuis, zo’n 17 patiënten met palliatieve terminale zorg worden begeleid. 

Doel

Het doel van dit project was het implementeren van het goede voorbeeld 'Besluitvorming in de palliatieve fase' op de MPU van Antes, voor mensen met EPA en/of verslavingsproblematiek.

Resultaten

Met de implementatie van 'Besluitvorming in de palliatieve fase' optimaliseerden we de kwaliteit, communicatie en deskundigheid van palliatieve terminale zorg voor patiënten met EPA of verslaving verder. Vanuit de MPU vindt nu kennisoverdracht en consultatie plaats aan interne en externe partners. Door aansluiting bij het Netwerk Palliatieve Zorg Rotterdam & omstreken is Antes nu onderdeel van de keten. Antes wil met dit verbeterproject een voorbeeld zijn voor andere ggz-instellingen.

Producten

Titel: Nieuwsbrief Cluster Rotterdam Zuid Antes
Auteur: K. den Boer J. van der Vlugt
Titel: Opgegeven, maar niet uitbehandeld
Auteur: K. den Boer
Titel: Nieuwsbrief Cluster Rotterdam Zuid Antes
Auteur: K. den Boer J. van der Vlugt
Titel: Onderzoeksvoorstel multiple casestudie MPU
Auteur: K. den Boer J. van der Vlugt
Titel: Literatuuronderzoek
Auteur: K. den Boer
Titel: Nieuwsbrief Antes relaties nr.4 2015
Auteur: K. den Boer J. van der Vlugt
Titel: Verbeterproject palliatieve terminale zorg in de psychiatrie
Auteur: K. den Boer K. goedhart
Titel: Palliatieve zorg bij psychiatrie en verslaving
Auteur: K.den Boer C.ter Huurne M.Flynn
Titel: Palliatieve terminale zorg en psychiatrie
Auteur: K. den Boer J. van der Vlugt

Verslagen


Eindverslag

Aanleiding
In Nederland leven ongeveer 281.000 patiënten met een ernstige psychiatrische aandoening (EPA). Daarvan wonen circa 24.000 patiënten op een afdeling voor langdurig verblijf bij een ggz-instelling of in een woonvorm voor beschermd wonen. Jaarlijks overlijden rond de 450 patiënten aan een natuurlijke dood in een ggz-instelling. Het is niet duidelijk hoe de zorg in deze laatste levensfase in de verschillende ggz-instellingen geregeld is.
Bij de meeste ggz-instellingen ontbreekt het aan kennis, methodiek en mogelijkheden om goede palliatieve terminale zorg (ptz) in te richten. In Rotterdam leert de ervaring dat hospices en verpleeghuizen terughoudend zijn wanneer patiënten met EPA worden aangemeld. Het gevolg is dat patiënten met EPA geen goede begeleiding aangeboden kan worden tijdens de laatste levensfase. De Medisch Psychiatrische Unit (MPU) van Antes, welke ingericht is op zowel somatische als psychiatrische behandelingen, heeft expertise op het gebied van ptz bij patiënten met EPA. Ze biedt jaarlijks begeleiding aan gemiddeld 17 patiënten met EPA tijdens de palliatieve terminale fase. Tijdens deze zorg bestaat nauwe samenwerking met het Consultatief Palliatief Team van het Maasstad Ziekenhuis.

Doel
Door implementatie van de best practice methodiek “Besluitvorming in de Palliatieve Fase” wilde Antes de kwaliteit, communicatie en deskundigheid ten aanzien van palliatieve terminale zorg voor patiënten met EPA binnen en buiten de organisatie optimaliseren.
Antes beoogde hiermee een voorbeeldfunctie te zijn voor andere ggz-instellingen.

Methode
De best practice methodiek “Besluitvorming in de Palliatieve Fase” is ontwikkeld door het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL) en het UMC Utrecht voor verpleegkundigen en artsen. Deze methodiek optimaliseert onder andere symptoommanagement, stelt de wens van de patiënt centraal, bevordert proactief plannen en verbetert multidisciplinaire samenwerking.
De methodiek is bij Antes, in samenwerking met het IKNL, gefaseerd geïmplementeerd waarbij gestart is op de MPU. Als eerste is het gehele multidisciplinaire team door het IKNL opgeleid in toepassing van de methodiek en richtlijnen door training en intervisie. Bij de trainingen en intervisies is verdieping aangebracht door ptz in de context van psychiatrie en verslaving te plaatsen. Daarna zijn op de MPU acht aandachtsfunctionarissen opgeleid die inmiddels een start hebben gemaakt om kennis en ervaringen te delen binnen en buiten de organisatie. Met de consultatiedienst biedt de MPU interne en externe verwijzers de mogelijkheid voor intercollegiaal overleg. Tijdens de implementatie is samenwerking gezocht met het Netwerk Palliatieve Zorg Rotterdam & omstreken (NPZR&o) en met de ketens. Samen met het NPZR&o worden de consultatiefunctie en een scholingsaanbod verder ontwikkeld.
De aandachtsfunctionarissen en consultatiedienst blijven ook na de looptijd van het project beschikbaar om opgedane kennis en ervaringen te delen gesteld. Hiermee bestendigen wij de de borging.

Resultaten
Na het structureel toepassen van de methodiek, de training en de intervisie van het IKNL is de kennis over ptz bij EPA vergroot. Daarnaast wordt nog meer volgens een vaste methodiek gewerkt en is zowel de samenwerking met de reguliere palliatieve zorg als de samenwerking tussen de verschillende disciplines verbeterd. Bovendien is een team van aandachtsfunctionarissen opgeleid om kennis en ervaringen te delen met interne en externe partners zodat borging van dit project is bestendigd. Ook is er een praktische en formele aansluiting bij het NPZR&o. Als laatste is gestart met toegepast wetenschappelijk onderzoek naar deze patiëntengroep.

Conclusies
De resultaten van het invoeren van het goede voorbeeld ‘Besluitvorming in de palliatieve fase’ wijzen erop dat de ptz voor EPA patiënten in de ggz is verbeterd en de samenwerking met de partners is versterkt.

Samenvatting van de aanvraag

De laatste jaren wordt het in de ggz steeds moeilijker om aan patiënten met ernstig psychiatrische aandoeningen (EPA) palliatieve zorg te leveren. De meeste afdelingen in de ggz hebben niet de somatische kennis of mogelijkheden om deze zorg te leveren. Daarbovenop is er in de reguliere palliatieve zorg nauwelijks mogelijkheid om patiënten met EPA te bedienen ten gevolge van het ontbreken van kennis, ervaring en infrastructuur. Patiënten met EPA die palliatieve zorg nodig hebben dreigen hierdoor tussen wal en het schip te komen. Antes groep is een fusie tussen onder andere Delta Psychiatrisch Centrum en Bouman GGZ Verslavingszorg. De organisatie richt zich op klinische, poliklinische en ambulante zorg en woonvoorzieningen voor mensen met psychiatrische en/of verslavingsproblemen in Zuidwest-Nederland. De locatie Zorgboulevard van Delta Psychiatrisch Centrum in Rotterdam Zuid bezit de grootste Medisch Psychiatrische Unit (MPU) van Nederland. Op deze afdeling worden patiënten met EPA en ernstig somatische ziekten multidisciplinair behandeld. De MPU is organisatorisch ingebed in het aangelegen Maasstad Ziekenhuis (MSZ). Het team van de afdeling bestaat uit psychiaters, psychiaters in opleiding, huisartsen in opleiding, artsen, psychologen, verpleegkundig specialisten ggz en verpleegkundigen. Daarnaast heeft de MPU de mogelijkheid om samen te werken met alle andere medische disciplines van het MSZ. De laatste jaren worden er op de MPU steeds vaker patiënten met EPA aangeboden voor palliatieve terminale zorg. Deze zorg wordt in samenwerking met het palliatieve team van het MSZ geleverd. Dit team heeft veel ervaring en zit in het Netwerk Palliatieve Zorg Rotterdam. In het afgelopen jaar heeft de MPU palliatieve zorg geleverd aan 15 patiënten met EPA. Deze patiënten werden doorverwezen vanuit verschillende GGZ instellingen, ziekenhuizen en hospices in de regio of bovenregionaal. In het huidige bestemmingsplan hebben we op de MPU twee bedden vrijgemaakt die specifiek zullen worden ingericht voor palliatieve terminale zorg aan patiënten met EPA. Voor ons zijn de aandachtspunten markering en vervolgens besluitvorming. Om de palliatieve zorg te optimaliseren willen we het goede voorbeeld 'Besluitvorming in de palliatieve fase' fasegewijs, organisatie breed implementeren. Hierbij wordt de door IKNL geadviseerde voorbeeldimplementatie gevolgd. De ambitie van Antes is om keuzemogelijkheid te creëren voor patiënten met EPA om in hun eigen c.q. passende (zorg)omgeving goede palliatieve zorg te krijgen. Hierdoor krijgen patiënten met EPA de mogelijkheid om te sterven op een plek van voorkeur waarbij rekening wordt gehouden met hun specifieke behoeften en wensen. Door kennisoverdracht en nauwe samenwerking met de professionele netwerken willen we bijdragen aan een addendum ‘palliatieve zorg voor ggz’, die aansluit bij de reeds bestaande richtlijn. Het bijzondere van dit project is dat het gericht is op mensen met EPA, een kwetsbare doelgroep. Antes wil zich met dit project onderscheiden en een voorbeeld zijn om de palliatieve zorg aan deze doelgroep te verbeteren. We willen met dit verbeterproject aansluiten bij de speerpunten van het Verbeterprogramma Palliatieve Zorg.

Onderwerpen

Kenmerken

Projectnummer:
844002020
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2015
2017
Onderdeel van programma:
Gerelateerde subsidieronde:
Projectleider en penvoerder:
K. den Boer
Verantwoordelijke organisatie:
Antes Groep