Mobiele menu

De professional als partner: opleidingen impuls in het hbo

Projectomschrijving

In dit project is een zelfscan ontwikkeld voor de curricula van de hbo-opleidingen Pedagogiek, Social Work, Pabo en Verpleegkunde. Docenten kunnen met deze scan in kaart brengen of er in hun curriculum inhoud ontbreekt rondom het thema huiselijk geweld en kindermishandeling. Ook is er een virtuele kast ontwikkeld met lesmaterialen over dit thema. Docenten kunnen deze gebruiken om hun studenten adequaat te leren reageren op signalen van huiselijk geweld. De kast bevat werkvormen, literatuur, lesopzetten, casussen, videomateriaal, serious games naast links naar gastdocenten.

Bovengenoemde hbo-opleidingen kunnen de scan en kast gebruiken om hun studenten adequaat op te leiden tot professionals die kunnen en, vooral, durven reageren in situaties waarin mogelijk sprake is van huiselijk geweld of kindermishandeling. Dit project en eerdere onderzoeken toonden aan dat dit nog beter belegd kan worden in hbo-opleidingen. De opleidingsmanagers van de hbo-Pedagogiek-opleidingen hebben allen de belofte ondertekend om dit te realiseren.

Verslagen


Samenvatting van de aanvraag

In 2020 verscheen het derde rapport over huiselijk geweld en kindermishandeling in het onderwijs aan de beroepsopleidingen (Roest & Dekker, 2020). Hieruit blijkt dat als er al aandacht aan huiselijk geweld en kindermishandeling wordt besteed, dit vooral is gericht op het signaleren en kunnen werken met de Meldcode Huiselijk geweld en kindermishandeling. Het onderwijs in de opleidingen heeft nog nauwelijks aandacht voor preventie en interdisciplinaire samenwerking gericht op veiligheid. Een belangrijke ontwikkeling is de aankomende vernieuwing van de jeugdbescherming, gericht op versterken van de samenwerking van de drie belangrijke spelers Raad van de Kinderbescherming, Gecertificeerde Instellingen en Veilig Thuis. Hierin is een toenemende aandacht voor de samenhang tussen beschermen van kinderen en beschermen van volwassen slachtoffers van geweld in gezinnen, en meer nadruk op blijvend leren van professionals. De resultaten van acht ZonMw-onderzoeksprojecten sluiten hierop aan en bieden input voor een verdieping en verbreding van het onderwijsaanbod. De doelen van dit project zijn: 1) inhoudelijke curriculumontwikkeling van tenminste twee verschillende opleidingen in het landelijk hoger beroepsonderwijs (hbo; met tenminste twee opleidingen wordt bedoeld die door meerdere hogescholen aangeboden worden, bijv. Pabo’s en opleidingen Social Work); 2) het formuleren van voorwaarden die kunnen bijdragen aan een doorgaande curriculumontwikkeling; 3) het realiseren van enkele van deze voorwaarden. Dit kan bijdragen aan het terugdringen van huiselijk geweld en kindermishandeling, kan de duur van huiselijk geweld en kindermishandeling verkorten door eerder vaardigheden in te zetten waardoor actuele kindermishandeling en huiselijk geweld stopt; tevens kunnen de gevolgen van huiselijk geweld en kindermishandeling worden verminderd. Om de genoemde doelen te realiseren ontwikkelen we zeven producten in samenwerking met een aantal hbo-opleidingen. De dragende spelers in deze impuls zijn de opleidingen en lectoraten van de Hogeschool Arnhem Nijmegen (HAN) en Hogeschool Utrecht (HU). Daarnaast ondersteunen Fier en TNO en de Hanzehogeschool Groningen (lectoraat Integrale aanpak kindermishandeling) dit proces inhoudelijk. De projectstructuur bestaat uit een kerngroep van de projectleden en daarnaast een innovatiekring, bestaande uit docenten van verschillende opleidingen van diverse hogescholen. In de eerste anderhalve maand van het project peilt de kerngroep de belangstelling bij vier hbo-opleidingen onder de hogescholen in Nederland om deel te nemen aan de innovatiekring en/of betrokken te worden bij onderwijsvernieuwing omtrent huiselijk geweld en kindermishandeling. De innovatiekring bestaat uit docenten die les (willen) geven over huiselijk geweld en kindermishandeling van tenminste twee, maximaal vier opleidingen: Pedagogiek, Pabo (incl. Seminarium voor Orthopedagogiek), Social Work, en Verpleegkunde. Vervolgens ontwikkelen de kerngroep en innovatiekring producten die voor hbo--opleidingen van belang zijn. De zeven producten (raamwerk voor een curriculum; invoeringsdocument; document ‘opleiding huiselijk geweld en kindermishandeling’; pool van gastdocenten en ervaringsdeskundigen; intervisiegelegenheid; verslag) hebben betrekking op een inhoudelijk kader en meer procedurele en ondersteunende documenten en activiteiten. Het betreft een kader voor een inhoudelijk curriculum, en een werkdocument waarin de kansen en valkuilen staan die een rol spelen in het proces om te komen tot invoering van een curriculum. Daarnaast wordt een pool van docenten en ervaringsdeskundigen opgericht die landelijk bij kunnen dragen aan de invoering en ontwikkeling van dit onderwijs, en is er aandacht voor ondersteuning door intervisie. De beoogde samenwerking met werkplaatsen in het sociaal domein, regionale kenniswerkplaatsen jeugd en het leernetwerk Jeugd Utrecht: leren voor de toekomst, waarin de betrokken hogescholen al partner zijn draagt bij aan een verbinding tussen praktijk, onderwijs en onderzoek en met ouders, jeugdigen en beleidsprofessionals. De samenwerking met verschillende Landelijke OpleidingsOverleggen ondersteunt dat er ook landelijk een impuls wordt gegeven aan de opleidingen om breed aandacht te besteden aan huiselijk geweld en kindermishandeling in het curriculum.

Kenmerken

Projectnummer:
10260072110007
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2021
2023
Gerelateerde subsidieronde:
Projectleider en penvoerder:
dr. L. van der Poel
Verantwoordelijke organisatie:
Hogeschool Utrecht

VIMP-project

Dit project is een Verspreidings- en Implementatie Impuls (VIMP)-project. ZonMw kan een gehonoreerd en afgerond project extra stimuleren met een VIMP. Het doel van een VIMP is doorgeleiding, verspreiding of implementatie van projectresultaten. Binnen deze VIMP zijn een aantal (onderwijs)opbrengsten van projecten uit het Onderzoeksprogramma Geweld hoort nergens thuis gebundeld.