Mobiele menu

Regionale verschillen in instroom JeugdzorgPlus

Projectomschrijving

JeugdzorgPlus  is een zeer intensieve vorm van gespecialiseerde jeugdhulp. Deze hulp moet met grote terughoudendheid worden ingezet. Tot 2018 is het aantal plaatsingen in JeugdzorgPlus toegenomen, daarna zien we een afname in het aantal plaatsingen. De afname is per jeugdregio verschillend.  

Onderzoek

In dit onderzoek zijn factoren in kaart gebracht die van invloed zijn op de afname van het gebruik van JeugdzorgPlus. De resultaten van dit kwalitatieve onderzoek in drie jeugdregio’s laten zien dat er een veelheid van factoren van invloed is op het gebruik van JeugdzorgPlus. De focus van dit onderzoek lag bij de visie op JeugdzorgPlus binnen het beleid, de inkoop van JeugdzorgPlus en de organisatie en beschikbaarheid van aanbod in de jeugdhulpketen.

Conclusies

Op basis van het onderzoek in drie jeugdregio’s is het niet mogelijk om eensluidende conclusies te trekken over welke factoren nu het meest doorslag-gevend zijn. De factoren die in het onderzoek in kaart zijn gebracht, bieden aanknopingspunten om invulling te geven aan de ambitie om plaatsingen in de JeugdzorgPlus te voorkomen en om plaatsingen indien nodig zo kort mogelijk te laten duren.  
Op basis van het onderzoek concluderen we dat de opgave waar de sector voor staat, is om passende jeugdhulp te realiseren voor drie groepen jongeren die nu (nog) in de JeugdzorgPlus worden geplaatst:  

  1. jongeren bij wie een gesloten plaatsing voorkomen kan worden als eerder passende hulp wordt ingezet of als andere jeugdhulp wordt ingezet;
  2. jongeren met ernstige, specifieke en complexe problematiek die niet thuishoren in de JeugdzorgPlus, maar die daar nu worden geplaatst omdat er geen alternatief is;
  3. jongeren die een korte periode van gesloten plaatsing nodig hebben.

Producten

Titel: Workshop Vraag en aanbod JeugdzorgPlus. Factoren die van invloed zijn op de ontwikkeling in jeugregio's.
Auteur: Wendy Buysse, Nina Faulstich
Titel: Vraag en aanbod JeugdzorgPlus
Auteur: Wendy Buysse en Nina Faulstich

Verslagen


Eindverslag

JeugdzorgPlus is een zeer intensieve vorm van gespecialiseerde jeugdhulp. Deze hulp moet met grote terughoudendheid worden ingezet. Tot 2018 is het aantal plaatsingen in JeugdzorgPlus toegenomen, daarna zien we een afname in het aantal plaatsingen. De afname is per jeugdregio verschillend.

In dit onderzoek zijn factoren in kaart gebracht die van invloed zijn op de afname van het gebruik van JeugdzorgPlus . De resultaten van dit kwalitatieve onderzoek in drie jeugdregio’s laten zien dat er een veelheid van factoren van invloed is op het gebruik van JeugdzorgPlus. De focus van dit onderzoek lag bij de visie op JeugdzorgPlus binnen het beleid, de inkoop van JeugdzorgPlus en de organisatie en beschikbaarheid van aanbod in de jeugdhulpketen. Op basis van het onderzoek in drie jeugdregio’s is het niet mogelijk om eensluidende conclusies te trekken over welke factoren nu het meest doorslag-gevend zijn. De factoren die in het onderzoek in kaart zijn gebracht, bieden aanknopingspunten om invulling te geven aan de ambitie om plaatsingen in de JeugdzorgPlus te voorkomen en om plaatsingen indien nodig zo kort mogelijk te laten duren.

Op basis van het onderzoek concluderen we dat de opgave waar de sector voor staat, is om passende jeugdhulp te realiseren voor drie groepen jongeren die nu (nog) in de JeugdzorgPlus worden geplaatst:
1) jongeren bij wie een gesloten plaatsing voorkomen kan worden als eerder passende hulp wordt ingezet of als andere jeugdhulp wordt ingezet;
2) jongeren met ernstige, specifieke en complexe problematiek die niet thuishoren in de JeugdzorgPlus, maar die daar nu worden geplaatst omdat er geen alternatief is;
3) jongeren die een korte periode van gesloten plaatsing nodig hebben.

Samenvatting van de aanvraag

JeugdzorgPlus is een zeer intensieve vorm van gespecialiseerde jeugdhulp waarbij de vrijheden van jeugdigen worden ingeperkt om te voorkomen dat de jeugdige zich onttrekt (of onttrokken wordt) aan de hulp die hij nodig heeft. JeugdzorgPlus is bedoeld voor jeugdigen met ernstige gedragsproblemen die –naar verwachting- niet bereikbaar zijn voor lichtere vormen van hulpverlening. JeugdzorgPlus heeft als doel een dusdanige gedragsverandering te realiseren dat de jeugdigen weer kunnen participeren in de maatschappij. Plaatsing van jeugdigen in een instelling voor gesloten jeugdhulp - JeugdzorgPlus - is een ingrijpend middel dat met grote terughoudendheid moet worden ingezet: zo kort als nodig en zo lang als noodzakelijk. Het is de zwaarste en duurste vorm van jeugdzorg.

Uit de monitor van de JeugdzorgPlus blijkt dat het aantal plaatsingen in de afgelopen vijf jaar met 12% is toegenomen – terwijl het doel van de Jeugdwet minder zware hulp en sneller hulp dichtbij (Jeugdzorg Nederland, 2017a, 2017b) was. De ontwikkeling en de toename van het aantal plaatsingen verschilt tussen de zorgregio’s. Het is niet duidelijk waardoor deze verschillen te verklaren zijn. Hetzelfde geldt voor de plaatsingen in vrijwillig kader. Hier werd een toename gezien van 76% ten opzichte van 2014.

Wat is het verhaal achter deze cijfers? Wat zijn verklaringen voor regionale verschillen in het aantal plaatsingen en de plaatsingsduur in het gebruik van JeugdzorgPlus? Wat zijn verklaringen voor de ontwikkelingen bij de vrijwillige plaatsingen in de jeugdzorgPlus? Welke (regionale) succesfactoren en knelpunten doen zich voor in het proces van instroom en uitstroom in JeugdzorgPlus? Welke aanbevelingen kunnen worden gedaan om de kwaliteit van de geboden zorg te verbeteren en knelpunten op te lossen?

Beantwoording van deze vragen is om meerdere redenen relevant. In het afgelopen jaar zijn de plaatsingen en de uitvoeringspraktijk in de gesloten jeugdzorg meerdere malen onderwerp van discussie geweest in de media en in het politieke en wetenschappelijke debat. We zien dat JeugdzorgPlus een sector is waar professionals hard werken aan hun relevante en uitdagende hulpverleningstaak. Inzicht in de verklarende factoren kan handvatten bieden voor het verder ontwikkelen en vaker inzetten van vormen van intensieve ambulantisering, kleinschaligheid en alternatieven voor gesloten jeugdzorg. Niet alleen de JeugdzorgPlus-instellingen hebben baat bij deze inzichten maar ook de andere betrokken ketenpartners. Juist omdat het hier de meest intensieve en meest dure vorm van jeugdzorg betreft is de vraag gerechtvaardigd of er gezien de verschillen tussen regio’s, mogelijk ruimte voor verbetering is, en wat de aanbevelingen voor de verbetering van zorgkwaliteit dan zijn. De urgentie voor deze verbeterslag wordt bevestigd door de verschillende berichten en hulpvragen uit de praktijk en via experts in de media.

Last but not least kan inzicht in de verschillen tussen regio’s aanknopingspunten bieden voor hoe plaatsingen – zowel vrijwillig als gedwongen – beperkt kunnen worden.

Voorgesteld onderzoek bestaat uit drie delen: een brede verkenning, de verdieping, en de analyse en rapportage van uitkomsten. Binnen het onderzoek zetten we verschillende onderzoeksmethoden in en worden verschillende bronnen van informatie gebruikt. In het eerste deel van het onderzoek richten we ons op alle regio’s en instellingen aan de hand van een analyse van de verschillende registraties en een werksessie. Om zo een eerste beeld te krijgen van de mogelijke verklarende factoren, knelpunten en alternatieven met betrekking tot het aantal en de duur van de plaatsingen in JeugdzorgPlus. Vervolgens onderzoeken we mogelijke verklaringen voor verschillen bij drie geselecteerde instellingen en hun ketenpartners in de zorgregio. We zoomen in op het verhaal achter de cijfers via dossieronderzoek naar casussen en vervolgens houden we groepsgesprekken aan de hand van anonieme casussen met professionals van de JeugdzorgPlusinstelling en ketenpartners. We betrekken ouders en jeugdigen via cliëntenraden bij de analyse en duiding van de bevindingen uit de groepsgesprekken met professionals en ketenpartners. Daarbij toetsen we de eerder opgestelde onderzoekshypothesen.

Het uiteindelijke resultaat is een rapportage met een analyse van het verhaal achter de cijfers. Met het inzicht in verklaringen voor regionale verschillen in het gebruik van JeugdzorgPlus beogen we aangrijpingspunten te bieden voor de instellingen en ketenpartners om de kwaliteit van de zorg te verbeteren. We leveren input voor de ontwikkeling in de sector omtrent vormen van intensieve ambulantisering, kleinschaligheid en andere alternatieve vormen om gesloten jeugdzorg te voorkomen.

Kenmerken

Projectnummer:
727024004
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2018
2020
Gerelateerde subsidieronde:
Projectleider en penvoerder:
Dr. W.H. Buysse
Verantwoordelijke organisatie:
DSP - groep BV