Mobiele menu

Monitoring and improving guideline adherence by an electronic decision support system

Projectomschrijving

Hartrevalidatie wordt als vervolgbehandeling aangeboden aan patiënten met een hartinfarct, na een hartoperatie of de diagnose hartfalen. Hartrevalidatie is optimaal effectief als een patiënt-georiënteerde, multidisciplinaire benadering wordt gehanteerd. Deze benadering wordt uitgedragen door de Nederlandse Richtlijn Hartrevalidatie. Een belangrijk onderdeel binnen de richtlijn is de indicatiestelling. Hierbij leidt een beslisboom middels de beantwoording van een aantal vragen tot doelstellingen voor de hartrevalidatie, en een advies voor vier mogelijke therapieën: een bewegings-, een informatie-, een ontspannings-, en een leefstijlprogramma. 
Onderzoekers uit het AMC ontwikkelden een elektronisch beslissingsondersteunend systeem om de implementatie van de richtlijn te bevorderen. Dit systeem, CARDSS (Cardiac Rehabilitation Decision Support System), ondersteunt zorgverleners bij het uitvoeren van de indicatiestelling voor hartrevalidatie. Elektronische beslissingsondersteuning verhoogde de adherentie aan de richtlijn in klinische beslissingen met betrekking tot het bewegings-, het informatie- en het ontspanningsprogramma, met een gemiddeld verschil van ruim 20% adherente gevallen. Het systeem is voornamelijk effectief in het bestrijden van onderbehandeling.

Producten

Titel: Het gebruik van CARDSS in de praktijk
Titel: The effect of smoking on quality of life of cardiac rehabilitation patients
Titel: Geautomatiseerde beslisboom hartrevalidatie, wat zijn de resultaten?
Titel: Gender differences in quality of life of cardiac rehabilitation patients
Titel: Van elektronische beslisboom naar een kwaliteitsinstrument
Titel: De geautomatiseerde beslisboom Hartrevalidatie
Titel: Inzichten in de Nederlandse Indicatiestelling Hartrevalidatie
Titel: De geautomatiseerde beslisboom hartrevalidatie - Tussentijdse resultaten van het wetenschappelijk onderzoek
Titel: CARDSS website
Link: http://www.cardss.nl

Verslagen


Eindverslag

Achtergrond: Hartrevalidatie is een multidisciplinaire therapie voor hartpatiënten die wordt aangeboden na het optreden van cardiale events en na cardiologische en cardiochirurgische interventies. De therapie is optimaal effectief indien een patiënt-georiënteerde benadering wordt gehanteerd waarbij het te volgen revalidatieprogramma wordt afgestemd op de patiënts situatie en behoeften; deze benadering wordt daarom uitgedragen door de Nederlandse Richtlijn Hartrevalidatie. De richtlijn schrijft voor dat bij iedere patiënt afzonderlijk besloten dient te worden welke van de vier revalidatietherapieën (bewegingsprogramma, informatieprogramma, ontspanningsprogramma, en leeftstijlprogramma) aangeboden wordt. De richtlijn beschrijft voor ieder van deze therapieën de situaties waarin zij geïndiceerd zijn. Doel: Evaluatie van het effect van electronische beslissingsondersteuning op adherentie aan deze richtlijn. Methoden: Op basis van de richtlijn werd een electronisch beslissingsondersteunend systeem, CARDSS (Cardiac Rehabilitation Decision Support System), ontwikkeld. Het systeem ondersteunt zorgverleners bij het uitvoeren van de indicatiestelling voor hartrevalidatie door de geïndiceerde therapieën voor een patiënts revalidatietraject te bepalen op basis van de patiënts gegevens. Daarnaast voorziet het systeem in een elektronisch patiëntendossier en aanverwante functionaliteit. Design: Het effect van CARDSS op adherentie aan de richtlijn is onderzocht in een cluster-gerandomiseerde trial, waarin geparticipeerd kon worden door alle Nederlandse hartrevalidatieinstellingen. In de participerende instellingen werd ofwel gewerkt met een interventieversie van het systeem met volledige functionaliteit, of met een controleversie die alleen het elektronisch patiëntendossier en aanverwante functionaliteit bevatte, maar geen beslissingsondersteuning bood. Instellingen die deelnamen aan de trial moesten daarom tijdens de studieperiode bij alle nieuwe patiënten de indicatiestelling uitvoeren met CARDSS. De instellingen werden toegewezen aan de interventie- of controlearm van de studie door middel van verborgen randomisatie, gestratificeerd naar type en omvang van de instelling. Statistische analyse: Na afloop is het effect van CARDSS vastgesteld door de adherentiegegevens die werden verzameld in de beide versies van het systeem met elkaar te vergelijken in een logistische regressieanalyse met generalized estimation equations. Resultaten: Vierendertig instellingen namen deel aan de trial. Acht centra moesten om verschillende redenen worden geexcludeerd van de studie. Van de overige 26 instellingen werden er 15 toegewezen aan de interventie-arm van de studie, en 11 toegewezen aan de controle-arm. In totaal werden in deze instellingen 4035 indicatiestellingen uitgevoerd met CARDSS tijdens de studieperiode. Voor het bewegingsprogramma nam de adherentie toe van 79% tot 93% door beslissingsondersteuning (odds ratio: 3.4, p=0.004). Vergelijkbare resultaten werden gevonden voor het ontspanningsprogramma (35% vs. 64%; odds ratio: 3.4; p=0.040) en het informatieprogramma (60% vs. 82%; odds ratio: 3.0; p=0.003), maar niet voor het leefstijlprogramma (ongeveer 55% in beide armen van de trial). Bij zowel het ontspanningsprogramma als het informatieprogramma was de verbetering in adherentie grotendeels te wijten aan toegenomen behandeling in de gevallen waarin sprake was van indicatie; het omgekeerde komt veel minder vaak voor. Conclusie: Elektronische beslissingsondersteuning bleek effectief voor drie van de vier therapieën met een gemiddeld verschil van ruim 20% adherente gevallen. Elektronische beslissingsondersteuning was effectiever in het bestrijden van onderbehandeling dan in het bestrijden van overbehandeling. Met betrekking tot leefstijltherapie werd geen verbetering gemeten.

Samenvatting van de aanvraag

Cardiac rehabilitation is a multidisciplinary therapy for cardiac patients that is provided after cardiac events and cardiac interventions. It is optimally effective in a patient-oriented approach where each rehabilitation programme is tailored to the patient's specific needs; this approach is therefore advocated by the Dutch Guidelines Cardiac Rehabilitation. To support professionals in applying the guidelines in daily practice, an electronic decision support system (DSS) has been developed that is based on the guidelines. The DSS, which was successfully evaluated in a pilot study, identifies the appropriate goals and therapies of a cardiac rehabilitation programme, based on the patient's condition, history, and needs; in addition, the DSS maintains electronic patient records and provides associated information management services. Although encouraging results with electronic DSSs have been reported in the literature, it is unclear whether usage of the current DSS will enhance adherence to the guidelines. We propose to evaluate the effect of receiving electronic decision support on guideline adherence by conducting a cluster randomised trial. The participating cardiac rehabilitation centres will either work with an intervention version of the DSS, having full functionality, or with a control version, which comprises patient records and information management services but provides no decision support. Both versions of the DSS record patient data, guideline-based recommendations, and rehabilitation goals and therapies that are actually pursued in each patient's programme. After a period of six months, the effect of receiving guideline-based recommendations is assessed by comparing the data that have been recorded in the two arms of the trial. If the DSS does enhance adherence, then future costs for maintaining and updating the DSS are justified by more effective rehabilitation programmes. Hartrevalidatie is een multidisciplaire therapie voor hartpatiënten die wordt aangeboden na het optreden van cardiale events en na cardiologische en cardiochirurgische interventies. De therapie is optimaal effectief indien een patiënt-georiënteerde benadering wordt gehanteerd waarbij het te volgen revalidatieprogramma wordt afgestemd op de patiënts situatie en behoeften; deze benadering wordt daarom uitgedragen door de Nederlandse Richtlijn Hartrevalidatie. Om professionals te ondersteunen bij het uitvoeren van de richtlijn in de dagelijkse praktijk is een electronisch beslissingsondersteunend systeem ontwikkeld op basis van de richtlijn. Het systeem, dat met succes werd geëvalueerd in een pilot study, identificeert de geschikte doelstellingen en bijbehorende therapieën voor een patiënts revalidatieprogramma, op basis van zijn of haar conditie, voorgeschiedenis, en behoeften; daarnaast voorziet het systeem in een elektronisch patiëntendossier en aanverwante functionaliteit. Hoewel bemoedigende resultaten met elektronische beslissingsondersteunende systemen zijn gerapporteerd in de literatuur, is het niet duidelijk of het gebruik van dit systeem ook daadwerkelijk tot een betere implementatie van de richtlijn leidt. Wij stellen voor om het effect van electronische beslissingondersteuning op adherentie aan de richtlijn te evalueren in een cluster-gerandomiseerde trial. In de participerende hartrevalidatiecentra zal ofwel gewerkt worden met een interventieversie van het systeem met volledige functionaliteit, of met een controleversie die alleen het elektronisch patiëntendossier en aanverwante functionaliteit bevat, maar geen beslissingsondersteuning biedt. Beide versies registreren patiëntgegevens en de doelstellingen en therapieën die worden toegepast in individuele hartrevalidatieprogramma's, alsmede de doelstellingen en therapieën die worden aanbevolen op basis van de richtlijn. Na een periode van zes maanden wordt het effect van beslissingsondersteuning vastgesteld door de gegevens die zijn vastgelegd in beide versies van het systeem met elkaar te vergelijken. Indien elektronische beslissingsondersteuning implementatie van de richtlijn bevordert, dan worden toekomstige kosten voor onderhoud en revisie van het systeem gerechtvaardigd door meer effectieve rehabilitatieprogramma's.

Kenmerken

Projectnummer:
94514205
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2004
2006
Onderdeel van programma:
Gerelateerde subsidieronde:
Projectleider en penvoerder:
Dr. N.B. Peek
Verantwoordelijke organisatie:
Amsterdam UMC - locatie AMC