Mobiele menu

An innovative strategy for diagnostic fundoscopy in diabetes patients reduces care use and costs compared to usual care

Projectomschrijving

Type 2 diabetes is een veel voorkomende ziekte. Een klein deel van de mensen met type 2 diabetes ontwikkelt afwijkingen aan de ogen wat uiteindelijk kan leiden tot blindheid (<5%).

De huidige richtlijnen voor de behandeling van mensen met type 2 diabetes adviseren om jaarlijks of tweejaarlijks de ogen te laten controleren op afwijkingen. In dit project wordt een rekenmodel ontwikkeld om onderscheid te maken tussen patiënten die een hoog risico lopen op oogafwijkingen en patiënten met een laag risico op oogafwijkingen. Dit rekenmodel wordt vervolgens gebruikt om de controlefrequentie aan te passen op basis van het individuele berekende risico.

Door de controlefrequentie aan te passen aan het individuele risico wordt in de meeste gevallen de last voor de patiënt verlaagt door een lagere controlefrequentie. Als gevolg van deze lagere frequentie, worden ook het gebruik en de kosten van de diabeteszorg verlaagd.

Richtlijn

Bekijk de bijbehorende richtlijn in de FMS Richtlijnendatabase

Verslagen


Eindverslag

In de gebruikelijke zorg voor mensen met type 2 diabetes wordt er volgens de huidige richtlijnen een- of tweejaarlijkse screening op oogafwijkingen uitgevoerd. Een IJslands predictiemodel berekent het risico op oogafwijkingen aan de hand van risicofactoren zoals diabetesduur, het HbA1c en systolische bloeddruk. Daarnaast wordt een bijbehorende screeningsfrequentie berekend.
De nauwkeurigheid van dit model is nu door ons getoetst in verschillende groepen mensen met diabetes. Ook is geprobeerd dit model verder te verbeteren. Het model bleek zeer nauwkeurig het risico op oogafwijkingen te kunnen voorspellen. Hierdoor kan het screeningsinterval veilig worden verhoogd naar gemiddeld 31 maanden. Uiteindelijk is deze nieuwe gepersonaliseerde screeningsmethode geïmplementeerd in het Diabetes Zorg Systeem West-Friesland. Vergeleken met de tweejaarlijkse screening leidt gepersonaliseerde screening op basis van het model tot een reductie in screeningsmomenten van 61%. Vergeleken met tweejaarlijkse screening houdt de gepersonaliseerde screening een vermindering in van 23%.

Achtergrond
Type 2 diabetes (T2DM) gaat gepaard met een verhoogd risico op complicaties waaronder complicaties aan het oog (retinopathie). De huidige NHG richtlijn adviseert tweejaarlijkse retinopathie screening voor alle personen met T2DM zonder verhoogde risicofactoren, en jaarlijkse screening bij één of meer verhoogde risicofactoren. Een kleine minderheid van de T2DM patiënten (<5%) ontwikkelt visusbedreigende retinopathie. Recente studies laten zien dat het risico op retinopathie afhankelijk is van een aantal risicofactoren zoals bloeddruk, glucose en diabetesduur die gebruikt kunnen worden om patiënten in te delen in hoog- en laag-risico patiënten met een passend screeningsinterval.
Methode
In IJsland is een predictiemodel ontwikkeld waarmee het risico op het ontwikkelen van retinopathie en bijbehorend optimale screeningsinterval berekend kan worden. Via validatiestudies is de nauwkeurigheid en veiligheid van dit model getest in Nederlandse patiënten met T2DM van voornamelijk Caucasische origine (n=3,319), die behandeld worden door het Diabetes Zorg Systeem (DZS) West-Friesland, en in patiënten met T2DM behandeld door Medisch Centrum Haaglanden (MCH) (n=771), waarvan een aanzienlijk aantal patiënten een Hindoestaans-Surinaamse achtergrond heeft (n=148 ; 23,1%). Tenslotte wordt getest of het model verder verbeterd kan worden door een dynamische modelleringstechniek toe te passen waarbij medicatiegebruik en trends in risicofactoren van de individuele patiënt worden meegenomen.
Resultaten
Validatie van het IJslandse retinopathie model in de patiënten met een voornamelijk Caucasische afkomst, laat zien dat gedurende een follow-up van gemiddeld 53 maanden, 76 patiënten (2,3%) visusbedreigende retinopathie ontwikkelden. Op basis van het model was het gemiddelde screeningsinterval 31 maanden, wat leidde tot een reductie in de screeningsfrequentie van 61% vergeleken met jaarlijkse screening en 23% vergeleken met tweejaarlijkse screening. In 9 patiënten, werd visusbedreigende retinopathie gediagnosticeerd vóór de berekende screeningsdatum.
In de multi-etnische populatie van 771 type 2 diabetes patiënten ontwikkelde 45 patiënten (5.8%) visusbedreigende retinopathie gedurende een follow-up van gemiddeld 39 maanden, waarvan 16 (35,6%) in de Hindoestaans-Surinaamse groep. Het gemiddelde aanbevolen screeningsinterval was 18,4 maanden. In 8 patiënten (17,8%) die visusbedreigende retinopathie ontwikkelden, vond de aanbevolen screening plaats na de diagnose van retinopathie. Van deze 8 patiënten waren 4 patiënten (1,1%) van Caucasische afkomst, 1 patiënt (0.7%) van Hindoestaans-Surinaamse afkomst en de overige 3 patiënten (0,4%) hadden een onbekende of andere etnische achtergrond.
Gezien het aantal patiënten met visusbedreigende retinopathie waarbij het model een te ruim screeningsinterval had berekend, is er nog ruimte voor verbetering van dit model. De voorbereidingen en analyses voor dit model zijn momenteel in gang.

Samenvatting van de aanvraag

DOEL/VRAAGSTELLING Volgens de huidige richtlijnen moet er 1 of 2-jaarlijks een fundoscopie worden uitgevoerd bij type 2 diabetespatiënten (T2DM). Onlangs is er een predictiemodel ontwikkeld dat per patiënt het risico op het ontwikkelen van visusbedreigende retinopathie (STR) berekent en op basis daarvan het veilige screeningsinterval voor dat individu schat variërend van 0,5-5 jaar. Met dit project willen we dat model valideren voor Nederlandse T2DM patiënten, de kosten-effectiviteit (incl. budget impact analyse) van een gepersonaliseerde fundoscopie frequentie versus een vaste fundoscopie frequentie bepalen en het model met behulp van innovatieve methoden verbeteren. HYPOTHESE Geïndividualiseerde screening vermindert de kosten bij een gelijkblijvend risico op het ontwikkelen van STR. STUDIE OPZET Equivalentie onderzoek, kosten-minimalisatie studie en budget-impact-analyse. STUDIEPOPULATIE (S) / DATABRONNEN Twee bestaande datasets met longitudinale gegevens over patiënt risicofactoren en retinopathie graad (fundoscopie resultaten) in Nederlandse T2DM patiënten. INTERVENTIE Gepersonaliseerde intervallen voor fundoscopisch onderzoek. STANDAARD WAARMEE DE INTERVENTIE WORDT VERGELEKEN Een vaste fundoscopie frequentie volgens de huidige richtlijnen. UITKOMSTMATEN Kosten, vermeden fundoscopieën, patienten met STR. SAMPLE SIZE BEREKENING / DATA ANALYSE De databases bevatten gegevens van ongeveer 6500 patiënten van wie er ca 4% STR ontwikkelt gedurende 5 jaar follow-up. Bij een equivalentie grens van 1% en een power van 0,80, zijn 3289 patiënten nodig om betrouwbare conclusies te trekken. KOSTENEFFECTIVITEITSANALYSE / BUDGET IMPACT ANALYSE Het geïndividualiseerde screeningsinterval resulteert in 11% vs. 56% minder screenings ten opzichte van een 2-jaarlijkse vs. jaarlijkse screening voor alle patiënten, resulterend in een besparing van €8,1 miljoen per 5 jaar in directe medische kosten. Vanuit een maatschappelijk perspectief zal er tevens rekening worden gehouden met het verschil in patiënt kosten en productiviteitsverliezen. Door de afname van het gemiddelde aantal fundoscopieën per patiënt per jaar, zal de belasting van de oogarts afnemen wat gewenst is gezien de overbelasting van oogartsen op dit moment. TIJDPAD Prepareren data (maand 1), Validatie van het model in tweede dataset (maand 2-4), Ontwikkeling van het nieuwe algoritme (maand 5-16), het valideren van het nieuwe algoritme (maand 17-20) uitvoeren van CEA en BIA (maand 13-20), ontwikkeling van ICT applicatie (maand 21-24), Implementatie van geïndividualiseerde fundoscopie (maand 21 -24). OBJECTIVE According to current guidelines, 1 or 2-yearly diagnostic fundoscopy should be performed in Dutch type 2 diabetes (T2DM) patients. Recently, a prediction model has been developed which estimate that patient's risk of developing sight threatening retinopathy (STR) and determine the safe fundoscopy frequency for that individual, ranging from 0.5 -5 years. In this project we want to validate this model for Dutch T2DM patients, determine the cost-effectiveness (incl. a budget-impact analysis) of personalized vs. fixed screening for STR and to improve the model using innovative methods. HYPOTHESIS Personalized screening reduces cost with equal risk of developing STR. STUDY DESIGN equivalence, cost-minimization and budget-impact analysis STUDY POPULATION(S)/DATASETS Two existing datasets containing longitudinal data regarding patient risk factors and grade of retinopathy (fundoscopy results) in Dutch T2DM patients. INTERVENTION Individualized intervals for DR screening. STANDARD INTERVENTION TO BE COMPARED TO Fixed screening interval according the current guidelines. OUTCOME MEASURES Costs, Screenings saved, Number of patients with STR. SAMPLE SIZE CALCULATION/DATA ANALYSIS Databases contain data of approximately 6500 patients of whom 4% developed STR during 5 years of follow-up. Using a power of 0.80 and an equivalence limit of 1%, 3289 patients are necessary to draw conclusions with confidence. COST-EFFECTIVENESS ANALYSIS/ BUDGET IMPACT ANALYSIS Individualised interval screening will result in 11% vs. 56% fewer screenings compared to a biennial vs. annual screening for all patients, mounting to €8.1 million yearly savings in direct medical costs. From a societal perspective patient cost and productivity losses will also be taken into account. The decrease in the average number fundoscopies per patient per year, will decrease the demand for ophthalmological care, what is desirable given the pressure on the limited capacity of ophthalmologists at this moment. TIME SCHEDULE Preparation of the data (month 1), Validating the Danish algorithm in the second data set (month 2-4), Developing the new algorithm (months 5-16), validating the new algorithm (months 17-20) performing CEA and BIA (13-20 months), Development of ICT application (month 21-24), Implementation of personalised fundoscopy (month 21-24).

Onderwerpen

Kenmerken

Projectnummer:
837001404
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2014
2016
Onderdeel van programma:
Gerelateerde subsidieronde:
Projectleider en penvoerder:
Prof. dr. G. Nijpels
Verantwoordelijke organisatie:
Amsterdam UMC - locatie VUmc