Mobiele menu

Richtlijn ‘Nacontrole bij kanker’ en een ‘Standaard nazorgplan voor patiënten

Projectomschrijving

De Gezondheidsraad stelde vast dat de toename van het aantal gevallen van kanker een andere vorm van nacontrole en nazorg behoeft en adviseert tumorspecifieke nacontroleprogramma‘s op te zetten, gekoppeld aan een persoonlijk nazorgplan voor iedere patiënt.

Resultaten

De VIKC heeft nu een praktisch advies in de richtlijn ‘Herstel na kanker’. Hierbij zijn niet alleen wetenschappelijk onderzoek maar ook ervaringsfeiten, meningen van beroepsgroepen en wensen van patiënten meegenomen. In de richtlijn staat dat de gevolgen van de behandeling van kanker op tijd behandeld moeten worden. Iedere patiënt krijgt een individueel nazorgplan, waarin staat welke vragen aan welke hulpverlener gesteld kunnen worden. Er is aandacht voor revalidatie, psychologische hulp en terugkeer in de maatschappij. 1 jaar na de behandeling stemmen de zorgverleners het nazorgplan af op de eventuele resterende klachten. Er wordt alleen gecontroleerd op terugkeer van de kanker als dit de levensduur verlengt of de kwaliteit van leven verhoogt.

Producten

Titel: Kanker heb je niet alleen
Auteur: Sophie Broersen
Magazine: Medisch Contact
Titel: Nieuwe richtlijn herstel na kanker
Auteur: Nursing
Magazine: Nursing
Titel: Nieuwe richtlijn voor patienten die kanker hebben overleefd Nadat de ziekte is getrotseerd
Auteur: Sophie Broersen
Magazine: Medisch Contact

Verslagen


Eindverslag

Nacontrole en nazorg in de oncologie is een thema van belang voor het oncologisch veld, sinds 2007 extra gestimuleerd door het rapport ‛Nacontrole in de oncologie‛ van de Gezondheidsraad. De Vereniging van Integrale Kankercentra (VIKC) heeft het initiatief genomen om samen met beroepsverenigingen, patiënten en andere belanghebbenden dit rapport om te zetten naar een richtlijn. Er ligt een richtlijn getiteld ‛Herstel na kanker: Een programmatische aanpak van oncologische nazorg. Een vertaling van het rapport van de Gezondheidsraad ‛Nacontrole in de oncologie‛ (2007) voor de praktijk‛ gereed om in te dienen voor autorisatie.De richtlijn geeft professionals handvatten om de nazorg in het eerste jaar na afloop van de behandeling, waarin de meeste gevolgen zich voordoen, in te vullen. De richtlijn is van toepassing op patienten met een solide tumor die curatief behandeld zijn. De landelijke richtlijnwerkgroepen kunnen de aanbevelingen in deze richtlijn gebruiken voor verdere uitwerking in tumorspecifieke richtlijnen. Individuele zorgverleners kunnen deze richtlijn gebruiken bij het opstellen van een nazorgprotocol en zorgpad in het eigen ziekenhuis. Een succes van deze richtlijn is dat deze al zeer positieve aandacht heeft gekregen. De Medisch Contact tv-uitzending over deze richtlijn op 6 oktober 2009 met daar aan vast een e-learningmodule is al een start van de implementatie.
De Vereniging van Integrale Kankercentra (VIKC) ontwikkelt in 2008 een richtlijn ‘Nacontrole bij kanker en een standaard nazorgplan voor patiënten'. De richtlijn moet een belangrijke verbetering geven in de nacontroles en de nazorg voor mensen met kanker. In maart 2007 concludeerde de Gezondheidsraad in zijn rapport ‘nacontrole in de oncologie’ dat de nacontrole en nazorg in de oncologie verbetering behoeven. Binnen vijf jaar moeten artsen voor elke patiënt een persoonlijk nazorgplan opstellen en moeten er voor alle tumortypen programma’s van nacontrole beschikbaar zijn. Reden voor de Vereniging van Integrale Kankercentra (VIKC) om, met subsidie van ZonMw te starten met de ontwikkeling van een 'Richtlijn nacontrole bij kanker en een standaard nazorgplan voor patiënten'. Deze moet in mei 2009 klaar zijn. Bij het opstellen van de richtlijn zijn de wetenschappelijke verenigingen, beroepsverenigingen en het Nationaal Programma Kankerbestrijding betrokken. Het CBO verleent methodologische ondersteuning. Patiëntenperspectief Voor de ontwikkeling van deze richtlijn is het van cruciaal belang om te weten hoe patiënten de ideale nazorg en nacontrole zien. Op 29 mei 2008 heeft er een interactieve bijeenkomst plaatsgevonden met ruim veertig patiënten en professionals. Zij gaven nuttige informatie die wordt gebruikt bij het ontwikkelen van de richtlijn. Een programma van nacontrole Voor- en nadelen van nacontrole voor de patiënt moeten tegen elkaar worden afgewogen. Een programma van nacontrole dient daarvoor getoetst te worden aan de verschillende doelstellingen die beschreven staan in het rapport van de Gezondheidsraad. Het belang van die doelstellingen is niet voor iedere patiënt of voor ieder type kanker hetzelfde. Het doel is een blauwdruk voor nacontrole te ontwikkelen. Deze wordt als eerste getoetst aan de landelijke richtlijn blaascarcinoom. Voorts worden nacontrole-indicatoren opgesteld waarmee gemeten kan worden in hoeverre aanbevelingen worden opgevolgd. Economische aspecten Naast medisch inhoudelijke argumenten spelen bij het invoeren van de richtlijn ook financiële en economische aspecten een rol. Het Institute for Medical Technology Assessment gaat de financiële consequenties doorrekenen. Nazorgplan Een werkgroep ‘Nazorgplan’ werkt een generiek nazorgplan uit dat de landelijke tumorwerkgroepen per tumorsoort kunnen specificeren en dat vervolgens op de behandellocaties verder uitgewerkt kan worden voor elke individuele patiënt. Alle relevante beroepsverenigingen en organisaties leveren hier een inhoudelijke bijdrage aan.

Samenvatting van de aanvraag

De Gezondheidsraad (GR) adviseert in zijn rapport ‘Nacontrole bij kanker’ van 27 maart jongstleden binnen 5 jaar programma’s van nacontrole op te zetten voor alle tumortypen en voor elke patiënt een persoonlijk nazorgplan te realiseren met behulp van het door de Raad aangereikte toetsingskader. Nazorg behelst voorlichting, begeleiding, ingaan op klachten en symptomen, beoordelen van directe of late effecten van de ziekte en de behandeling, aandacht voor sociale gevolgen. Nacontrole is de programmatische vorm van nazorg: volgens een bepaald schema regelmatig terugkerende contacten tussen patiënt en behandelaar. Duur, frequentie en inhoud van het programma worden per patiëntencategorie op basis van wetenschappelijke inzichten vastgesteld. Het nazorgplan is een bundeling van geïndividualiseerde, schriftelijke voorlichting, dat voor elke patiënt wordt opgesteld na afloop van de behandeling. Het bevat informatie over de lichamelijke en psychosociale gevolgen van ziekte en behandeling, over de wenselijkheid en de inrichting van nacontrole, inclusief het moment van heroverwegen en blijvende aandachtspunten. Als de nacontrole wordt afgesloten wordt aanvullende informatie in het plan opgenomen, waaronder signalen die aanleiding moeten zijn om een arts te raadplegen en de afspraken over coördinatie en taakverdeling tussen hulpverleners. De Integrale Kankercentra (IKC’s), verenigd in de Vereniging van Integrale kankercentra (VIKC), hebben de regie over de ontwikkeling, het onderhoud en het beheer voor richtlijnen in de oncologie en de palliatieve zorg. De VIKC-methodiek voor evidence based richtlijnontwikkeling garandeert multidisciplinaire aanpak en samenwerking met de wetenschappelijke- en beroepsverenigingen en patiëntenorganisaties. De VIKC wil het GR-toetsingskader graag nader uitwerken en testen op haalbaarheid en financiële consequenties. Dit op de praktijk toegespitste kader wordt vervolgens als integraal onderdeel van de tumorspecifieke VIKC-richtlijnen opgenomen. Het opstellen van een persoonlijk nazorgplan door de behandelaar kan op basis daarvan gerealiseerd worden. Dit project heeft grote waarde, ongeacht het resulterende level of evidence van de nacontroles. De in het GR rapport genoemde bewustwording van de professionals omtrent nazorg wordt in gang gezet, het daadwerkelijk komen tot afspraken over nacontrole en nazorg wordt opgepakt door de professionals, ondersteund door de VIKC en de nazorg wordt in samenhang met nacontrole gepositioneerd. Bij de uitwerking van de nacontrole zal worden meegenomen: de blauwdruk 'Kanker en werk' van de NVAB, de in ontwikkeling zijnde NVPO-richtlijn 'Detecteren van behoefte aan psychosociale zorg' en de bestaande nazorgvoorzieningen, zoals Herstel & Balans. Naar de richtlijn 'Implementatie psychosociale zorg bij kanker', waarvoor de NVPO gelijktijdig de aanvraag bij ZonMw indient, zal worden verwezen als deze gereed komt. Naast de betrokken beroepverenigingen zal worden samengewerkt met NFK, KWF, Stichting Herstel en Balans. De uit dit project voortkomende tumorspecifieke nacontrole en nazorgplannen worden als onderdeel van de desbetreffende richtlijnen via Oncoline (www.oncoline.nl) ontsloten. Implementatie wordt bevorderd via de VIKC-tumorwerkgroepen, de KWF Kankerbestrijding, de NFK en de IKC-tumorwerkgroepen en netwerken van verpleegkundigen en paramedici. De IKC’s stimuleren regionaal het gebruik en bieden ondersteuning bij de implementatie. De titel van de aanvraag ‘richtlijn nacontrole bij kanker’ en een standaard nazorgplan voor patiënten’ doet vermoeden dat er een aparte richtlijn wordt ontwikkeld, in werkelijkheid betreft het de ontwikkeling van een onderdeel van tumorspecifieke richtlijnen, namelijk het onderdeel nacontrole en nazorgplan met behulp van het GR-toetsingskader.

Kenmerken

Projectnummer:
150020012
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2007
2009
Onderdeel van programma:
Gerelateerde subsidieronde:
Projectleider en penvoerder:
Dr. Y.E.M. Snel
Verantwoordelijke organisatie:
Vereniging van Integrale Kankercentra
Afbeelding

Kwaliteitsinstrumenten en kwaliteitsbeleid

Kwaliteitsinstrumenten ondersteunen zorgprofessionals, de patiënt en diens naasten om de juiste zorgoptie te kiezen. Daarom stimuleren we de ontwikkeling, implementatie, evaluatie en herziening hiervan. Zoals keuzehulpen, richtlijnen, standaarden, patiënteninformatie en meetinstrumenten.