Mobiele menu

Kunnen mannen de zorg beter aan dan vrouwen? Een verklaring van sekseverschillen in de zorggerelateerde kwaliteit van leven van partner-mantelzorgers

Projectomschrijving

Voor veel partners is het verlenen van mantelzorg vanzelfsprekend. Partners verlenen, in vergelijking met andere type mantelzorgers, de meeste uren en type zorg, waardoor zij een verhoogd risico op overbelasting hebben. Mannen lijken vaak zorg als minder zwaar te ervaren en zorg vaker met hulp van anderen te kunnen delen dan vrouwen. Omdat partner-mantelzorgers vaak worden vergeleken met andere typen mantelzorgers, is er nog maar weinig bekend over de sekseverschillen binnen de groep partner-mantelzorgers.
Doelgroep
Partner-mantelzorgers
Doel
Meer inzicht bieden in de omvang van de sekseverschillen in zorggerelateerde ervaren kwaliteit van leven (ZKL) bij partner-mantelzorgers. Ook nagaan in hoeverre deze sekseverschillen in ZKL van partner-mantelzorgers te verklaren zijn door sekseverschillen in zorgbehoefte van de zorgontvanger, uren en taken in zorgverlening, ervaren zorgbelasting, en hulp van derden in de zorgverlening.
Werkwijze
Het te verkrijgen inzicht in sekseverschillen is gebaseerd op een gangbaar verklaringsmodel voor de uitkomsten van zorgverlening, het stress-coping model van Pearlin et al (1990)

Producten

Titel: Do male spousal caregivers have it easier than female caregivers? Explaining gender differences in caregiving burden.
Auteur: Swinkels, J.C., Tilburg, T.van, Verbakel, E., Broese van Groenou, M.I
Titel: Do male spousal caregivers have it easier than female caregivers? Explaining gender differences in caregiving burden.
Auteur: Swinkels, J.C., Tilburg, T.van, Verbakel, E., Broese van Groenou, M.I.
Titel: Do male spousal caregivers have it easier than female caregivers? Explaining gender differences in caregiving burden.
Auteur: Swinkels, J.C., Tilburg, T.van, Verbakel, E., Broese van Groenou, M.I.
Titel: Kunnen mannen de zorg beter aan dan vrouwen? Een verklaring van sekseverschillen in ervaren zorgbelasting van partner-mantelzorgers
Auteur: Swinkels, J.C., Tilburg, T.van, Verbakel, E., Broese van Groenou, M.I.

Verslagen


Samenvatting van de aanvraag

1. Probleembeschrijving Mantelzorg maakt een belangrijk deel uit van de langdurige zorg aan thuiswonende kwetsbare ouderen. Voor een oudere in een partnerrelatie, is de partner de meest aangewezen persoon om deze mantelzorg te verlenen. Voor vele partners is het heel vanzelfsprekend om deze zorg te verlenen, en partners zijn degenen die, in vergelijking met andere typen mantelzorgers, dan ook de meeste uren en typen zorg verlenen, waardoor zij een verhoogd risico op overbelasting hebben. Over het algemeen lijken mannen de zorg als minder zwaar te ervaren en de zorg vaker met hulp van anderen te kunnen delen dan vrouwen. Uit de literatuur komt echter een wat inconsistent beeld naar voren over sekseverschillen bij mantelzorgers. Omdat partner-mantelzorgers vaak worden vergeleken met andere typen mantelzorgers, is er nog maar weinig bekend over de sekseverschillen binnen de groep partner-mantelzorgers. Het is echter bekend dat partner-mantelzorgers vaak mannen zijn, terwijl de mantelzorgers van ouders en niet-verwanten vaker vrouwen zijn. Dit suggereert dat de zorgverlening voor mannen uit andere motieven kan voortkomen, maar voor hen ook een andere ervaring kan zijn dan voor vrouwen. Veel mantelzorgonderzoek gaat over de ervaren belasting van de zorg, maar over de consequenties van de zorgverlening voor het dagelijks functioneren en de ervaren kwaliteit van leven is minder bekend. Onderhavig onderzoek heeft als eerste doel meer inzicht te bieden in de omvang van de sekseverschillen in zorggerelateerde ervaren kwaliteit van leven (ZKL) bij partner-mantelzorgers. Een tweede doel is na te gaan in hoeverre deze sekseverschillen in ZKL van partner-mantelzorgers te verklaren is door sekseverschillen in a) zorgbehoefte van de zorgontvanger, b) uren en taken in zorgverlening, c) ervaren zorgbelasting, en d) hulp van derden in de zorgverlening. 2. Oplossingsrichting Het te verkrijgen inzicht in sekseverschillen is gebaseerd op een gangbaar verklaringsmodel voor de uitkomsten van zorgverlening, het stress-coping model van Pearlin et al (1990). In dit model wordt als uitkomst de evaluatie van het eigen functioneren (gezondheid, welbevinden, dagelijks functioneren) gerelateerd aan zorgverlening, zorgbelasting en hulp van anderen. Dit model zal worden onderzocht met behulp van gegevens uit de T0-meting van de TOPICS-MDS over ongeveer 1200 thuiswonende zorgontvangers en hun partner-mantelzorgers. In de TOPICS-MDS is de CarerQol (Brouwer et al. 2006, Lutomski et al. in press) afgenomen, die zicht geeft op de impact van mantelzorg op de ervaren kwaliteit van leven in meerdere domeinen (gezondheid, relatie, dagelijks functioneren). De sekseverschillen in deze domeinen van functioneren worden onderzocht op hun samenhang met sekseverschillen in zorgbehoefte, zorgverlening, ervaren zorgbelasting en hulp van derden. Op grond van deze analyses kunnen we conclusies trekken over het feit of en waarom mannen (inderdaad) de mantelzorg voor hun partner beter aan kunnen dan vrouwen. 3. Maatschappelijke relevantie Met het huidige appel van de overheid op meer inzet van informele zorg, leeft de bezorgdheid dat vooral vrouwen nog meer informele zorg zullen gaan leveren (NVR 2014), met als mogelijk gevolg dat verschillen tussen mannelijke en vrouwelijke partner-mantelzorgers verder toenemen. De NVR dringt dan ook aan op genderspecifiek beleid inzake mantelzorg bij gemeenten. De kennis uit mijn onderzoek zal direct het belang van genderspecifiek beleid kunnen ondersteunen. Uit onderzoek en praktijk is bekend dat partner-mantelzorgers vaak de hulp van anderen ontberen, en de zorg langdurig in hun eentje verlenen. Dit onderzoek wijst uit hoe belangrijk de hulp van derden (mantelzorgers, respijt, thuiszorg) is voor de ZKL. De resultaten van dit onderzoek geven inzicht in hoe oudere partner-mantelzorgers met de inzet van anderen hun eigen ZKL kunnen verbeteren. Ook voor lokale en nationale beleidsmakers in de zorg is inzicht in de ZKL van oudere partner-mantelzorgers en het nut van mogelijke ondersteuningsvormen belangrijk om goede beleidskeuzes te maken in het aanbieden of schrappen van bepaalde vormen van steun. Juist bij echtparen bestaat het risico dat te weinig professionele zorg wordt aangeboden. Zo kan dit onderzoek dat het belang van verschillende vormen van ondersteuning onderzoekt, inzicht geven in de vraag of een verdere korting op dagopvang en dagbesteding naar verwachting tot meer ervaren zorgbelasting door partner-mantelzorgers leidt. Daarmee biedt het onderzoek handvatten voor de oudere partner-mantelzorgers zelf, en voor organisaties die zich bezig houden met de belangen van mantelzorgers, zoals MEZZO en Mantelzorgsteunpunten van de gemeenten.

Onderwerpen

Kenmerken

Projectnummer:
633400007
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2015
2016
Onderdeel van programma:
Gerelateerde subsidieronde:
Projectleider en penvoerder:
J.C. Swinkels MSc