Mobiele menu

Grip & Glans in Rotterdam

Projectomschrijving

In Rotterdam voelen veel ouderen zich eenzaam. Zij ervaren een minder goede (psychische) gezondheid en hebben een verhoogde kans op depressie en angststoornissen. Dit betreft vooral (allochtone) ouderen met een lage Sociaal Economische Status in de oude wijken. De cursus Grip&Glans kan de aanpak van eenzaamheid in Rotterdam versterken, maar kan niet zonder meer in Rotterdam worden ingezet. Daarom onderzoeken Context, Avant sanare en gemeente Rotterdam in samenwerking met Viven en UMCG hoe Grip&Glans kan worden aangepast aan de Rotterdamse situatie.

Doelgroep

Ouderen met lage Sociaal Economische Status

Doel

Grip&Glans aanpassen aan de Rotterdamse situatie met behoud van kwaliteit en maximale kans op borging

Opbrengst

Een aan de Rotterdamse situatie aangepaste cursus Grip&Glans

Werkwijze

In uitvoering en borging wordt samengewerkt met lokale organisaties (welzijnsaanbieders, Zichtbare Schakels (wijkverpleegkundigen), V&V organisaties etc). Autochtone ouderen worden via doelgroepparticipatie betrokken. Voor de allochtone ouderen zetten we in op een cultuursensitieve doorontwikkeling van de cursus.

Verslagen


Eindverslag

In de periode nov. 2014 – nov. 2016 hebben Indigo preventie en Avant sanare het project Doorontwikkeling Grip & Glans voor allochtone ouderen, specifiek Turkse en Marokkaanse ouderen, uitgevoerd in Rotterdam. De gemeente Rotterdam was co-financier van het project.

Vertegenwoordigers uit de doelgroep zelf hebben in de vorm van een denktank input geleverd aan deze cultuur sensitieve doorontwikkeling. De aanpassingen richten zich o.a. op bewustwording m.b.t. ouder worden, meer ervaringsgerichte i.p.v. cognitieve werkvormen en gebruik maken van beeldmateriaal. De doorontwikkelde cursus is vervolgens vijf maal uitgevoerd voor bestaande groepen Turkse en Marokkaanse oudere vrouwen. Hierbij is nauw samengewerkt met zelforganisaties.
Naast de doorontwikkelde versie is ook eenmaal de originele Grip & Glans cursus uitgevoerd voor autochtone ouderen met een lagere sociaal economische status.
Tussentijds is er regelmatig contact geweest met de interventie-eigenaar (UMCG).
Het implementatieproces is gemonitord door middel van logboeken die de trainers bijhielden tijdens de uitvoer van de training, een stuurgroep die het project begeleide en adviseerde en een uitgebreide effectmeting bij de deelnemers.

Onze bevindingen:
De doorontwikkelde cultuurspecifieke Grip & Glans cursus sluit aan bij Turkse en Marokkaanse vrouwen en is goed uitvoerbaar. Deelneemsters oordelen (zeer) positief over de cursus. De cursus wordt gemiddeld met een rapportcijfer van 9,1 gewaardeerd.
De doorontwikkelde cursus vergroot (in lichte mate) het welbevinden van Turkse en Marokkaanse vrouwen en vergroot eveneens hun zelfmanagement vaardigheden; daarbij springt met name het aspect ‘geloof in eigen kunnen’ er positief uit.
De ervaren kwaliteit van leven stijgt licht.

Belangrijke aandachtspunten in de uitvoer waren o.a. beperkte tijd waarin de cursus uitgevoerd kon worden, de beperkte Nederlandse taalvaardigheid en de rol van de contactpersoon.
In de projectperiode zijn we er niet in geslaagd om Turkse en Marokkaanse oudere mannen te bereiken. Om meer inzicht te krijgen in factoren die hierbij een rol spelen is er samen met NOOM een verdiepingsbijeenkomst georganiseerd met mannelijke sleutelfiguren uit de Turkse en Marokkaanse gemeenschap.

Het project Doorontwikkeling Grip & Glans voor allochtonen in Rotterdam, beoogt de evidence based cursus Grip & Glans, geschikt te maken voor allochtone ouderen, in eerste instantie voor Turkse en Marokkaanse ouderen. Met de aangepaste cursus wordt bij deze doelgroep de zelfregie en welbevinden vergroot en daarmee het risico op psychische klachten en ervaren eenzaamheid verminderd.
Het project is voorjaar 2015 van start gegaan en loopt tot nov. 2016.

De eerste fase van het project omvat de aanpassing van de cursus. Dit is samen met een denktank gedaan waarin zowel Turkse en Marokkaanse ouderen als professionals van o.a. St. SPIOR, Dona Daria participeerden. Naast waardevolle input is de denktank ook ingezet om werkvormen en materialen uit te testen. Tot slot was de denktank belangrijk in het creëren van draagvlak voor de cursus bij de doelgroep.

Parallel aan de denktank heeft de gemeente Rotterdam een social marketing onderzoek gestart om de doelgroep Turkse en Marokkaanse ouderen nog beter in beeld te krijgen.

Op basis van deze input is een eerste aangepaste versie van de Grip & Glans cursus ontwikkeld en besproken met de interventie-eigenaar (UMCG).
Vertrouwen en veiligheid zijn essentieel om de doelgroep te bereiken en de cursus succesvol uit te voeren. Daarom is, op advies van de denktank, gekozen voor bestaande groepen ouderen o.a. via zelforganisaties. Dit betekende sekse en etnisch homogene groepen. De vaste begeleiders van deze groepen worden bij de uitvoer van de cursus betrokken. Momenteel wordt in een pilot de aangepaste cursus uitgevoerd bij twee Turkse vrouwengroepen en een Marokkaanse vrouwengroep.

De effecten van deze aangepaste cursus worden onderzocht met de vragenlijsten die bij de reguliere Grip & Glans cursus worden gebruikt, aangevuld met vragen uit het TOPIC-MDS project. De vragenlijsten zijn vertaald in het Turks en Arabisch.

De ervaringen van deze eerste groepen worden wederom besproken met de denktank.
Vervolgens wordt de cursus op basis van deze ervaringen, de uitkomsten van de eerste effectonderzoeken, aangevuld met de uitkomsten van het social marketing onderzoek verder aangepast en wordt de aangepaste cursus nogmaals enkele maken uitgevoerd.
Dit gebeurt in de loop van 2016.

Samenvatting van de aanvraag

In Rotterdam voelt een groot deel ouderen zich eenzaam, ervaart een minder goede (psychische) gezondheid en heeft een verhoogd risico op depressie en angst. Dit zijn m.n. ouderen met een (zeer) lage Sociaal Economische Status (SES). Eenzaamheid en depressieve klachten veroorzaken veel leed voor de betrokkenen én de omgeving én hebben tevens een grote impact op de maatschappij. Ouderen met eenzaamheid en/of psychische problemen lopen meer kans op sociaal isolement, hebben vaker gezondheidsklachten, gebruiken meer zorg en ondersteuning met hogere maatschappelijke en zorgkosten als gevolg. Voor de GGD Rotterdam-Rijnmond, Context, Avant sanare reden om eenzaamheid en psychische problemen bij deze kwetsbare ouderen aan te pakken. Wij denken dat Grip & Glans (G&G) de huidige inzet op depressiepreventie en eenzaamheid aanvult, zoals uitgewerkt in het gemeentelijk programma ‘Bevorderen Psychisch Welbevinden/Rotterdammers Mentaal Fit. Context en Avant sanare zijn uitvoerders van dit programma en zetten o.a. de interventies ‘Liever Bewegen Dan Moe’, en ‘Krachtig in Balans’ in, gericht op het bevorderen van een gezonde leefstijl en het voorkomen van depressieve klachten bij Rotterdammers met een lage SES. Met G&G kunnen we de bestaande aanpak versterken. G&G kan echter niet zonder meer in Rotterdam worden ingezet gezien de grote groep allochtone ouderen. Daarom willen wij in de periode nov. 2014 - nov. 2016 in overleg met Viven en het UMCG onderzoeken hoe G&G kan worden aangepast aan de Rotterdamse situatie met behoud van kwaliteit en maximale kans op borging. Dit willen we in 4 Rotterdamse wijken doen. Context en Avant sanare hebben beide veel expertise op het gebied van GGZ preventie en duurzame gedragsverandering. Gemeente Rotterdam is co-financier van het project voor min. € 25.000,- vanuit het programma ‘Psychisch Welbevinden/ Rotterdammers Mentaal Fit’ . In dit project beogen we de doorontwikkeling van de cursus G&G zodat deze geschikt is voor de allochtone Rotterdammers en willen we draagvlak creëren voor borging en duurzame inzet bij zowel autochtone als allochtone ouderen. Op deze wijze willen we het welbevinden en de zelfregie van deze kwetsbare ouderen vergroten waardoor het risico op psychische klachten en ervaren eenzaamheid verminderd. Tevens onderzoeken we de mogelijkheden voor e-health en ICT bij de uitvoer en borging van de cursus. Onze strategie is in de beginfase motiverend en draagvlakvergrotend en vervolgens educatief van aard. Autochtone ouderen betrekken we m.b.v. doelgroep participatie. Doelgroep participatie doen we in de vorm van een klankbordgroep van actieve ouderen, een door Context eerder uitgevoerde succesvolle aanpak. Actieve ouderen vinden we m.b.v. de professionele netwerken in de wijk waar wij ook lid van zijn. Samen met ouderen verkennen we vragen als ‘Wat is het probleem? Hoe kan dat opgelost worden? Kan G&G een bijdrage leveren aan de oplossing? Welke bijdrage kunnen zij of andere ouderen leveren? Etc. Als de (evt. aangevulde) G&G cursus als een goede oplossing wordt gezien helpt de klankbordgroep met het bereiken van de ouderen, evenals de professionals werkzaam in de wijk. De klankbord biedt evt. ondersteuning tijdens de uitvoer van de cursus. Op deze manier creëren we draagvlak voor de cursus en kansen voor duurzame borging. Voor de allochtone ouderen zetten we in op een cultuursensitieve doorontwikkeling van de G&G cursus die tevens bij hun niveau aansluit. Met input van sleutelfiguren uit de allochtone zelforganisaties (via SPIOR) en evt. vrijwilligers (Pluspunt) gaan we de cursus aanpassen op een dusdanige wijze dat de sleutelfiguren volledig achter de cursus staan en als enthousiaste ambassadeurs deze onder de aandacht van hun achterban brengen. Aansluitend wordt de cursus uitgevoerd. Waar wenselijk en mogelijk leggen we bij beide groepen ouderen de verbinding met leefstijl en bewegen, speerpunten in beleid van gemeente Rotterdam. In de uitvoer en borging werken we nauw samen met relevante organisaties zoals DOCK (welzijnsaanbieder in Feijenoord), de Zichtbare Schakels (wijkverpleegkundige), V&V organisaties bv Laurens etc. Zij zijn lid van het netwerk ‘Samen Een in Feijenoord’, net als Context en Avant sanare. Bovendien sluiten we in één wijk aan bij de bestaande infrastructuur van Even Buurten en de plannen van het WoonServiceGebied. Mogelijke opties voor borging is de ‘G&G met elkaar’ en/of een train-de-trainer cursus voor professionals en (goed gekwalificeerde) vrijwilligers a.d.h.v. het aangepaste werkboek. E.e.a. in goed overleg met Viven en het UMCG. We monitoren de door-ontwikkeling, we willen weten of de aangepaste versie van G&G dezelfde resultaten bereikt als de reguliere cursus. Daartoe meten we de effecten (bij voorkeur) met de dezelfde vragenlijst als het UMCG. Naast de effecten willen we de tevredenheid van de deelnemers met de cursus meten omdat dit informatie geeft over de acceptatie en daarmee over haalbaarheid en bereik.

Onderwerpen

Kenmerken

Projectnummer:
633100007
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2014
2018
Onderdeel van programma:
Gerelateerde subsidieronde:
Projectleider en penvoerder:
Drs. M.J.G. Smedts
Verantwoordelijke organisatie:
Context