Mobiele menu

Ontwikkelen van een volgsysteem voor de taalontwikkeling van dove en slechthorende kinderen en kinderen met ernstige spraak/taal moeilijkheden

Projectomschrijving

Kinderen met ernstige spraak-/taalmoeilijkheden (ESM) hebben een verhoogd risico op sociale, emotionele, en gedragsproblemen. In de meeste gevallen worden die veroorzaakt doordat ze moeilijk met anderen kunnen communiceren. Om verdere problemen tegen te gaan, wordt de spraak-/taalontwikkeling van deze kinderen zoveel mogelijk gestimuleerd. Het is echter niet bekend of de behandelingen hiervoor ook echt effect hebben. Daarom is in dit project een volgsysteem ontwikkeld, dat bestaat uit taaltesten en vragenlijsten. Hierin wordt de spraak-/taalontwikkeling gevolgd van de kinderen die bij de NSDSK (Nederlandse Stichting voor het Dove en Slechthorende Kind) behandeld worden. Binnen het project zijn logopedisten, gezinsbegeleidsters en pedagogisch medewerkers getraind om met het volgsysteem te kunnen werken. De eerste ervaringen van deze professionals waren positief. Op basis van de ervaringen met de kinderen met ESM, zal het volgsysteem ook gebruikt gaan worden voor dove en slechthorende kinderen.

Verslagen


Eindverslag

Dove en slechthorende kinderen en kinderen met ernstige spraak-/taalmoeilijkheden (ESM) hebben een verhoogd risico op sociale-, emotionele en gedragsproblemen. Een goede spraak-/taalontwikkeling is belangrijk om deze problemen te voorkomen. De NSDSK heeft behandelgroepen voor deze kinderen. Het is echter niet bekend in hoeverre deze behandelingen effectief zijn. In dit project hebben wij een volgsysteem ontwikkeld waarmee het mogelijk is om op termijn inzicht te krijgen in de effectiviteit van de behandeling en onderdelen van de behandeling. Het volgsysteem bestaat uit taaltesten en uit vragenlijsten: hiermee kan de taalontwikkeling, de sociaal-emotionele ontwikkeling, de gezinssituatie en de kwaliteit van leven van de kinderen gevolgd worden. Medewerkers van de NSDSK zijn getraind om het volgsysteem in de praktijk te gebruiken. In februari 2010 is het volgsysteem in gebruik genomen en inmiddels zijn gegevens van 26 kinderen opgenomen in BergOp, een webbased programma voor monitoring en praktijkgestuurd effectonderzoek. De eerste ervaringen van de professionals zijn positief.

Dove en slechthorende kinderen en kinderen met ernstige spraak/taal moeilijkheden (ESM-kinderen) hebben een verhoogd risico op sociale-, emotionele, en gedragsproblemen. Deze problemen hebben te maken met het feit dat deze kinderen moeilijkheden hebben in de communicatie met anderen. Het is daarom van belang de spraak/taalontwikkeling van deze kinderen zoveel mogelijk te stimuleren, zodat problemen op latere leeftijd voorkomen kunnen worden. Dove en slechthorende kinderen met ESM kunnen behandelt worden voor hun spraak/taal moeilijkheden op behandelgroepen. Het is echter niet bekend in hoeverre deze kinderen daadwerkelijk baat hebben bij de behandeling.

Het doel van dit project is om inzicht te krijgen in de taalontwikkeling van dove en slechthorende kinderen en kinderen met ernstige spraak/taal moeilijkheden, zodat we inzicht krijgen in het effect van de behandeling op de taalontwikkeling van deze kinderen.

Dit leidt tot de volgende taakstelling:
1. Het ontwikkelen van een volgsysteem waarin de spraak/taal ontwikkeling van de kinderen die bij de NSDSK in behandeling zijn vastgelegd worden.
2. Scholing van logopedisten, gezinsbegeleidsters en pedagogisch medewerkersters in het gebruik en het benutten van het volgsysteem.

Het afgelopen half jaar zijn meetinstrumenten geselecteerd om de taalontwikkeling en de sociaal-emotionele ontwikkeling van dove en slechthorende kinderen en kinderen met ernstige spraak/taalproblemen in kaart te brengen, is de eerste scholingsbijeenkomst van medewerkers geweest en is een start gemaakt met het verkennen van mogelijke databases om de gegevens in te beheren.

Samenvatting van de aanvraag

Dove en slechthorende kinderen en kinderen met ernstige spraak/taal moeilijkheden (ESM-kinderen) hebben een verhoogd risico op sociale-, emotionele- en gedragsproblemen. Deze problemen hebben te maken met het feit dat deze kinderen moeilijkheden hebben in de communicatie met anderen. Het is daarom van belang de spraak/taalontwikkeling van deze kinderen zoveel mogelijk te stimuleren, zodat problemen op latere leeftijd voorkomen kunnen worden. Er is echter op het terrein van spraak/taalontwikkeling nog nauwelijks wetenschappelijk bewijs van de effectiviteit van programma's beschikbaar. Uit het weinige onderzoek bij jongere kinderen dat beschikbaar is, blijkt dat zowel intensieve coaching van ouders over taalaanbod en interactiestijl als kindgerichte interactieprogramma’s uitgevoerd door professionals effectief zijn. Bij de NSDSK wordt zoveel mogelijk volgens deze principes gewerkt. Het is echter niet bekend in hoeverre de kinderen die bij de NSDSK in begeleiding zijn daadwerkelijk baat hebben bij de gebruikte methodieken. Het doel van dit project is om inzicht te krijgen in de taalontwikkeling van dove en slechthorende kinderen en kinderen met ernstige spraak/taal moeilijkheden (ESM-kinderen), zodat we inzicht krijgen in het effect van de behandeling en begeleiding op de taalontwikkeling van deze kinderen. Op basis van dit inzicht kunnen professionals evidence-based behandeling en begeleiding ontwikkelen en uitvoeren. Dit leidt tot de volgende taakstelling: 1. Het ontwikkelen van een volgsysteem waarin de auditieve ontwikkeling (alleen dove en slechthorende kinderen) en de spraak/taal ontwikkeling van de kinderen die bij de NSDSK in begeleiding zijn vastgelegd worden. 2. Scholing van logopedisten, gezinsbegeleidsters en pedagogisch medewerkers in het gebruik en het benutten van het volgsysteem ad 1. Ontwikkelen van een volgsysteem Taalontwikkeling omvat een aantal onderdelen, zoals articulatie, morfologie, fonologie, semantiek, pragmatiek en syntaxis. In het volgsysteem zullen gegevens over alle onderdelen van taalontwikkeling verzameld worden. Er zal zoveel mogelijk gebruik worden gemaakt van gestandaardiseerde testen. Allereerst zal een inventarisatie gemaakt worden van de testen die nu gebruikt worden bij kinderen die bij de NSDSK in begeleiding zijn. Daarnaast zal nagegaan worden welke onderdelen van taalontwikkeling relevant zijn voor het volgen van de taalontwikkeling van het kind. Dit zal gedaan worden door in de literatuur na te gaan welke onderdelen van de taalontwikkeling een relatie hebben met de ontwikkeling van sociale-, emotionele en gedragsproblemen, maar ook met leerprestaties. De volgende stap zal bestaan uit nagaan in hoeverre de door de NSDSK gebruikte testen overeenkomen met de geïdentificeerde relevante onderdelen van taalontwikkeling en in hoeverre deze testen gestandaardiseerd zijn. Voor onderdelen van de taalontwikkeling die relevant zijn, maar waarvoor de NSDSK nog geen gestandaardiseerde test gebruikt, zullen gestandaardiseerde testen gezocht worden. Indien deze niet beschikbaar zijn, zullen testen geselecteerd worden waar normgegevens van beschikbaar zijn. 2. Scholing van logopedisten, gezinsbegeleidsters en pedagogisch medewerkers in het gebruik en benutten van het volgsysteem Bij de NSDSK nemen de logopedisten de taaltesten af bij de kinderen. Zij zullen dan ook met het volgsysteem moeten leren werken. Zij zullen hiervoor een scholing ontvangen die bestaat uit drie onderdelen: a. het belang van evidence-based werken b. het verzamelen van data voor het volgsysteem c. het interpreteren van data uit het volgsysteem Gezinsbegeleidsters en pedagogisch medewerkers maken wel gebruik van het volgsysteeem, maar zijn niet betrokken bij de dataverzameling. Daarom ontvangen zij wel scholing over het belang van evidence-based werken en het interpreteren van data uit het volgsysteem, maar niet over het verzamelen van data voor het volgsysteem.

Onderwerpen

Kenmerken

Projectnummer:
157030004
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2009
2010
Onderdeel van programma:
Gerelateerde subsidieronde:
Projectleider en penvoerder:
Drs. C.H. Wiefferink
Verantwoordelijke organisatie:
Nederlandse Stichting voor het Dove en Slechthorende Kind