Mobiele menu

Gerandomiseerd gecontroleerd onderzoek naar de effecten van Parent-Child Interaction Therapy (PCIT) versus Gezins-Creatieve Therapie (GCT) voor jonge kinderen met gedragsproblemen en hun ouders

Projectomschrijving

Vraagstuk

Gedragsproblemen op jonge leeftijd leiden soms tot ernstige problemen in de latere ontwikkeling. Een vroege behandeling is dus cruciaal. Dat kan bijvoorbeeld door het vergroten van opvoedingsvaardigheden en de ouder-kind relatie te verbeteren. Wat is het effect van Parent-Child Interaction Therapy (PCIT) en Gezins-Creatieve Therapie (GCT) op ouders en jonge kinderen (2-7 jaar)?

Onderzoek

In het onderzoek zijn 45 kinderen (veelal uit risicogezinnen) op basis van toeval bij PCIT of GCT ingedeeld. Ze zijn vóór de behandeling, meteen erna en na zes maanden bevraagd om de effecten te onderzoeken.

Uitkomst

PCIT geeft afname van gedragsproblemen bij jonge kinderen, toename in positief opvoedgedrag en afname van opvoedingsstress bij ouders. Dit is voor GCT niet gevonden, maar de gebruikte meetinstrumenten zijn ongeschikt om het primaire doel van die behandeling (betere omgang tussen ouders en kinderen) te meten. Overigens trad minder uitval op bij GCT (7%) dan bij PCIT (52%). Nadere analyse hiervan kan bijdragen aan afname van uitval bij PCIT.

Producten

Titel: Behandeling van gedragsproblemen bij jonge kinderen. Zicht op effectiviteit door wetenschappelijk onderzoek
Auteur: Abrahamse, M. E., Junger, M., Lindauer, R.J. L.
Magazine: Kind en Adolescent Praktijk
Titel: Parent-Child Interaction Therapy for preschool children with disruptive behaviour problems in the Netherlands
Auteur: Abrahamse, M.E. Junger, M., Chavannes, E.L., Coelman, F.J.G., Boer, F., Lindauer, R.J.L.
Magazine: Child and adolescent psychiatry and mental health
Titel: Treating young children's disruptive behavior problems
Auteur: M.E. Abrahamse (Mariëlle)

Verslagen


Eindverslag

Gedragsproblemen bij kinderen op jonge leeftijd vormen een risico op ernstige problemen in de latere ontwikkeling. Het is daarom van belang om kinderen met ernstige gedragsproblemen zo vroeg mogelijk te behandelen.

De Bascule, academisch centrum voor Kinder- en Jeugdpsychiatrie in Amsterdam biedt twee behandelingen aan die zich richten op ouders met kinderen met gedragsproblemen in de leeftijd van 2 tot en met 7 jaar. Deze behandelingen, Parent-Child Interaction Therapy (PCIT) en Gezins-Creatieve Therapie (GCT), hebben als doel de gedragsproblemen bij het kind en de stress bij ouders te verminderen. Dit gebeurt door de opvoedingsvaardigheden van ouders te vergroten en de kwaliteit van de ouder-kind relatie te verbeteren.

In februari 2009 is gestart met een gerandomiseerd onderzoek waarbij de behandeleffecten van PCIT en GCT onderzocht zijn. Hierbij is niet alleen gekeken naar de effecten direct na de behandeling, maar ook naar de effecten op lange termijn (6 maanden na behandeling).

Binnen dit onderzoek is onder andere gekeken naar de vermindering van gedragsproblemen van het kind en de opvoedingsstress van ouders. Ook is gekeken naar de verbetering van de ouder-kind interactie.

Gedragsproblemen bij kinderen op jonge leeftijd vormen een serieus risico op antisociaal gedrag en criminele activiteiten in de pubertijd en de volwassenheid. Drie factoren zijn van invloed op het gedrag van deze jonge kinderen, namelijk die in het kind zelf, die binnen het gezin en die uit de bredere omgeving. De manier waarop ouders met hun kind omgaan, hun opvoedingsaanpak, speelt een belangrijke rol in het al dan niet blijven bestaan van deze gedragsproblemen. Als bij het jonge kind een patroon van opstandig, ongehoorzaam en agressief gedrag blijft bestaan, dan zal dit gedrag niet afnemen bij het ouder worden. Vroegtijdig ingrijpen in de ouder-kind interactie is daarom belangrijk. Op dit moment zijn er nog maar weinig interventies voor jonge kinderen met gedragsproblemen die bewezen effectief (evidence-based) zijn. Wel komt uit onderzoek naar voren dat behandelingen gericht op zowel ouder als kind de meest effectieve methode is om gedragsproblemen bij jonge kinderen te verminderen. Parent-Child Interaction Therapy (PCIT) en Gezins-Creatieve Therapie (GCT) zijn twee behandelingen gericht op ouders en jonge kinderen met gedragsproblemen in de leeftijd van 2 tot met 7 jaar. Tijdens de behandeling wordt de omgang tussen ouder en kind verbeterd. Beide behandelingen worden aangeboden bij de zorglijn Gezinspsychiatrie bij de Bascule in Amsterdam. Binnen dit onderzoeksproject in samenwerking met de Universiteit Twente de werkzaamheid van zowel PCIT als GCT onderzocht in een gerandomiseerd onderzoeksdesign. Voor het bepalen van de behandeleffecten wordt gebruik gemaakt van vragenlijsten, interviews en observaties. Naast achtergrondgegevens, zoals geslacht en leeftijd, zullen ook het psychisch functioneren van het kind en de ouders in beeld worden gebracht, evenals de interactie tussen het kind en de ouder en de tevredenheid met de behandeling. Verbetering ten opzichte van de voormeting wordt direct na behandeling onderzocht en na 6 maanden na afronding ten aanzien van gedragsproblemen, opvoedingsvaardigheden en mate van ouderlijke stress bij opvoeden. Ook wordt onderzocht of verbetering op deze eindpunten samenhangt met verbetering van symptomen gerelateerd aan angst, depressie, trauma en gehechtheid.

Samenvatting van de aanvraag

Vraagstuk

Gedragsproblemen op jonge leeftijd leiden soms tot ernstige problemen in de latere ontwikkeling. Een vroege behandeling is dus cruciaal. Dat kan bijvoorbeeld door het vergroten van opvoedingsvaardigheden en de ouder-kind relatie te verbeteren. Wat is het effect van Parent-Child Interaction Therapy (PCIT) en Gezins-Creatieve Therapie (GCT) op ouders en jonge kinderen (2-7 jaar)?

Onderzoek

In het onderzoek zijn 45 kinderen (veelal uit risicogezinnen) op basis van toeval bij PCIT of GCT ingedeeld. Ze zijn vóór de behandeling, meteen erna en na zes maanden bevraagd om de effecten te onderzoeken.

Uitkomst

PCIT geeft afname van gedragsproblemen bij jonge kinderen, toename in positief opvoedgedrag en afname van opvoedingsstress bij ouders. Dit is voor GCT niet gevonden, maar de gebruikte meetinstrumenten zijn ongeschikt om het primaire doel van die behandeling (betere omgang tussen ouders en kinderen) te meten. Overigens trad minder uitval op bij GCT (7%) dan bij PCIT (52%). Nadere analyse hiervan kan bijdragen aan afname van uitval bij PCIT.

Onderwerpen

Kenmerken

Projectnummer:
157002007
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2009
2013
Onderdeel van programma:
Gerelateerde subsidieronde:
Projectleider en penvoerder:
Prof. dr. M. Junger