Bemoeizorg in de Jeugdgezondheidszorg: een studie naar effectiviteit.

Dit project betreft een effectiviteitsstudie naar de interventie Bemoeizorg in de Jeugdgezondheidszorg. Bemoeizorg in de Jeugdgezondheidszorg richt zich op gezinnen met complexe en multipele problematiek die niet via de reguliere werkwijzen in beeld komen bij de Jeugdgezondheidszorg (JGZ) of zijn afgehaakt bij de hulpverlening. Kenmerkend voor de Bemoeizorg is de actieve, outreachende werkwijze. De interventie is gericht op het op gang brengen van samenwerking met de ouders met als doel toeleiding naar zorg (formeel en/of informeel). In recent door de projectgroep afgesloten onderzoek is de interventie onderzocht op bereikte doelgroep, gehanteerde interventiemethoden en doelrealisatie. Dit onderzoek heeft aangetoond dat de Bemoeizorg in staat is de doelgroep te bereiken en dat bij het merendeel van de bereikte gezinnen (79%-92%) de doelstellingen zijn gerealiseerd. Op basis van dit onderzoek is een door de praktijk gedragen interventiehandleiding uitgebracht. Bemoeizorg in de Jeugdgezondheidszorg is thans gecertificeerd op niveau l (‘theoretisch goed onderbouwd’). Het doel van dit vervolgonderzoek is de interventie op het volgende erkenningsniveau te krijgen (niveau ll: ‘waarschijnlijk effectief’). Hiervoor is onderzoek nodig met een grotere bewijskracht dan toe nu heeft plaatsgevonden. De onderzoeksvraag luidt: wat zijn de effecten van Bemoeizorg in de JGZ (methodisch uitgevoerd volgens de in 2009 verschenen interventiehandleiding) in een interventiegroep vergeleken met een controlegroep die geen Bemoeizorg ontvangt maar ‘care as usual’? Het onderzoek betreft een quasi-experimentele studie, uitgevoerd in de praktijk van de JGZ. Het design is quasi-experimenteel omdat er wel een controle-conditie is, maar geen randomisatie zal plaatsvinden. Randomisatie wordt niet haalbaar geacht omdat de onderzoekspopulatie bestaat uit zorgmijdende gezinnen. Het toepassen van randomisatie als onderdeel van Bemoeizorg is ethisch gezien niet verantwoord en praktisch onhaalbaar. De uit te voeren metingen in deze studie concentreren zich op het zorggebruik, het gezinsfunctioneren en de psychosociale gezondheid van het kind. Omdat geen randomisatie plaatsvindt zal bij inclusie de Gezinsvragenlijst worden afgenomen om te controleren op de vergelijkbaarheid van de interventiegroep en de controlegroep. Bij alle gezinnen in zowel de interventiegroep als de controlegroep vinden een voormeting, een nameting en een follow-up meting plaats. De meetinstrumenten worden ingevuld door de ouders/verzorgers gedurende de contacten van de JGZ-professionals bij het gezin thuis. Uit het onderzoek dat ten grondslag ligt aan de interventiehandleiding is gebleken dat er twee modellen zijn voor de implementatie van Bemoeizorg in de Jeugdgezondheidszorg, namelijk het specialistische model en het generieke model. In het eerste model wordt er binnen de JGZ-organisatie een apart team geformeerd dat de Bemoeizorg uitvoert. In het tweede model is dit niet het geval en wordt de Bemoeizorg door alle JGZ-medewerkers uitgevoerd (naast de reguliere JGZ-activiteiten). De definitieve keuze voor één van beide modellen wordt na de eerste fase van het onderzoek gemaakt. In deze fase wordt de actuele programma-integriteit bij de praktijkpartners vastgesteld.