Mobiele menu

The Mandometer method versus conventional treatment; predictors of early treatment efficacy and relapse in anorexia nervosa patients treated with the Mandometer method or conventional treatment

Projectomschrijving

Anorexia nervosa is een eetstoornis waarvan de biologische achtergrond niet goed duidelijk is. Dit maakt het moeilijk effectieve behandelingen voor de aandoening te ontwikkelen. Een onderzoek uitgevoerd in Utrecht vergelijkt het effect van een relatief nieuwe aanpak (de in Zweden ontwikkelde Mandometer methode) met een al langer in Nederland toegepaste aanpak (Rintveld behandeling). De studie is uitgevoerd bij 79 jonge anorexia patiënten en wees uit dat beide behandelingen in 1 jaar tijd een vergelijkbare verbetering laten zien. Daarbij is de Mandometer methode iets duurder. Verder onderzoek moet uitwijzen wat het effect van beide behandelingen op de lange duur is.

Verslagen


Eindverslag

Er is gebrek aan effectieve behandeling en inzicht in de mechanismen die een rol spelen in Anorexia Nervosa (AN). Onlangs is in Zweden een nieuwe behandelmethode voor eetstoornissen, de Mandometer methode, ontwikkeld die gebaseerd is op biologische mechanismen die mogelijk ten grondslag liggen aan AN. Deze methode wordt sinds 2005 aangeboden door de Bascule, te Amsterdam. In dit onderzoek is de behandeleffectiviteit van de innovatieve Mandometer methode vergeleken met de conventionele multidisciplinaire Rintveld behandeling (Altrecht, Zeist) in een jeugdige groep van AN patiënten. In beide instellingen werden vrouwelijke jeugdige AN patiënten gerecruteerd. Vanwege praktische en ethische redenen vond er geen randomisatie plaats. Vanaf de start van de behandeling (T-BEGIN) werden 2-6 maandelijks psychologische en lichamelijke/biologische parameters gemeten gedurende maximaal 1 jaar (T-EIND). Een jaar later (T-FOLLOW-UP) werden deze metingen nogmaals verricht. Primaire uitkomstmaten waren de uitkomst van de behandeling gemeten met de Morgan Russell Outcome Assessment schaal, Body Mass Index (BMI) en eetsymptomen gemeten met de Eating Disorder Inventory-2. Secundaire uitkomstmaten waren psychopathologie (gemeten met de Comprehensive Psychopathological Rating Scale (CPRS)), ouder-kind relatie (gemeten met de Ouder Kind Interactie Vragenlijst (OKIV)) en biologische maten als lichamelijke activiteit en plasma niveaus van het hormoon leptine. In totaal werden 80 patiënten gerecruteerd voor dit onderzoek. Elf patiënten vielen vlak voor of vlak na aanvang van het onderzoek uit. De analyses zijn gebaseerd op de resterende 45 patiënten van Rintveld en 24 patiënten van het Mandometer centrum. Op T-BEGIN waren patiënten van de twee behandelgroepen vergelijkbaar wat betreft motivatie voor behandeling, leeftijd, ziekteduur, ernst van de ziekte, ondergewicht, eetsymptomen, psychopathologie en plasma leptine. Op T-EIND waren nog 25 (56%) patiënten in intensieve behandeling op Rintveld en nog 18 (75%) in het Mandometer centrum. De ernst van de ziekte was duidelijk afgenomen in beide behandelgroepen op T-EIND. Beide behandelgroepen toonden een hogere lichamelijke activiteit en hogere plasma leptine niveaus vergeleken met het begin van de behandeling. Er was geen verschil tussen beide behandelgroepen. Uit dit onderzoek aan een relatief kleine groep ernstige AN patiënten, blijkt dat zowel de conventionele behandeling op Rintveld als de Mandometermethode in de Bascule een goede behandeluitkomst heeft na (<)1 jaar behandeling. Gezien het chronische karakter van AN is het van groot belang het herstel van deze patiëntengroep te blijven volgen om verder inzicht in effectiviteit van de behandeling op de lange termijn te krijgen. De voorlopige resultaten van de vervolgmetingen lijken te wijzen op een blijvende goede behandeluitkomst op T-FOLLOW-UP in beide behandelgroepen. Het is belangrijk te constateren dat er in Nederland twee verschillende effectieve behandelmethoden zijn voor AN. Vervolgonderzoek moet uitwijzen of karakteristieken van AN patiënten bij een eerste diagnose een voorspellende waarde hebben voor effectiviteit van de behandeling en of dit verschilt tussen beide behandelmethoden.
Er is gebrek aan effectieve behandeling van Anorexia Nervosa (AN). Inzicht in mechanismen die een rol spelen bij het ontstaan of in stand houden van de ziekte is beperkt. Onlangs is in Nederland gestart met het evalueren van een nieuwe behandelmethode, de Mandometer methode. Deze methode is gebaseerd op biologische mechanismen die mogelijk ten grondslag liggen aan AN. In dit project wordt de behandeleffectiviteit van de Mandometer methode vergeleken met de standaard behandeling. Tevens worden biologische parameters (mogelijke voorspellers voor effectiviteit van behandeling) gemeten voor, tijdens en na de behandeling. In dit project wordt de behandeleffectiviteit en terugval gemeten in jeugdige AN patiënten die behandeld worden met de Mandometer methode of met een standaard behandeling. Dit project is gestart op 1-12-2006. Patiënten worden geworven in twee gespecialiseerde behandelcentra voor eetstoornissen bij jeugdigen (De Bascule – Mandometer centrum en Rintveld Eetstoornissen). Momenteel is 72% van het aantal benodigde patiënten geworven. Bij de start van de behandeling worden in beide behandelcentra kenmerken van de eetstoornis en andere psychologische kenmerken gemeten. Tevens worden het gewicht, lichamelijke activiteit, honger- en verzadigingsgevoelens, co-morbiditeit en relatie met de ouders in kaart gebracht. Het onderzoek wordt op beide centra op dezelfde wijze uitgevoerd, onder leiding van dezelfde onderzoeksmedewerkster. Veranderingen in biologische en (een aantal) psychologische kenmerken worden om de twee maanden gemeten tot aan ontslag of maximaal gedurende een jaar. Na een jaar volgt een follow-up meting. Ook de kosten (direct/indirect) van de behandeling worden geïnventariseerd. Er kunnen nog geen resultaten van dit onderzoek worden weergegeven omdat de dataverzameling nog loopt.

Samenvatting van de aanvraag

30OBJECTIVE(S) / RESEARCH QUESTION(S): Anorexia nervosa (AN) has a prevalence of 0.3% among young females. There is yet no effective therapy and biological mechanism underlying the disease are unknown. Recently a new Swedish treatment program (Mandometer) was developed based upon biological mechanisms putatively underlying AN, such as disturbed hunger and satiety signaling and hyperactivity. This method demonstrated high remission rates in a short period of treatment and a low relapse rate. However efficacy of this method has only been evaluated in one treatment center and has not been compared with conventional clinical treatment. In this project we aim to compare treatment efficacy of the Mandometer method (recently introduced in Amsterdam) and of conventional treatment. Furthermore we aim to measure biological parameters before, during and after treatment, which are putative predictors of treatment efficacy. STUDY DESIGN: Clinical treatment comparison study STUDY POPULATION(S)/ DATASETS: Adolescent AN patients treated with the Mandometer method or conventional treatment. INTERVENTION: In this project patients will be recruited at 2 specialized eating disorder treatment centers for adolescents (The Bascule and Rintveld Eating Disorders Adolescents) using the same inclusion criteria. Severity of the disease (Morgan-Russell Scale, EDE), co-morbidity (TCI, YBOCS, STAI, CDI, CBSA) and family relations (OKIV) will be determined and will be used for matching. Biological parameters like hunger and satiety signaling, body composition, plasma leptin and hyperactivity levels will also be assessed at onset of treatment. During treatment patients will be weighed every week and biological parameters will be measured every 2 months. OUTCOME MEASURES: Patients will be examined after max. 1 year of treatment (or at earlier remission) and 1 year of follow-up. Changes in body weight and severity of the disorder (primary outcome measurements) and changes in co-morbidity, family relations and biological parameters (secondary outcome measurements) will be determined. POWER/DATA ANALYSIS: Approximately 75 patients will be included in the study. Considering estimated drop-out of 20% and estimated differences in remission rate, a final sample size of +/- 30 patients (per treatment center) will be large enough to detect a significant difference in treatment efficacy (power 0.90, alfa 0.05). ECONOMIC EVALUATION: Reliable data on treatment costs of AN patients in the Netherlands is lacking. According to the Swedish team, a reduction of treatment costs up to 50% can be expected. TIME SCHEDULE: Treatment efficacy will be determined after max. 1 year of treatment (or at earlier remission) and 1 year follow up. DOEL / VRAAGSTELLING: Er is gebrek aan effectieve behandeling en inzicht in mechanismen die een rol spelen in anorexia nervosa (AN). Onlangs is een nieuwe methode, de Mandometer methode, ontwikkeld die gebaseerd is op biologische mechanismen die mogelijk ten grondslag liggen aan AN. In dit project wordt de behandeleffectiviteit van de Mandometer methode vergeleken met de normale behandeling. Tevens worden biologische parameters (mogelijke voorspellers voor effectiviteit van behandeling) gemeten voor, tijdens en na de behandeling. STUDIE-OPZET: klinische studie, vergelijking van 2 behandelingen in AN patiënten. STUDIEPOPULATIE / DATABRONNEN: In dit project willen we behandeleffectiviteit en terugval meten in jeugdige AN patiënten die behandeld worden met de Mandometer methode of met conventionele behandeling. INTERVENTIE: Patiënten worden geworven in 2 gespecialiseerde behandelcentra voor eetstoornissen bij jeugdigen (De Bascule en Rintveld Eetstoornissen Jeugd) gebruikmakend van dezelfde inclusiecriteria. Ernst van de ziekte, co-morbiditeit en familie relaties worden gebruikt als match-criteria. Ook biologische parameters (honger- en verzadiging, lichaamssamenstelling, plasma leptine en hyperactiviteit) zullen worden gemeten. Tijdens de behandeling worden patiënten elke week gewogen en worden biologische parameters elke 2 maanden gemeten. UITKOMSTMATEN: Patiënten worden weer geobserveerd na max. 1 jaar behandeling (of bij eerder ontslag) en na een 1 jaar follow-up. Veranderingen in lichaamsgewicht en ernst van de ziekte (primaire uitkomstmaten) en veranderingen in co-morbiditeit, familie relaties en biologische parameters (secundaire uitkomstmaten) worden gemeten. POWER-/DATA-ANALYSE: Er zullen ongeveer 75 patiënten worden geïncludeerd in de studie. Een groep van +/- 30 evalueerbare patiënten per centrum is genoeg om een significant verschil van behandeling aan te kunnen tonen. ECONOMISCHE EVALUATIE: Er zijn geen betrouwbare gegevens over behandelkosten van AN in Nederland. Volgens de verwachtingen van de Zweedse onderzoekers zal de Mandometer methode leiden tot een kostenreductie van ongeveer 50%. TIJDPLANNING: De behandeleffectiviteit zal gemeten worden na max. 1 jaar behandeling (of bij eerder herstel) en na 1 jaar follow-up.

Kenmerken

Projectnummer:
94505017
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2005
2008
Onderdeel van programma:
Gerelateerde subsidieronde:
Projectleider en penvoerder:
Prof. dr. R.A.H. Adan