Mobiele menu

The effect of tailoring on the implementation of guideline recommendations for the recognition, diagnosis and allocation of care for anxiety and depression in primary care

Projectomschrijving

Angststoornissen en depressies zijn veel voorkomende stoornissen die in de huisartspraktijk gezien worden. Voor de diagnostiek en behandeling ervan bestaan richtlijnen, die suboptimaal opgevolgd worden vanwege verschillende knelpunten. We veronderstellen dat door op maat advies en begeleiding te bieden een deel van de knelpunten die huisartsen ervaren opgelost kunnen worden. Het project omvat een vergelijkend onderzoek met 2 groepen huisartspraktijken. De ene groep (11 praktijken) heeft een training ontvangen in herkenning, diagnostiek, informatieverstrekking en stepped care indiceren en eenmalig feedback voor de toepassing van de richtlijnaanbevelingen. De andere groep (12 praktijken) krijgt naast de training en feedback, op maat advies en begeleiding.
We streven naar een deelname van 400 patiënten en kijken in eerste instantie naar het effect van de interventie op de herkenning van angst en depressie. Met het project beogen we een snellere herkenning en een efficiënter en (kosten)effectiever verloop van de zorg.

Producten

Titel: Systematic tailoring for the implementation of guideline recommendations for anxiety and depressive disorders in general practice: perceived usefulness of tailored interventions
Auteur: Henny Sinnema, Berend Terluin, Michel Wensing, Daniëlle Volker, Gerdien Franx, Anton van Balkom and Jacomine de Lange
Titel: Effectiveness of a tailored implementation programme to improve recognition, diagnosis and treatment of anxiety and depression in general practice: a cluster randomised controlled trial
Auteur: Henny Sinnema, Maria Cristina Majo, Daniëlle Volker, Adriaan Hoogendoorn, Berend Terluin, Michel Wensing and Anton van Balkom
Titel: Randomised controlled trial of tailored interventions to improve the management of anxiety and depressive disorders in primary care
Auteur: Henny Sinnema1*, Gerdien Franx1, Daniëlle Volker1, Cristina Majo1, Berend Terluin2,3, Michel Wensing4 and Anton van Balkom2,5

Verslagen


Eindverslag

Angst- en depressieve stoornissen komen veel voor en worden meestal behandeld in de eerste lijn, vaak door de huisarts. Het managen van deze stoornissen door de huisarts is niet altijd overeenkomstig richtlijnaanbevelingen. Verschillende factoren spelen hierbij een rol. Het ontwikkelen van op maat, tailored, implementatiestrategieën passend bij vooraf geïdentificeerde barrières bij huisartsen kan leiden tot het beter opvolgen van richtlijnaanbevelingen.

In een cluster gerandomiseerde studie (RCT) is onderzocht of een tailored implementatiestrategie, aangevuld met training en feedback effectiever is dan training en feedback alleen.

De primaire uitkomst was het percentage patiënten met angstklachten of depressieve klachten dat adequaat herkend werd door de huisarts. Secundaire uitkomstmaten waren: het percentage voorgeschreven antidepressiva; het aantal consulten voor angst en depressie; het aantal verwijzingen naar de specialistische GGZ; de ernst van de angst- en depressieve symptomen; het niveau van functioneren en de evaluatie van de kwaliteit van de huisartsenzorg door de patiënt.

Data werd verzameld uit dossiers en afname van een vragenlijst op baseline en na drie en zes maanden. De studie heeft belangrijke resultaten opgeleverd.

Doel van het onderzoek is kennis verwerven en inzicht verkrijgen in het effect van getailorde strategieën voor de implementatie van richtlijn- en standaard aanbevelingen voor herkenning, diagnostiek en stepped care indicatiestelling, bij patiënten vanaf 18 jaar, met een eerste of nieuwe episode van angststoornissen en/of depressie in de eerstelijn, om betere uitkomsten te bereiken en implementatiestrategieën efficiënt in te zetten. Hiervoor wordt een clustergerandomiseerde trial uitgevoerd in 23 huisartspraktijken: 12 praktijken in de interventie groep (22 huisartsen) en 11 praktijken in de controle groep (25 huisartsen). De primaire uitkomstmaat is herkenning van een angst en/of depressieve stoornis door de huisarts.

Voor de implementatie van richtlijn- en standaard aanbevelingen voor herkenning, diagnostiek en stepped care indicatiestelling van angst en depressieve stoornissen hebben alle huisartsen in februari 2010 een eendaagse training ontvangen van inhoudelijk experts. Na de training en voor de start van de interventie (= aanbod van op maat gemaakte strategieën voor de implementatie van de richtlijn/standaard aanbevelingen) hebben alle huisartsen een vragenlijst ontvangen over praktijk kenmerken en huisartskenmerken over taakopvatting en taakuitvoering; ervaren knelpunten; samenwerking met de GGZ; attituden ten aanzien van de NHG Standaarden en werkbelasting en werkdruk, die ze na beëindiging van de interventie opnieuw ontvangen. Hiermee wordt kwantitatieve informatie verkregen over eventuele verschillen tussen de interventie- en de controle groep voor en na de uitvoering van de interventie. Huisartsen in de interventie groep zijn geïnterviewd en op basis van ervaren barrières voor de implementatie van de richtlijn/standaard aanbevelingen krijgen zij zogenaamde getailorde strategieën aangeboden. In voortgangsgesprekken kunnen strategieën bijgesteld worden en/of alternatieven aangeboden. De interventie duurt van mei 2010 tot juni 2011. Van alle gesprekken worden verslagen gemaakt en wordt kwalitatieve informatie verkregen over op welke wijze een getailorde implementatiestrategie de door huisartsen ervaren barrières kan opheffen.
Ter ondersteuning van de implementatie hebben alle huisartsen, die daarvoor gegevens aangeleverd hadden, na zes maanden feedback gekregen op hun handelen (zie resultaten).

Om te beoordelen of de interventie effect heeft op de patiëntuitkomsten zijn patiënten geincludeerd die de huisarts bezoeken en op de Nederlandse versie van de extended Kessler-10 (EK-10) een score van 20 of hoger en/of tenminste één ja op de toegevoegde vragen 11 t/m 16 hebben. Indien patiënten voldoen aan de inclusiecriteria krijgen zij een vragenlijst bestaande uit de Vierdimensionale Klachtenlijst (4DKL), de WHO Disability Assessment Schedule (WHO-DASII), de Quote voor angst en depressie, de Trimbos/iMTA vragenlijst voor zorggebruik en productieverliezen bij psychische aandoeningen en de EuroQol. Bij de participanten vinden drie metingen plaats: op T0, op drie maanden (T1) en op zes maanden (T2). Tot nu toe zijn er vanaf september 2010 tot februari 2011, 3702 patienten benaderd en 163 geincludeerd. In totaal moeten er eind juni 2011, 400 patienten geincludeerd zijn.

Samenvatting van de aanvraag

Doel: Kennis verwerven en inzicht verkrijgen in het effect van getailorde strategieën gericht op de implementatie van richtlijn- en standaard aanbevelingen voor herkenning, diagnostiek en stepped care indicatiestelling bij patiënten vanaf 18 jaar, met een eerste of nieuwe episode van angststoornissen en/of depressie in de eerstelijn, om in de toekomst betere uitkomsten te bereiken en implementatiestrategieen efficiënt in te zetten. Studie opzet: gerandomiseerde trial met twee armen, verricht in 22 huisartspraktijken. Clusterrandomisatie. Metingen op baseline, 6, 12 en 24 maanden na inclusie. Procesevaluatie wordt uitgevoerd met als doel kennis verwerven over op welke wijze een getailorde implementatiestrategie de geïdentificeerde barrières bij hulpverleners en in de organisatorische context kan opheffen. Studiepopulatie/databronnen: Patienten die de huisarts bezoeken en bij wie een eerste score op de dimensie angst van de 4DKL 4 of hoger is en/of bij wie de eerste score op de dimensie depressie van de 4DKL 3 of hoger is. Interventies: 1. structureel toepassen van een screeningsinstrument, de Vierdimensionale Klachtenlijst; 2. het stellen van de diagnose en deze vastleggen in het Huisarts Informatie Systeem; 3. het bespreken van de diagnose en behandelmogelijkheden met de patiënt en het geven van psycho-educatie volgens protocol bij gediagnosticeerde patiënten; 4. het onderscheid maken tussen niet-ernstige en ernstige problematiek. Implementatiestrategieën: afhankelijk van de knelpunten voor succesvolle implementatie worden de volgende strategieën getailored: 1. interactieve workshops 2. monitoring, herinneringen en feedback; 3. bezoeken van experts; 4. collaborative care; 5. taakherschikking. Uitkomstmaten: primaire uitkomstmaat is verandering van de angst- en depressiesymptomen gemeten met de Vierdimensionale Klachtenlijst. Sample size berekening/data analyse: gebaseerd op een powerberekening moeten in totaal voor beide condities 1144 patienten worden geincludeerd. Alle analyses worden uitgevoerd in overeenstemming met het intention-to-treat principe. Economische evaluatie: In de economische evaluatie onderzoeken we zowel de kosten als de baten van tailored strategie in vergelijking met de controlegroep. Tijdpad: Voorbereiding en inclusie 6 maanden. Interventie en borging 24 maanden. Analyse en rapportage: 11 maanden. De studie duurt 42 maanden. Goal: acquire knowledge and insight into the effect of tailored strategies focused on the implementation of guideline recommendations for the recognition, diagnosis and stepped care allocation in primary care for patients of 18 years and older with a first or new episode of anxiety disorders and/or depression, to achieve better outcomes and more efficient use of implementation strategies. Design: randomised controlled trial with two-arms perform in 22 general practitioner practices. Clusterrandomisatie. Measurings on baseline, 6, 12 and 24 months after inclusion. A process evaluation is carried out to acquire knowledge about how tailoring of implementation strategies deal with implementation barriers by professionals and in the organizational context Study population/datasets: patients who visit the general practitioner and by whose first score on the anxiety dimension of the 4DKL is 4 or higher and/or whose first score on the depression dimension of the 4DKL is 3 or higher. Interventions: 1. the structural use of a screening instrument, the Four-dimensional Symptom Questionnaire 2. making the diagnosis and recording this in the General Practitioner Information System; 3. discussion of the diagnosis and treatment options with the patient and providing psycho-education to diagnosed patients 4. making the distinction between mild- and severe problems. Implementation strategies: depending on the sticking points for successful implementation the next strategies are being tailored: 1. interactive workshops, 2.monitoring, feedback, reminders; 3 academic visits; 4 collaborative care; 5 task redistribution. Outcome measures: Primary outcome measurement is change in the symptoms of anxiety and depression measured with the Four Dimensional Symptom Questionnaire. Sample size calculation/data analysis: based on a power calculation we have to include 1144 patients. All analyses will be conducted in accordance with the intention-to-treat principle. Economic evaluation: in the economic evaluation we will study both the costs and benefits of tailored strategy in comparison with the control group. Time schedule: Preparation and inclusion: 6 months. Intervention and sustainability phase: 24 months. Analysis and reports: 11 months. The research lasts 42 months.

Onderwerpen

Kenmerken

Projectnummer:
171003004
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2009
2012
Onderdeel van programma:
Gerelateerde subsidieronde:
Projectleider en penvoerder:
Dr. H. Sinnema
Verantwoordelijke organisatie:
Trimbos-instituut