Mobiele menu

Implementatie van therapeutic drug monitoring middels dried blood spots in de dagelijkse praktijk.

Projectomschrijving

Samenvatting na afronding

Sinds enkele jaren bestaat de mogelijkheid om zelf bloed af te nemen door middel van een vingerprik en te druppelen op een absorberende kaart (Dried blood spot, DBS). Deze kaart wordt dan per post opgestuurd naar een laboratorium. In 2017 maakten 150 transplantatiepatiënten van het UMCG gebruik van de methode. Patiënten gaven aan overwegend een voorkeur te hebben voor de vingerprik in plaats van de veneuze bloedafname. Zowel de bloedspiegel van het geneesmiddel als van creatinine, een waarde die de nierfunctie weergeeft, kunnen betrouwbaar gemeten worden in de bloedspotjes.

Resultaten

Het gebruik van de vingerprikmethode leidde nog niet tot de verwachte afname in polikliniekbezoeken en kosten. Dit wordt waarschijnlijk veroorzaakt doordat de logistiek van het inzenden van de monsters nog niet optimaal is. Ook is het belangrijk dat de patiënt een terugkoppeling krijgt van de resultaten van de vingerprik. Het patiëntenportaal kan hierbij een belangrijke rol spelen. In de toekomst kunnen er misschien meer middelen gemeten worden via de vingerprik.
 

Samenvatting bij start

Het aanpassen van de dosering van geneesmiddelen kan geschieden met behulp van het meten van de concentratie van het geneesmiddel in het bloed. Hiervoor dient de patiënt echter naar een ziekenhuis of een prikpost te gaan. Dit gaat gepaard met extra kosten en tijdverlies.
Sinds enkele jaren bestaat de mogelijkheid om zelf bloed af te nemen door middel van een bloedlancet en te druppelen op een absorberende kaart (Dried blood spot, DBS). Deze kaart wordt dan per post opgestuurd naar een laboratorium. In het laboratorium wordt de concentratie van het geneesmiddel in het door het papier geabsorbeerde bloed bepaald. Dit is patiëntvriendelijker en kostenbesparend. Deze techniek is echter nog niet wijd verspreid.

Doelgroep
Transplantatiepatiënten

Doel
Dit project heeft tot doel de toepassing van de DBS te versnellen, om te beginnen bij transplantatiepatiënten, en daarmee de bekendheid van deze methode te vergroten zodat anderen zullen volgen.

Producten

Titel: Verwijsinformatie LHV Noord Nederland
Auteur: Veenhof H
Link: https://groningen.lhv.nl/actueel/nieuws/umcg-project-dried-spot-blood
Titel: App waarmee de kwaliteit van een DBS kan worden vastgesteld
Auteur: Veenhof H, Koster RA, Van der Hoek IE, Touw DJ, Alfenaar JWC.
Link: http://dbsapp.umcg.nl
Titel: Implementing Dried Blood Spot sampling in transplant patient care
Auteur: Veenhof, H
Link: http://hdl.handle.net/11370/e4ca7874-b142-418f-9f84-e32b655c1d66
Titel: Clinical application of a dried blood spot assay for sirolimus and everolimus in transplant patients
Auteur: Veenhof, Herman, Koster, Remco A., Alffenaar, Jan-Willem C., van den Berg, Aad P., de Groot, Marco R., Verschuuren, Erik A.M., Berger, Stefan P., Bakker, Stephan J.L., Touw, Daan J.
Magazine: Clinical Chemistry and Laboratory Medicine
Titel: Performance of a web-based application measuring spot quality in dried blood spot sampling
Auteur: Veenhof, Herman, Koster, Remco A., Brinkman, Randy, Senturk, Enes, Bakker, Stephan J.L., Berger, Stefan P., Akkerman, Onno W., Touw, Daan J., Alffenaar, Jan-Willem C.
Magazine: Clinical Chemistry and Laboratory Medicine
Titel: Effects, costs and implementation of monitoring kidney transplant patients’ tacrolimus levels with Dried Blood Spot sampling: a randomized controlled hybrid implementation trial
Auteur: Veenhof, Herman, van Boven, Job Frank Martien, van der Voort, Anna, Berger, Stefan Philip, Bakker, Stephanus Johannes Leonardus, Touw, Daniël Johannes
Magazine: British Journal of Clinical Pharmacology
Link: https://bpspubs.onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/bcp.14249
Titel: Clinical Validation of Simultaneous Analysis of Tacrolimus, Cyclosporine A, and Creatinine in Dried Blood Spots in Kidney Transplant Patients
Auteur: Veenhof, Herman, Koster, Remco A., Alffenaar, Jan-Willem C., Berger, Stefan P., Bakker, Stephan J.L., Touw, Daan J.
Magazine: Transplantation
Link: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27906832
Titel: Dried blood spot validation of five immunosuppressants, without hematocrit correction, on two LC–MS/MS systems
Auteur: Koster, Remco A, Veenhof, Herman, Botma, Rixt, Hoekstra, Alle Tjipke, Berger, Stefan P, Bakker, Stephan JL, Alffenaar, Jan-Willem C, Touw, Daan J
Magazine: Bioanalysis
Link: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28300419
Titel: Een poster presentatie bij de FIGON Dutch Medical days oktober 2106 (Winnaar prijs in categorie Toxicology and Drug Safety)
Titel: Medicatie meting via een vingerprik
Auteur: E. Abdi, G. Emming, D.J. Touw
Link: http://www.vingerprik.umcg.nl

Verslagen


Eindverslag

Doelstellingen van het onderzoek:
1. Invoering van de thuismonitoring van het immuunsuppressivum tacrolimus en van creatinine middels de dried blood sample (DBS) techniek.
2. Het ontwikkelen van adequate training en van voorlichtingsmateriaal hoe een DBS dient te worden afgenomen.
3. Het uitvoeren van een analyse van de kosten - effectiviteit van deze nieuwe techniek.

De doelstellingen zijn grotendeels gehaald. De thuismonitoring is ingevoerd voor het UMCG, er is training gegeven aan het personeel en voorlichtingsmateriaal (folder, instructiefilm) zijn ontwikkeld. De kosten - effectiviteits analyse laat zien dat op dit moment nog geen besparing wordt gerealiseerd. Dit heeft waarschijnlijk te maken met een te vroege uitvoering ervan. Herhaling op een later moment wordt aanbevolen.

Samenvatting van de aanvraag

The therapeutic drug monitoring and subsequent optimalisation of an outpatient chronic treatment with some important drugs as for example immunesuppressants, systemic antifungal drugs, psychopharmacologic drugs kan be performed by measuring the concentration of the drug of interest in the blood of the patient. Therefore, the patient has to go to the hospital. This is accompanied with time loss and costs like for example traveling costs and loss of production. Since several yers, the possibility exists to draw a small blood sample yourself by fingerprick and dropping a drop of blood on a special pece of filter paper attached in a card. After drying this card can be mailed by postal mail to a laboratory (Dries blood spot method, DBS). In that laboratory the concentration of the drug can be measured in the dried blood spot. This technique however, is not yet widely known and not yet widely aaccepted and implemented although it can be more patient friendly and cost saving. The goal of this project is to speed up the implementation of the DBS for the therapeutic drug monitoring of immune suppressants in transplant patients, to increase the knowledge about this technique so other applications will follow. In addition, a raining program will beveloped as well as audiovisual information for care givers and for patients. In addition, a survey will be started to investigate a possible role in the use of the DBS as therapeutic drug monitoring tool for the community pharmacist and primary care physician.

Onderwerpen

Kenmerken

Projectnummer:
836044004
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2015
2018
Onderdeel van programma:
Gerelateerde subsidieronde:
Projectleider en penvoerder:
Prof. dr. D.J. Touw
Verantwoordelijke organisatie:
Universitair Medisch Centrum Groningen