Improving the safety and effectiveness of the discharge process of intensive care unit patients: an analysis of implementation problems
Projectomschrijving
Het percentage IC-heropnames en ziekenhuissterfte na IC-opname is hoger in Nederland in vergelijking met andere westerse landen. Het doel van dit onderzoek is inzicht krijgen in de variatie in IC-heropnames, ziekenhuismortaliteit na IC-opname, verlengde ziekenhuis- en IC-ligduur tussen de Nederlandse IC’s. Daarnaast wordt het gebruik van richtlijnen en interventies voor het optimaliseren van de overdracht van IC-patiënten naar de algemene afdeling onderzocht en wordt bestudeerd waarom richtlijnen en interventies al dan niet worden gebruikt.
Op basis van de resultaten van dit onderzoek wordt een strategie ontwikkeld om de ontslagprocedure van IC’s in Nederland te verbeteren.
Producten
Auteur: van Sluisveld, Nelleke, Bakhshi-Raiez, Ferishta, de Keizer, Nicolette, Holman, Rebecca, Wester, Gert, Wollersheim, Hub, van der Hoeven, Johannes G., Zegers, Marieke
Magazine: BMC Health Services Research
Link: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28416016
Auteur: van Sluisveld, Nelleke, Hesselink, Gijs, van der Hoeven, Johannes Gerardus, Westert, Gert, Wollersheim, Hub, Zegers, Marieke
Magazine: Intensive Care Medicine
Link: http://link.springer.com/article/10.1007%2Fs00134-015-3666-8
Auteur: van Sluisveld, Nelleke, Oerlemans, Anke, Westert, Gert, van der Hoeven, Johannes Gerardus, Wollersheim, Hub, Zegers, Marieke
Magazine: BMC Health Services Research
Auteur: Oerlemans, Anke J. M., Wollersheim, Hub, van Sluisveld, Nelleke, van der Hoeven, Johannes G., Dekkers, Wim J. M., Zegers, Marieke
Magazine: BMC Anesthesiology
Auteur: Oerlemans, Anke, van Sluisveld, Nelleke, van Leeuwen, Eric, Wollersheim, Hub, Dekkers, Wim, Zegers, Marieke
Magazine: BMC Medical Ethics
Link: http://bmcmedethics.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12910-015-0001-4
Auteur: Nelleke van Sluisveld, Marieke Zegers, Gert Westert, Johannes G van der Hoeven and Hub Wollersheim
Auteur: M Zegers, N van Sluisveld, H Wollersheim
Auteur: Nelleke van Sluisveld
Verslagen
Eindverslag
Door de toenemende gezondheidszorgkosten en het beperkt aantal intensive care (IC) bedden neemt de noodzaak om efficiënt gebruik te maken van de IC toe. Een optimale doorstroom van patiënten is nodig om kwaliteit en veiligheid van de zorg te garanderen met de beschikbare IC-capaciteit. Een oplossing voor de druk op IC-bedden is het ontslaan van patiënten naar de algemene verpleegafdeling, waarbij te vroeg ontslag moet worden voorkomen. Suboptimaal en prematuur ontslag van de IC kan resulteren in IC-heropnames, vermijdbare schade en zelfs tot overlijden van de patiënt.
Het doel van deze studie was om inzicht te krijgen in de variatie tussen IC’s in IC-heropnames en ziekenhuissterfte na IC-ontslag. Daarnaast is de adherentie aan richtlijnen en interventies voor het verbeteren van de overdracht van patiënten van de IC naar algemene verpleegafdelingen onderzocht en zijn de belemmerende en bevorderende factoren voor implementatie geïdentificeerd.
Met data van de Nationale Intensive Care Evaluatie (NICE) is de variatie in IC-heropnames en sterfte na IC-ontslag geanalyseerd. Variatie in het gebruik van richtlijnen en interventies is geëvalueerd met een vragenlijst, verstuurd naar alle Nederlandse IC’s. De belemmerende en bevorderende factoren zijn in kaart gebracht met individuele en groepsinterviews met zorgverleners van de IC en de algemene verpleegafdeling, en met volwassen ex-IC-patiënten en hun naasten. Vervolgens is een vragenlijst naar alle Nederlandse intensivisten gestuurd om de relevantie van de belemmerende en bevorderende factoren gevonden in de interviews te kwantificeren. De laatste stap was het systematisch ontwikkelen van een implementatiestrategie op basis van de bevindingen en effectieve implementatiestrategieën uit de literatuur met behulp van de Intervention Mapping-methode.
Uit het onderzoek blijkt dat het aantal IC-heropnames en overleden patiënten na IC-ontslag varieert tussen IC’s. Tevens zijn er verschillen tussen IC’s in het gebruik van richtlijnen en interventies voor de organisatie van de overdracht van IC-patiënten. Deze resultaten laten zien dat er ruimte is voor verbetering. Er is een verscheidenheid aan belemmerende en bevorderende factoren voor de implementatie van IC-ontslagrichtlijnen en –interventies. Aanbevelingen om de overdracht van IC-patiënten naar de algemene verpleegafdelingen te verbeteren zijn onder andere educatie voor bewustwording van de voordelen van het verbeteren van het overdrachtsproces; opinieleiders voor het agenderen van dit onderwerp; multidisciplinaire bijeenkomsten en wederzijdse stages om communicatie- en samenwerkingsproblemen op te lossen tussen de IC en de algemene verpleegafdeling; en afspraken met verzekeraars.
De overdracht van patiënten vanuit het ziekenhuis naar de thuissituatie is wereldwijd een belangrijk onderwerp voor het verminderen van gezondheidszorgkosten. Recente calamiteiten in ziekenhuizen zijn mede veroorzaakt door slechte communicatie en samenwerking tussen zorgverleners. Hiermee wordt het belang van het verbeteren van de overdracht van patiënten tussen zorgverleners in ziekenhuizen onderstreept. Met name patiënten van de IC zijn erg kwetsbaar voor slechte overdrachten door hun complexe fysiologie en doordat ze op de algemene verpleegafdeling significant minder bewaakt worden dan op de IC. Bovendien zou er in Nederland 1,5 miljoen euro per jaar bespaard kunnen worden door het verminderen van IC-heropnames. Om levens te sparen en kosten te verminderen moet dit onderwerp worden opgepakt door alle betrokkenen: zorgverleners en managers van betrokken specialismen en hun beroepsverenigingen, de Inspectie voor de Gezondheidszorg, het Kwaliteitsinstituut en verzekeraars. Deze studie geeft verbeterstrategieën voor alle betrokkenen.
Aanleiding en doelstelling
Door het beperkt aantal bedden op de intensive care (IC) en de druk van de kosten van IC-opnames op het totale ziekenhuisbudget, zijn een optimaal gebruik van IC-bedden en een goede doorstroom van patiënten wenselijk. De doorstroom is afhankelijk van de instroom van patiënten, vooral vanuit de spoedeisende hulp en de operatiekamers, en het ontslag van patiënten naar de verpleegafdeling, waarbij te vroege IC-ontslagen moeten worden voorkomen. Suboptimale overdracht van IC-patiënten naar de verpleegafdeling leiden tot extra kosten door vermijdbare IC-heropnames of door een langer verblijf in het ziekenhuis of zelfs tot het overlijden van patiënten.
Het percentage IC-heropnames en ziekenhuissterfte na IC-opname is hoger in Nederland in vergelijking met andere westerse landen. Het doel van dit onderzoek is inzicht krijgen in de variatie in IC-heropnames, ziekenhuismortaliteit na IC-opname, en aantal ligdagen op de IC en in het ziekenhuis tussen de Nederlandse IC’s. Daarnaast wordt het gebruik van richtlijnen en interventies voor het optimaliseren van de overdracht van IC-patiënten naar de algemene afdeling onderzocht en wordt bestudeerd waarom richtlijnen en interventies al dan niet worden gebruikt. Op basis van de resultaten van dit onderzoek wordt een strategie ontwikkeld om de ontslagprocedure van IC’s in Nederland te verbeteren.
Methoden
De variatie in patiëntuitkomsten gerelateerd aan suboptimaal IC ontslag wordt geanalyseerd met behulp van data uit de Nationale Intensive Care Evaluatie (NICE) database. In de NICE database registreren momenteel 83 van de 90 Nederlandse ICs patientuitkomstmaten en organisatiekenmerken. Er wordt geanalyseerd in hoeverre het percentage IC-heropnames, ziekenhuismortaliteit van post-IC patiënten en het aantal ligdagen op de IC en in het ziekenhuis variëren tussen ICs en of er ruimte voor verbetering is.
Het gebruik van interventies wordt gemeten met een vragenlijstonderzoek onder alle Nederlandse IC’s (n=90). De te onderzoeken interventies zijn: 1) beleid rondom IC ontslag, 2) protocollering van de NVIC-richtlijn over IC-opname en –ontslag, 3) beddenmanager, 4) vroege ontslagplanning, 5) gestructureerde overdracht, 6) medicatie verificatie, 7) monitoring van post-IC-patiënten, 8) consultering IC-verpleegkundige, en 9) medium care bedden.
Vervolgens wordt met individuele interviews en focusgroepgesprekken bestudeerd wat de belemmerende en bevorderende factoren zijn voor het gebruik van deze interventies. Er zullen 15-20 interviews en 5 focusgroepen worden gehouden met professionals van de IC en ontvangende afdelingen en met volwassen ontslagen IC-patiënten en hun naasten. Aan de hand van deze resultaten zal een vragenlijstonderzoek onder alle Nederlandse IC’s worden uitgevoerd om de impact van de belemmerende en bevorderende factoren voor het implementeren van effectieve IC ontslag interventies te onderzoeken.
Tenslotte wordt er met de Intervention Mapping methode systematisch een implementatiestrategie ontwikkeld op basis van de verzamelde data en effectieve implementatiestrategieën uit de literatuur.
Resultaten
De resultaten van het onderzoek worden medio 2013 verwacht.