I-FABP; small protein with big impact on clinical management of celiac disease.
Projectomschrijving
Coeliakie is een aandoening die gekenmerkt wordt door gluten geïnduceerde darmschade in genetisch vatbare personen. Een belangrijk probleem is het gebrek aan een niet-invasieve methode om de diagnose te stellen. Coeliakie antistofbepaling is een goede methode om patiënten te screenen, maar is niet specifiek genoeg om de diagnose te bevestigen. Daarvoor moet momenteel een darmbiopt worden genomen, een invasief onderzoek. Daarnaast bestaat er geen gevoelige test om darmherstel tijdens behandeling te evalueren.
In deze studie wordt onderzocht of de diagnose coeliakie kan worden bevestigd door het meten van Intestinal Fatty Acid Binding Protein (I-FABP) in plasma en urine en het invasieve biopt kan vervangen. I-FABP is een eiwit dat de mate van darmschade weerspiegeld. Daarnaast wordt bepaald of I-FABP bruikbaar is om darmherstel na start van de behandeling te controleren.
Bekijk de bijbehorende richtlijn in de FMS Richtlijnendatabase
Verslagen
Eindverslag
Coeliakie is een immuun-gemedieerde aandoening welke gekenmerkt wordt door gluten geïnduceerde vlokatrofie in genetisch vatbare personen. Een belangrijk probleem in de diagnostiek naar coeliakie is het gebrek aan een niet-invasieve methode om de diagnose te stellen. Bepaling van coeliakie specifieke antistoffen is een sensitieve methode om patiënten te screenen voor de aandoening, maar geeft geen inzicht in de darmschade die aanwezig is en is slechts in een kleine groep coeliakie patiënten voldoende om de diagnose te bevestigen. Bij de overige patiënten moet momenteel een darmbiopt worden genomen. Het nemen van zo’n darmbiopt middels endoscopie is een belastend onderzoek voor patiënten. Daarnaast bestaat er geen gevoelige test om darmherstel na gluten eliminatie te evalueren. Het doel van deze studie is het bepalen van de waarde van Intestinal Fatty Acid Binding Protein (I-FABP), een sensitieve marker voor darmschade, als additionele test naast de coeliakie antistoffen voor het stellen van de diagnose coeliakie en voor het evalueren van het effect van gluten eliminatie op darmherstel. In een prospectieve studie werd een nieuw algoritme voor coeliakie geëvalueerd waarbij de diagnose werd gesteld op basis van de I-FABP concentraties in plasma en urine voor en na behandeling gecombineerd met coeliakie antistoffen en HLA-typering, in plaats van met een darmbiopt. Bijna alle patiënten met coeliakie hadden een verhoogde plasma I-FABP concentratie op het moment van diagnose vergeleken met controle patiënten. De kans dat een patiënt met positieve coeliakie antistoffen en een verhoogde I-FABP concentratie coeliakie heeft is buitengewoon groot. Toevoeging van deze niet-invasieve marker aan de bestaande coeliakie richtlijn zou het aantal duodenumbiopten dat nu nodig is om de diagnose te bevestigen sterk verminderen, wat zou leiden tot een evenredige kostenbesparing per nieuw gediagnosticeerde patiënt. Daarnaast daalden de I-FABP concentraties snel na de start van het glutenvrij dieet en normaliseerden relatief sneller dan de huidige marker tTG-IgA voor het vervolgen van coeliakie activiteit. Dit suggereert dat I-FABP concentraties bruikbaar zijn voor het stellen van de diagnose en voor het vervolgen van de coeliakie activiteit na behandeling.
Coeliakie is een immuun-gemedieerde aandoening welke gekenmerkt wordt door gluten geïnduceerde vlokatrofie in genetisch vatbare personen. Een belangrijk probleem in de diagnostiek naar coeliakie is het gebrek aan een niet-invasieve methode om de diagnose te stellen. Bepaling van coeliakie specifieke antistoffen is een sensitieve methode om patiënten te screenen voor de aandoening, maar is niet specifiek genoeg om de diagnose te bevestigen. Daarvoor moet momenteel een invasief darmbiopt worden genomen. Daarnaast bestaat er geen sensitieve test om darmherstel na gluten eliminatie te evalueren.
Het doel van deze studie is het bepalen van de waarde van Intestinal Fatty Acid Binding Protein (I-FABP), een sensitieve marker voor darmschade, als additionele test naast de coeliakie antistoffen voor het stellen van de diagnose coeliakie en voor het evalueren van het effect van gluten eliminatie op darmherstel. In een prospectieve studie opzet testen we dit nieuwe algoritme voor coeliakie waarbij I-FABP concentraties in plasma en urine voor en na behandeling gecombineerd met coeliakie antistoffen en HLA-typering de diagnose coeliakie stellen en het invasieve biopt vervangen. Daarnaast meten we de I-FABP concentratie gedurende de eerste zes maanden na therapie om de waarde van I-FABP voor het evalueren van darmherstel te bepalen.
De resultaten tot nu toe bevestigen onze hypothese; bijna alle patiënten met coeliakie hebben een verhoogde plasma I-FABP concentratie op het moment van diagnose vergeleken met controle patiënten. Daarnaast dalen de I-FABP concentraties na de start van het glutenvrij dieet. Dit suggereert dat I-FABP concentraties bruikbaar zijn voor het stellen van de diagnose en in de follow-up van coeliakie.