Mobiele menu

Cost effectiveness of a collaborative stepped care intervention for anxiety disorders in the primary care setting.

Projectomschrijving

Samenwerken bij angststoornissen loont

Samenwerking tussen een huisarts, een care manager (een sociaal psychiatrisch verpleegkundige of psycholoog) en een psychiater zorgt voor een beter resultaat in de behandeling van angstklachten. Uit onderzoek blijkt dat huisartspatiënten die deze zogenaamde collaborative care behandeling kregen, minder last hadden van hun angstklachten dan huisartspatiënten die deze behandeling niet kregen.
Aan dit onderzoek deden 180 huisartspatiënten mee die last hadden van paniekaanvallen (paniekstoornis) of van overmatig piekeren (gegeneraliseerde angststoornis).
Van deze patiënten kregen er 114 behandeling in een huisartspraktijk met een huisarts en care manager die getraind waren in collaborative care. De overige 66 patiënten konden voor behandeling terecht bij een huisartspraktijk die niet getraind was in collaborative care. Zij ontvingen de gebruikelijke zorg.
De collaborative care behandeling bestond uit drie vaste stappen: een begeleide zelfhulp cursus, 6 sessies cognitieve gedragstherapie en antidepressieve medicatie. Na elke stap werd met de patiënt bekeken of de volgende stap nodig was.

Producten

Titel: Trainingsmap Collaborative stepped care bij angststoornissen.
Auteur: A. Muntingh, D. Volker, C.M. van der Feltz-Cornelis.
Titel: Handboek angststoornissen
Auteur: Meeuwissen, J.A.C., Sinnema, H. & Muntingh, A. In: Van Balkom, A.J.L.M., Oosterbaan, D., Visser, S. en van Vliet, I. (eds.).
Titel: Collaborative stepped care for anxiety disorders: Experiences and opinions of general practitioners and care managers.
Titel: Collaborative stepped care bij angststoornissen.
Titel: Collaborative care for anxiety disorder in primary care.
Titel: Collaborative care voor angst in de eerste lijn.
Titel: Collaborative care bij angststoornissen: eerste resultaten.
Titel: Collaborative care bij angststoornissen: eerste resultaten.
Titel: Collaborative stepped care for anxiety disorders in primary care: aims and design of a randomized controlled trial
Auteur: Anna DT Muntingh, Christina M van der Feltz-Cornelis, Harm WJ van Marwijk, Philip Spinhoven, Willem JJ Assendelft, Margot WM de Waal, Leona Hakkaart-van Roijen, Herman J Adèr and Anton JLM van Balkom.
Magazine: BMC Health Services Research
Titel: Onbekend
Titel: Onbekend
Titel: Is the Beck Anxiety Inventory a good tool to assess the severity of anxiety? A primary care study in the Netherlands Study of Depression and Anxiety.
Auteur: Anna DT Muntingh1234*, Christina M van der Feltz-Cornelis145, Harm WJ van Marwijk23, Philip Spinhoven67, Brenda WJH Penninx2789 and Anton JLM van Balkom28
Link: http://www.nesda.nl
Titel: Collaborative stepped care for anxiety disorders in primary care: aims and design of a randomized controlled trial.
Auteur: Muntingh, A. D. T., van der Feltz-Cornelis CM, Van Marwijk, H. W. J., Spinhoven, P., Assendelft, W. J. J., de Waal, M. W. et al.

Verslagen


Eindverslag

Collaborative stepped care bij angststoornissen in de eerste lijn is kosteneffectief, vermindert angstklachten en verbetert de kwaliteit van leven bij mensen met paniekstoornis en gegeneraliseerde angststoornis significant ten opzichte van gebruikelijke zorg. Dat zijn de resultaten van het Nederlandse onderzoek naar een collaborative care aanpak van angststoornissen in de eerste lijn: CC:PAD.

De collaborative stepped care aanpak is in dit onderzoek vergeleken met de gebruikelijke zorg voor angststoornissen. Daarom werden huisartspraktijken random ingedeeld in een groep: de ene helft (23 praktijken) leverde de collaborative stepped care behandeling en de andere helft (20 praktijken) leverde de gebruikelijke zorg.

Om de behandeling van paniekstoornis en gegeneraliseerde angststoornis in de eerste lijn te verbeteren werd gebruik gemaakt van het “collaborative stepped care model”. Dit betekent dat hulpverleners uit verschillende disciplines samenwerken om de zorg voor de patiënt zo goed mogelijk uit te voeren. In dit geval werkt de huisarts samen met een SPV (de zogenaamde “care manager”) en een consulent psychiater. Dit team van hulpverleners biedt de patiënt behandelingen aan die goed blijken te werken bij paniek en gegeneraliseerde angst. De behandelingen bestaan uit begeleide zelfhulp, cognitieve gedragstherapie en antidepressieve medicatie. Om de zorg zoveel mogelijk toe te spitsen op de ernst van de klachten, wordt de behandeling in stappen aangeboden. Na elke stap wordt dan bekeken of de klachten van de patiënt zijn gedaald en of er vervolgstappen nodig zijn.

Resultaten
In totaal namen 180 patiënten deel aan het onderzoek, met een gemiddelde leeftijd van 46.5 jaar. 68.3% van de deelnemende patiënten was vrouw. De interventiegroep, die behandeld werd met collaborative stepped care, bestond uit 114 patiënten, de controle groep bestond uit 66 patiënten. De effecten van deze behandelingen zijn o.a. vergeleken op het gebied van angstklachten, functioneren, zorggebruik en werkverzuim. De angstscore nam in beide groepen af. In de collaborative stepped care groep was deze verbetering significant groter dan in de controle groep. Ook de kwaliteit van leven werd beter in de collaborative care groep. Ook bleek dat in de collaborative care groep de produktiviteitsverliezen daalden. Collaborative Care bleek bij doelmatigheidsanalyse superieur aan gebruikelijke zorg.

Publicatie
Over de opzet van dit onderzoek is een artikel verschenen in het open access tijdschrift Biomed Central Health Services research (Muntingh e.a., 2009).

Ervaringen van GGZ professionals, een zorgverzekeraar en huisartspatiënten
Voor toepassing van een nieuw model, zoals het collaborative care model, zijn de meningen en ervaringen van belanghebbenden van hoog belang. Uit kwalitatief onderzoek bij GGZ professionals en een zorgverzekeraar bleek dat korte afstanden, gestructureerde supervisie in werktijd van de care manager (SPV/psycholoog) en een gemotiveerde huisarts met GGZ affiniteit de toepassing van collaborative care bevorderen. Deelnemende patiënten gaven aan dat zij tevreden waren met het praktische zelfhulpboek, de goede band met de care manager en de huisarts, de vrijheid die ze kregen om op hun eigen manier aan hun klachten te werken en de follow-up contacten met de care manager.

Het onderzoek CC:PAD is een samenwerking tussen het Trimbos-instituut, het VUmc, het LUMC, de Universiteit van Tilburg en het iMTA. Het project is verbonden aan NESDA en het Depressie-initiatief en uitgevoerd met medewerking van huisartspraktijken in de regio Leiden en met medewerkers van GGzRivierduinen.

Meer lezen: www.collaborativecare.nl

Contactpersoon: Prof.dr. Christina van der Feltz-Cornelis

Literatuur

Muntingh, A.D.T., van der Feltz-Cornelis CM, Van Marwijk, H.W.J., Spinhoven, P., Assendelft, W.J.J., de Waal, M.W., Hakkaart-van, R.L., Ader, H.J., & Van Balkom, A.J.L.M. (2009). Collaborative stepped care for anxiety disorders in primary care: aims and design

Het eerste onderzoek in Nederland naar een collaborative care aanpak van angststoornissen, CC:PAD, verloopt voorspoedig. Angstklachten komen voor bij 20% van de patiënten die een huisarts bezoeken. Doel van dit project (kortweg CC:PAD) is om de behandeling van paniekstoornis en gegeneraliseerde angststoornis in de huisartspraktijken te verbeteren. Om de behandeling van paniekstoornis en gegeneraliseerde angststoornis in de eerste lijn te verbeteren wordt gebruik gemaakt van het “collaborative stepped care model”. Dit betekent dat hulpverleners uit verschillende disciplines samenwerken om de zorg voor de patiënt zo goed mogelijk uit te voeren. In dit geval werkt de huisarts samen met een SPV of een GZ psycholoog (de zogenaamde “care manager”) en een consulent psychiater. Dit team van hulpverleners biedt de patiënt behandelingen aan die goed blijken te werken bij paniek en gegeneraliseerde angst. De behandelingen bestaan uit begeleide zelfhulp, cognitieve gedragstherapie en antidepressieve medicatie. Om de zorg zoveel mogelijk toe te spitsen op de ernst van de klachten, wordt de behandeling in stappen aangeboden. Na elke stap wordt dan bekeken of de klachten van de patiënt zijn gedaald en of er vervolgstappen nodig zijn. De vraag is of deze nieuwe manier van werken iets toevoegt aan de zorg zoals die nu gangbaar is in de huisartsenpraktijk. Daarom gaat de helft van de deelnemende huisartsenpraktijken te werk volgens de nieuwe methode, en de andere helft zoals zij dat gewend zijn. Aan het einde van het onderzoek hoopt de onderzoeksgroep iets te kunnen zeggen over de effectiviteit van de collaborative stepped care behandeling en de kosten hiervan in vergelijking met de gebruikelijke zorg. Onderzoeksopzet Doel: kosteneffectiviteit onderzoeken van een collaborative stepped care behandeling in vergelijking met de gebruikelijke behandeling door de huisarts bij patienten met gegeneraliseerde angststoornis (GAS) dan wel een paniekstoornis (PS) in de huisartspraktijk. Studie opzet: gerandomiseerde trial met twee armen, verricht in 40 huisartspraktijken. Clusterrandomisatie. Nametingen 3, 6, 9 en 12 maanden na inclusie. .studiepopulatie/databronnen: Patienten die de huisarts bezoeken en voldoen aan de DSM-IV criteria voor GAS of PS worden geincludeerd in de studie. .Interventie: Collaborative stepped care model met 3 stap-pen: 1. zelfhelp volgens een handleiding, gemonitored door de caremanager (SPV of praktijkondersteuner in de huisartspraktijk); 2. zes Cognitief Gedragsmatige Therapie (CGT) sessies door de caremanager; en 3. een twee-staps antidepressiva algorithme gevolgd door de huisarts. Bij twijfel wordt de consulent psychiater geraadpleegd. Uitkomstmaten: Primaire uitkomstmaat is reductie van angstklachten gemeten met de Beck Anxiety Inventory (BAI). Kosten: Directe en indirecte kosten zullen worden gemeten. een kosteneffectiviteitsanalyse zal worden verricht. .sample size berekening/data analyse: De powerberekening is gebaseerd op Multi Level Analyse (MLA). Om een klinisch relevant verschil te kunnen ontdekken van ½ SD ten opzichte van gebruikelijke behandeling op de continue uitkomstmaat BAI, gegeven een MLA en met een geschatte loss to follow up van 30%, moeten we 2 x 87 patienten includeren teneinde tot 2 x 67 completers te komen (alpha = .05; power 0.90). MLA zal worden verricht met de huisartsen in het eerste en de patienten n het tweede hierarchische niveau. Intention to treat analyse zal worden verricht en missings behandeld met MLA en multipele imputatie. .economische evaluatie: Doel is kosteneffectiviteit te berekenen van collaborative stepped care in de eerste lijn voor behandeing van GAS en PD. Dit zal worden gedaan vanuit maatschappelijk perspectief.Alle relevante effecten en kosten in de zin van directe medische kosten en kosten ten gevolge van productieverlies zullen worden geincludeerd. •tijdpad: Voorbereiding: 6 maanden. Inclusie en interventie fase: 24 maanden. Data analyse en schrijven: 6 maanden. De studie duurt

Samenvatting van de aanvraag

Doel: kosteneffectiviteit onderzoeken van een collaborative stepped care behandeling in vergelijking met de gebruikelijke behandeling door de huisarts bij patienten met gegeneraliseerde angststoornis (GAS) dan wel een paniekstoornis (PS) in de huisartspraktijk. Studie opzet: gerandomiseerde trial met twee armen, verricht in 40 huisartspraktijken. Clusterrandomisatie. Nametingen 3, 6, 9 en 12 maanden na inclusie. .studiepopulatie/databronnen: Patienten die de huisarts bezoeken en voldoen aan de DSM-IV criteria voor GAS of PS worden geincludeerd in de studie. .Interventie: Collaborative stepped care model met 3 stap-pen: 1. zelfhelp volgens een handleiding, gemonitored door de casemanager (SPV of praktijkondersteuner in de huisartspraktijk); 2. drie Cognitief Gedragsmatige Therapie (CGT) sessies door de huisarts; en 3. een twee-staps antidepressiva algorithme. uitkomstmaten: Primaire uitkomstmaat is reductie van angstklachten gemeten met de Beck Anxiety Inventory (BAI). Kosten: Directe en indirecte kosten zullen worden gemeten. een kosteneffectiviteitsanalyse zal worden verricht. .sample size berekening/data analyse: De powerberekening is gebaseerd op Multi Level Analyse (MLA). Om een klinisch relevant verschil te kunnen ontdekken van ½ SD ten opzichte van gebruikelijke behandeling op de continue uitkomstmaat BAI, gegeven een MLA en met een geschatte loss to follow up van 30%, moeten we 2 x 87 patienten includeren teneinde tot 2 x 67 completers te komen (alpha = .05; power 0.90). MLA zal worden verricht met de huisartsen in het eerste en de patienten n het tweede hierarchische niveau. Intention to treat analyse zal worden verricht en missings behandeld met MLA en multipele imputatie. .economische evaluatie: Doel is kosteneffectiviteit te berekenen van collaborative stepped care in de eerste lijn voor behandeing van GAS en PD. Dit zal worden gedaan vanuit maatschappelijk perspectief.Alle relevante effecten en kosten in de zin van directe medische kosten en kosten ten gevolge van productieverlies zullen worden geincludeerd. •tijdpad: Voorbereiding: 6 maanden. Inclusie en interventie fase: 24 maanden. Data analyse en schrijven: 6 maanden. De studie duurt drie jaar. .objective: To study effects and costs of a collaborative stepped care intervention versus Care As Usual for patients with generalized anxiety disorder (GAD) and panic disorder (PD) in primary care. Methods/design: Two armed cluster-randomized controlled trial, randomization between 40 general practitioner (GP) practices. Follow up at 3, 6, 9 and 12 months. .study population: Patients who visit the GP practice and meet the DSM-IV diagnosis GAD or PD are included in the study. .Intervention: Collaborative stepped care model with 3 steps: 1. manual guided self help, monitored by the casemanager; 2. three Cognitive Behavioural therapy sessions applied by the GP; and 3. a two-step antidepressant algorithm. outcome measures:• Primary outcome measure is the reduction of anxiety symp-toms as measured with the Beck Anxiety Inventory (BAI). Costs: Direct and indirect costs will be collected. A cost-effectiveness analysis will be performed..sample size calculation/data analysis: In order to be able to detect a clinical relevant difference of ½ SD with the CAU on the continuous measure of the BAI, considering that we want to perform Multi Level Analysis (MLA) and estimating 30% loss to follow up, we must include 2 x 87 patients in order to attain 2 x 67 completers. (alpha = .05; power 0.90). MLA will be performed with the GPs in the first and the patient outcomes in the second hierarchical level. Intention to treat analysis will be performed with MLA and imputation for missing data. .economic evaluation: The aim of this economic evaluation is to assess the cost effectiveness of stepped care in primary care of the treatment of GAD and PD. The economic evaluation will be undertaken from a societal perspective. Hence, all relevant effects and costs due to resource utilisation within the healthcare (direct medical costs) and costs due to production losses (productivity costs) will be included. •time schedule: Preparation: 6 months. Inclusion and intervention phase: 24 months. Data analysis and writing 6 months. The study will last 3 years.

Onderwerpen

Kenmerken

Projectnummer:
170882701
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2008
2011
Onderdeel van programma:
Gerelateerde subsidieronde:
Projectleider en penvoerder:
Prof. dr. C.M. van der Feltz-Cornelis MD PhD
Verantwoordelijke organisatie:
Trimbos-instituut