Samen Starten met Stevig Ouderschap, een vernieuwde methode vanuit de Jeugdgezondheidszorg (JGZ) 0-4 jaar voor het signaleren van risicovolle opvoedingssituaties, met inbegrip van kindermishandeling, en het ondersteunen van gezinnen met jonge kinderen
Projectomschrijving
Samen Starten en Stevig Ouderschap zijn programma’s waarmee het consultatiebureau jonge gezinnen kan ondersteunen. Bij Samen Starten worden gezinnen geselecteerd via een gesprek op het consultatiebureau. Stevig Ouderschap selecteert gezinnen middels een vragenlijst die ouders kort na de geboorte invullen. Ouders die in aanmerking komen voor Stevig Ouderschap, krijgen in de eerste anderhalf jaar huisbezoeken waarin de ontwikkeling van het kind centraal staat. In dit onderzoek is nagegaan in hoeverre de methoden gecombineerd kunnen worden. Beide instrumenten stemmen in grote mate overeen. In beide methoden werden de meeste problemen al in de eerste twee maanden vastgesteld en vonden verwijzingen in de vroege periode plaats. Beide methodieken zijn voldoende beschreven en geborgd. Ze kunnen ieder afzonderlijk ingezet worden in de JGZ, maar een werkwijze waarbij Samen Starten en Stevig Ouderschap gecombineerd wordt, verdient de voorkeur vanwege de unieke bijdrage die iedere methodiek heeft. Met de combinatie van Samen Starten en Stevig Ouderschap heeft een JGZ organisatie een allround pakket in bezit van een goede screening en een volwaardige JGZ-interventie.
Verslagen
Samenvatting van de aanvraag
Samen Starten (SaSta) en Stevig Ouderschap (SO) zijn programma’s vanuit de Jeugdgezondheidszorg (JGZ) voor het identificeren en ondersteunen van gezinnen met kinderen van 0-3 jaar met een verhoogd risico op psychische- emotionele en opvoedingsproblemen en kindermishandeling. Identificatie van risicovolle opvoedingssituaties vindt in SaSta plaats middels een follow-up gespreksprotocol (DMO-P) gedurende de eerste twee levensjaren en in SO met een schriftelijke vragenlijst vlak na de geboorte. Ondersteuning in SaSta wordt aangeboden vanuit een structurele samenwerking met ketenpartners en in SO met huisbezoeken door een gespecialiseerde JGZ-verpleegkundige. Dit project heeft als eerste doel beide programma's te combineren. Daarmee worden twee soorten signaleringsmethoden, één met eenmalig afname van vragenlijsten en één via een volgsysteem met gesprekken gedurende 15 maanden, gekoppeld aan interventies. In het gecombineerde programma bestaan de interventies uit de huisbezoeken zoals gebruikelijk in Stevig Ouderschap met aanvullende interventies vanuit de ketenpartners volgens de opzet van Samen starten. Een van schriftelijk naar mondeling doorlopende risico-identificatie heeft meerwaarde omdat in het spectrum van risicofactoren sommige factoren eerder schriftelijk en andere juist eerder mondeling gerapporteerd zullen worden door ouders. Binnen een gecontroleerde setting zal de optimale integratie van beide screeningen worden vastgesteld in een doorlopend onderzoek tijdens de implementatie. Tweede doel van dit voorstel is onderzoek naar het vervolgtraject voor gezinnen met een verhoogd risico op opvoedingsproblemen en kindermishandeling en in het bijzonder naar de beslisdrempel voor het aanbieden van ondersteuning en de aard van de aanvullende verwijzingen bovenop de huisbezoeken. In de SO regio’s blijken naast de door de JGZ geboden opvoedingsondersteuning andere typen steun benodigd zoals op maatschappelijk, relationeel of psychische vlak. Dat biedt SaSta en zo kunnen de programma's elkaar effectief versterken. Het derde doel van dit voorstel is het borgen en certificeren van het gecombineerde programma en het opzetten van een systeem voor kwaliteitsbewaking.