Mobiele menu

Haalbaarheidsstudie naar de introductie van het 'Children of Divorce Intervention Program' (CODIP) voor 4-6 jarigen in Nederland [Feasbibility Study 'Children of Divorce Intervention Program' (CODIP) for 4-6 year old children in the Netherlands]

Projectomschrijving

Stoere Schildpadden: programma voor ‘scheidingskinderen’ goed ontvangen

Vraagstuk

In Nederland zijn jaarlijks 70.000 kinderen bij de (echt)scheiding van hun ouders betrokken. Onderzoek toont aan dat zij gemiddeld minder presteren op school, meer gedragsproblemen vertonen en lager scoren op sociaal-emotioneel vlak. In Stoere Schildpadden leren 4-6 jarige kinderen in scheidingssituaties in twaalf groepsbijeenkomsten probleemoplossende vaardigheden. Is deze interventie praktisch haalbaar?

Onderzoek

De haalbaarheid is onderzocht in een pilotevaluatie met vier Stoere Schildpad-groepen met in totaal zeventien kinderen. Er is een voor- en nameting gedaan onder ouders, trainer en leerkrachten.

Uitkomst

De pilotevaluatie liet veelbelovende resultaten zien. Ouders zagen een positieve reactie bij hun kind en vonden dat hun kind positief veranderd was na deelname. De trainer werkte er graag mee en was enthousiast over de materialen. Bovendien waren verschillen te zien na deelname op positief functioneren (rapportage trainer, moeders) en op gedragsproblemen van de kinderen (rapportage trainer, leerkrachten).

Producten

Auteur: Anne Cloostermans, MSc Fieke Pannebakker, PhD Mariska Klein Velderman, PhD
Titel: Prevention of divorce-related problems in Dutch 4- tot 8-year-olds: Cultural adaptation and pilot study of the Children of Divorce Intervention Program.
Auteur: Klein Velderman, M., Pannebakker, F., Van Vliet, W., & Reijneveld, S.
Magazine: Research on Social Work Practice
Titel: Child adjustment in divorced families: Can we successfully intervene with Dutch 4- to 6-year-olds?

Verslagen


Eindverslag

In Nederland zijn jaarlijks naar schatting 70.000 thuiswonende kinderen betrokken bij de scheiding van hun ouders. Onderzoek toont dat zij gemiddeld minder goed presteren op school, meer gedragsproblemen vertonen en lager scoren op sociaal-emotioneel welbevinden. In Nederland ontbreken theoretisch goed onderbouwde interventies voor jonge kinderen (<7 jaar oud) in scheidingssituaties.

Het Children of Divorce Intervention Program (CODIP) is een evidence-based programma gericht op preventie van scheidingsgerelateerde problematiek. Het biedt verschillende leeftijdsspecifieke modules. Dit project betrof een haalbaarheidsstudie naar de Nederlandse bewerking van CODIP voor 4-6 jarigen: 'Stoere Schildpadden'. In 12 groepsbijeenkomsten wordt aandacht besteed aan het bespreken van scheidingsgerelateerde gevoelens, leren omgaan met onrealistische percepties ten aanzien van de scheiding, en het versterken van probleemoplossende vaardigheden van de deelnemende kinderen.

Dit project kende drie doelen:
1. Het vertalen en aanpassen van de 'kindergarten and 1st grade CODIP module' voor Nederlandse intermediaire gebruikers en eindgebruikers;
2. Testen van de haalbaarheid van de implementatie van de aangepaste versie (met de naam ‘Stoere Schildpadden') in de Nederlandse praktijk;
3. Bepalen van de haalbaarheid van replicatie van positieve en gewenste effecten zoals gevonden in eerder onderzoek in de Verenigde Staten.

Ten aanzien van de tweede en derde doelstelling vond een pilotstudie plaats. Deze bestond uit vier Stoere Schildpadden-groepen, waaraan totaal 17 kinderen deelnamen.

De studie liet op basis van ouder-, leerkracht- en trainerrapportage eerste veelbelovende resultaten. Deze zijn een goede, gegronde aanleiding voor toekomstig experimenteel onderzoek naar Stoere Schildpadden in de Nederlandse praktijk. Bovendien is er nog altijd sprake van een lacune wat betreft hulpaanbod voor (echt)scheidingskinderen tot en met 6 jaar. Stoere Schildpadden is in deze studie een veelbelovende richting gebleken voor preventief hulpaanbod binnen dit domein.

SCHEIDING IN NEDERLAND

In Nederland zijn jaarlijks 70.000 kinderen bij de (echt)scheiding van hun ouders betrokken. Onderzoek toont dat zij gemiddeld minder presteren op school, meer gedragsproblemen vertonen en lager scoren op sociaal-emotioneel vlak. In Nederland ontbreken theoretisch goed onderbouwde interventies voor jonge kinderen (6 jaar en jonger) in scheidingssituaties. Evidence-based aanbod voor deze leeftijdsgroep is dus gewenst.

STOERE SCHILDPADDEN

Het Children of Divorce Intervention Program (CODIP) is een evidence-based programma gericht op preventie van scheidingsgerelateerde problematiek. Het biedt verschillende leeftijdsspecifieke modules. Dit project betreft een haalbaarheidsstudie naar de Nederlandse bewerking van CODIP voor 4-6 jarigen: “Stoere Schildpadden”. In 12 groepsbijeenkomsten van drie kwartier wordt aandacht besteed aan het bespreken van scheidingsgerelateerde gevoelens, leren omgaan met onrealistische percepties ten aanzien van de scheiding, en het versterken van probleemoplossende vaardigheden van de deelnemende kinderen.
De eerste groepen Stoere Schildpadden in Nederland zijn begin 2013 gestart en worden deze zomer afgerond. Uit de eerste terugkoppeling blijkt dat trainers en ouders enthousiast zijn over het programma. De resultaten van dit onderzoek worden eind 2013 verwacht.

Samenvatting van de aanvraag

Yearly, 70,000 children experience the divorce or separation of their parents (Spruijt, 2007). These children are at increased risk for developing a range of problems. Research points out that children of divorce achieve worse in school, have more behavioural problems, score lower on psychological and emotional wellbeing, have a lower self-esteem, and have more problematic social relationships than children of intact families (e.g., Amato & Keith, 1991; Spruijt, 2007). Parental divorce or separation is regarded as one of ten major adverse childhood experiences (ACE), found to be related to diverse important categories of emotional state, health risks, disease burden, sexual behavior, disability, and healthcare costs, decades later (Felitti & Anda, 2010). Despite these risks, in the Netherlands, evidence-based preventive support for young, under 6 years-old children of divorce is currently lacking. The Children of Divorce Intervention Program (CODIP) could be an answer to fill this lacuna. Effectiveness of CODIP for children in kindergarten in the US (at short term, Pedro-Carroll & Alpert-Gillis, 1997a; and long term, Pedro-Carroll, Sutton, & Wyman, 1999); promising results of CODIP in the Netherlands for older children (Klein Velderman, Pannebakker, et al., 2011); the present focus on multiple problems; lack of evidence-based interventions for Dutch school-going 4-6 years old children of divorce*, and requests for such intervention from the field, all support introducing a CODIP module for these children in Dutch practice. Therefore, the current study encompasses a feasibility study on the introduction of CODIP for Dutch school-going children aged 4-6 whose parents were separated or divorced. In this project we work with the 12-session CODIP module for ‘kindergarten and first-grade children’ (Pedro-Carroll & Alpert-Gillis, 1997b; from hereof referred to as ‘CODIP for 4-6 years’), geared to the developmental needs, characteristics, and abilities of this age group (see Pedro-Carroll & Alpert-Gillis, 1997a). The objectives of this study are: 1) Translation and initial adaptation of CODIP materials for school-going 4-6 year-old children of divorce to the Dutch context; 2) Testing the feasibility of implementing the CODIP module for school-going children of divorce aged 4-6 years in two pilot groups in the Dutch setting; 3) Determining the feasibility of replicating positive and desired effects of CODIP for 4-6 year-olds as proven in the USA. By means of a small pilot study, the feasibility will be studied to such extent that preconditions for a meaningful implementation in the Netherlands can be broadly articulated. * In the Netherlands, children start going to primary school at age 4. However, the core teaching on reading, writing etcetera just starts during grade 3. Children usually enter grade 3 if they have reached age 6 at October 1 of the school year concerned. This implies that almost all children aged 4 and 5, and many of those aged 6, are in a Kindergarten-like type of school setting. In this project, the children concerned are referred to as ‘school-going children of divorce aged 4-6 years’, ‘preschoolers’, or ‘preschool-aged children’.

Onderwerpen

Kenmerken

Projectnummer:
200210023
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2012
2014
Onderdeel van programma:
Gerelateerde subsidieronde:
Projectleider en penvoerder:
Dr. M. Klein Velderman
Verantwoordelijke organisatie:
TNO