Effectiveness of Gatekeeper Training and the Implementation of Evidence Based Practice Guidelines for General Practitioners in the Prevention of Suicidal Behaviour: a Controlled Study
Projectomschrijving
Vraagstuk
Als je veel met mensen te maken hebt, bijvoorbeeld als onderwijzer, vrijwilliger, of als politiefunctionaris, dan kun je soms te maken krijgen met leerlingen of mensen die aan suïcide denken. Wat moet je dan doen? Serieus nemen? Naar de huisarts sturen? En hoe spreek je zo iemand aan? En wat doe je als je merkt dat iemand aan suïcide denkt maar nog geen hulp heeft gehad voor zijn problemen? We noemen deze onderwijzers, vrijwilligers en politiefunctionarissen potentiele gatekeepers omdat ze de poort kunnen open houden naar de hulpverlening.
Onderzoek
Onderzocht is of het trainen van potentiele gatekeepers hen helpt om makkelijker een gesprek aan te gaan, eerder signalen op te pakken van mogelijk suïciderisico, mensen te overtuigen dat ze hulp
nodig hebben en te verwijzen naar de huisarts of naar de GGZ. Ongeveer 300 gatekeepers ontvingen een training van een halve dag, met kennisoverdracht, vaardigheidsoefeningen, en bezinning op houdingsaspecten ten aanzien van het bieden van hulp aan suïcidale personen; 300 andere gatekeepers zaten op een wachtlijst in de controleconditie.
Uitkomst
Gatekeeperstrainingen verhogen het niveau van kennis en vaardigheden bij de deelnemers, dat was al bekend. Maar of het ook tot daadwerkelijk betere verwijzingen of meer signaleringen zou leiden, dat was nog niet bekend. Uit ons onderzoek bleek echter dat de getrainde gatekeepers niet vaker een persoon met suïciderisico konden aanwijzen dan in de controlegroep, en ook niet vaker na de training als voor de training. Datzelfde geldt voor het daadwerkelijke verwijsgedrag. Dat verbeterde ook niet. En in de regio’s waar veel gatekeeperstrainingen werden uitgevoerd, in Amsterdam en in Friesland, was vooralsnog niet te merken dat de inzet van gatekeepers tot een vermindering van het aantal suïcidepogingen had geleid. Wel was er een klein positief effect te meten dat deelnemers iets minder terughoudend werden om over suïcide te praten.
Gatekeepertrainingen worden momenteel op veel plaatsen uitgevoerd door 113Zelfmoordpreventie. Deelnemers vinden dat ze meer kennis en vaardigheden hebben geleerd en voelen zich beter in staat een gesprek aan te gaan. Of dat echter tot daadwerkelijk meer signaleringen en verwijzingen leidt, dat valt op grond van dit onderzoek te betwijfelen. Het inzetten en trainen van Gatekeepers lijkt daarom nog steeds een waardevolle activiteit, maar op zichzelf genomen zal het vermoedelijk niet leiden tot een vermindering van het aantal suïcides en suïcidepogingen in een regio. Gatekeeperstrainingen moeten ingebed worden in een meer omvattende regionale strategie om suïcide te voorkomen.