Ontwikkeling van een cursus 'Preventie van internet- en gameverslaving' voor preventiewerkers in de verslavingszorg

Achtergrond: het onderzoek ‘Online gameverslaving, een longitudinale studie met gebruik van de monitorstudie internet en jeugd’ (projectnr. 31160208) levert inzichten op die nodig zijn voor het ontwikkelen van preventieve interventies en beleidsmaatregelen gericht op het vóórkomen van overmatig game- of internetgedrag, zoals inzicht in prevalentie en patronen (trends) in het overmatig gamen en Inzicht in comorbiditeit. Een substantiële groep (1,5% van de jongeren van 13 t/m 16 jaar) kampt met gameverslaving, en vertoont daarbij significant vaker depressieve klachten. Een aantal resultaten uit het onderzoek is opgenomen in een preventiefolder, maar een scholingsmodule voor preventiewerkers op basis van wetenschappelijke inzichten ontbreekt. Doel: het ontwikkelen van een scholingsmodule, waarin preventiewerkers van verslavingszorginstellingen worden (bij)geschoold op het gebied van preventie van internet- en gameverslaving. Proefimplementatie op kleine schaal (binnen MZG en Tactus Verslavingszorg) vindt binnen de projectperiode van 24 maanden plaats. Relevantie: Er is bij professionals in de verslavingszorg op het dynamische terrein van verslaving aan games en internet een grote behoefte aan vertaling van wetenschappelijke inzichten naar de praktijk. Vooral de preventiewerkers ontvangen zeer regelmatig vragen van ouders en anderen die zich zorgen maken over het internet- en gamegedrag van kinderen en jongeren. Dit idee sluit aan bij alle programmacriteria voor relevantie: - De activiteit was niet opgenomen in de oorspronkelijke subsidieaanvraag en er wordt geen verlenging van het huidige onderzoeksproject aangevraagd. - Het gaat om een activiteit die regelrecht voortvloeit uit de projectresultaten. - De activiteit is aantoonbaar nieuw en is nog niet elders in Nederland ontwikkeld. - Het project levert een concreet eindproduct, namelijk een scholingsmodule voor de doelgroep van preventiewerkers. - Deze scholingsmodule leent zich voor bredere implementatie in de verslavingszorg in Nederland. De scholingsmodule betekent een innovatie van verslavingspreventie; tot nu toe ontbrak de kennis om preventiemethoden voor internet- en gameverslaving te onderbouwen. Doelgroep: preventiewerkers van verslavingszorginstellingen. Zij worden geïnstrueerd om de ontwikkelde preventiematerialen en -werkwijzen op de juiste wijze te gebruiken in hun contact met jongeren en intermediaire doelgroepen (denk hierbij aan jongerenwerkers, schoolmaatschappelijk werkers, ouders). Doelgroep van de preventie-activiteiten zijn jongeren in de leeftijd van 13 t/m 16 jaar, hun ouders en intermediairen. De doelgroep van preventiewerkers betrekken we in het project door twee pilots uit te voeren. De jongeren en ouders worden betrokken bij de evaluatie van de pilots via twee panels (ouders, jongeren). Daarbij kunnen we gebruik maken van bestaande structuren van Tactus en MZG. Haalbaarheid: de projectgroep is zodanig samengesteld dat de benodigde kennis, ervaring en draagvlak voor realisatie van doel en resultaat gegarandeerd zijn. Het betrekken van verslavingszorginstellingen is van belang om het product af te stemmen op de huidige preventiepraktijk en op de behoefte onder professionals aan informatie over internet- en gameverslaving. Tussen IVO en beide preventieafdelingen (MZG en Tactus) is in het verleden uitstekend samengewerkt. Ook kan de scholingsmodule bij deze instellingen worden uitgetest en geëvalueerd, zodat een goed doordacht en beproefd eindproduct wordt opgeleverd. Werving is een struikelblok bij veel proefimplementaties; dit is de reden dat we gekozen hebben voor een relatief lange pilotperiode van 10 maanden. Factoren die de implementatie van het eindproduct bevorderen dan wel belemmeren: het terrein van internetten en gamen is een zeer dynamisch veld. Aan scholing en regelmatige bijscholing door deskundigen van het IVO zal daarom naar verwachting behoefte blijven bestaan. Momenteel is er een groot draagvlak voor een scholingsmodule (zie relevantie) en binnen de projectgroep is er nauwe betrokkenheid van de doelgroep (twee verslavingszorginstellingen). Er is dus sprake van samenwerking tussen onderzoek en praktijk. Een procesevaluatie maakt onderdeel uit van het project (evaluatie van pilots bij uitvoerenden, jongeren en intermediairen). Planning: 1) Voorbereiding: oktober – december 2010 2) Schrijven van de scholingsmodule op basis van onderzoeksresultaten en practice based informatie: januari – juli 2011 3)Pilot: er vindt een proefimplementatie van de scholingsmodule plaats bij de preventieafdelingen van Tactus Verslavingszorg en Mondriaan Zorggroep. De pilot wordt uitgevoerd van augustus 2011 – juni 2012 4)Aanpassen scholingsmodule, bespreken met opdrachtgever: juli-aug 2012 5)Opleveren scholingsmodule: september 2012 6)Organiseren van publiciteit (bericht aan alle verslavingszorginstellingen, persoonlijk contact met alle preventieafdelingen): september 2012