Mobiele menu

Development of alcohol use disorders: the role of clinical, psychological, environmental, genetic and neurobiological factors

Projectomschrijving

De genen en het ontwikkelen van een alcoholverslaving
In de NEtherlands Study of Depression and Anxiety (NESDA) worden drieduizend mensen tussen de 18 en 65 jaar acht jaar lang gevolgd. Het grootste deel van hen heeft een angststoornis, is depressief of heeft last van allebei. Binnen dit project kijken de onderzoekers bij tachtig deelnemers, waarvan de helft alcoholverslaafd is en de andere helft niet, naar de genenprofielen uit het bloed. Ook onderzoeken ze neurologische aspecten en de activiteit in bepaalde hersengedeelten om alcoholverslaving te verklaren.

Doel
Het doel van het onderzoek is inzicht te krijgen in (genetische) factoren voor een verhoogde gevoeligheid voor alcoholverslaving. Daarvoor kijken de onderzoekers naar de verschillen in het brein van alcoholverslaafden vergeleken met het brein van niet-alcoholverslaafden. De uitkomsten kunnen zij vergelijken met de enorme hoeveelheid gegevens die uit de NESDA-studie komt, bijvoorbeeld over verschillen in persoonlijkheid.

Doelgroep
Pathofysiologen

Producten

Titel: The role of negative emotionality and impulsivity in depressive/anxiety disorders and alcohol dependence
Auteur: Boschloo L, Vogelzangs N, van den Brink W, Smit JH, Beekman ATF, Penninx BWJH.
Magazine: Psychological Medicine
Titel: Family history of alcohol dependence modulates functional neurophysiology in mood/anxiety disorders.
Auteur: Sjoerds Z, van Tol MJ, van den Brink W, van der Wee NJ, Aleman A, Beekman AT, Penninx BW, Veltman DJ.
Magazine: Psychological Medicine
Titel: Comorbidity and risk indicators for alcohol use disorders among persons with anxiety and/or depressive disorders: Findings from the Netherlands Study of Depression and Anxiety.
Auteur: Boschloo L, Vogelzangs N, Smit JH, Van den Brink W, Veltman DJ, Beekman AT, Penninx BW
Magazine: Journal of Affective Disorders
Titel: Heavy alcohol use, rather than alcohol dependence, is associated with dysregulation of the hypothalamic-pituitary-adrenal axis and the autonomic nervous system.
Auteur: Boschloo L, Vogelzangs N, Licht CM, Vreeburg SA, Smit JH, Van den Brink W, Veltman DJ, de Geus EJ, Beekman AT, Penninx BW
Magazine: Drug and Alcohol Dependence
Titel: Sequence variants at CHRNB3-CHRNA6 and CYP2A6 affect smoking behavior.
Auteur: Thorgeirsson TE, Gudbjartsson DF, Surakka I, Vink JM, Amin N, et al. Penninx BW, Oostra BA, Boomsma DI, et al incl. ENGAGE Consortium
Magazine: Nature Genetics
Titel: Alcohol use disorders and the course of derpessive and anxiety disorders
Auteur: Boschloo L, Vogelzangs N, van den Brink W, Smit JH, Veltman DJ, Beekman ATF, Penninx BWJH
Magazine: British Journal of Psychiatry
Titel: Depressive and anxiety disorders predicting the first-incidence of alcohol use disorders
Auteur: Boschloo L, Vogelzangs N, van den Brink W, Smit JH, Veltman DJ, Beekman ATF, Penninx BWJH.
Magazine: Journal of Clinical Psychiatry
Titel: Family history of alcohol dependence and gray matter abnormalities in non-alcoholic adults
Auteur: Sjoerds Z, van Tol MJ, van den Brink W, van der Wee NJA, van Buchem MA, Aleman A, Penninx BW, Veltman DJ.
Magazine: World Journal of Biological Psychiatry
Titel: Genome-wide meta-analyses indentify multiple loci associated with smoking behavior.
Auteur: Tobacco and Genetics Consortium: Furberg H, Fortmann SP, Absher D, Quertermous T, Assimes TL, Knowles JW, Iribarren C, Kim Y, Franceschini N, Boerwinkle E, Kraft P, Gu F, Hunter DJ, Hankinson SE, Chanock S, Lips EH, McKay JD, Zaridze D, Szeszenia-Dabrowska N, Lissowska J, Rudnai P, Fabianova E, Mates D, Bencko V, Foretova L, Janout V, Benhamou S, Lagiou P, Holcátová I, Richiardi L, Kjaerheim K, Agudo A, Castellsagué X, Macfarlane TV, Barzan L, Canova C, Lowry R, Conway DI, Znaor A, Healy C, L
Magazine: Nature Genetics
Titel: Genome-wide association and genetic functional studies identify AUTS2 in the regulation of alcohol consumption
Auteur: Schumann G, et al. (incl. NESDA/NTR: de Geus EJ, Hottenga JJ, Penninx BW, Vogelzangs N, Willemsen G, Boomsma DI).
Magazine: Proceedings of the National Academy of Sciences
Titel: Is alcohol consumption irrelevant to outcome in anxiety and depression?
Auteur: Boschloo L, Vogelzangs N, van den Brink W, Smit JH, Veltman DJ, Beekman ATF, Penninx BWJH.
Magazine: British Journal of Psychiatry
Titel: A genomewide association study of nicotine and alcohol dependence in Australian and Dutch populations.
Auteur: Lind PA, Macgregor S, Vink JM, Pergadia ML, Hansell NK, de Moor MH, Smit AB, Hottenga JJ, Richter MM, Heath AC, Martin NG, Willemsen G, de Geus EJ, Vogelzangs N, Penninx BW, Whitfield JB, Montgomery GW, Boomsma DI, Madden PA.
Magazine: Twin Research and Human Genetics
Titel: Alcohol-use disorder severity predicts first-incidence of depressive disorders
Auteur: Boschloo L, van den Brink W, Penninx BWJH, Wall MM, Hasin DS.
Magazine: Psychological Medicine
Titel: Predictors of the 2-year recurrence and persistence of alcohol dependence
Auteur: Boschloo L, Vogelzangs N, van den Brink W, Smit JH, Beekman ATF, Penninx BWJH.
Magazine: Addiction
Titel: The performance of the Alcohol Use Disorder Identification Test (AUDIT) in detecting alcohol abuse and dependence in a population of depressed or anxious persons.
Auteur: Boschloo L, Vogelzangs N, Smit JH, Van den Brink W, Veltman DJ, Beekman AT, Penninx BW
Magazine: Journal of Affective Disorders
Titel: The co-occurence of depression and anxiety with alcohol use disorders
Auteur: Lynn Boschloo

Verslagen


Eindverslag

Alcoholstoornissen komen vaak voor en hebben een enorme impact op de algemene gezondheid. Alhoewel effectieve behandelstrategiën voor handen zijn, krijgt het merendeel (>90%) van de alohcolverslaafden geen adequate behandeling. Een specifieke hoog-risico groep vormt de populatie met depressie en angststoornissen. Zoals bevestigd in andere studies, laten onze resultaten zien dat de lifetime prevalentie van alcoholafhankelijkheid zeven keer hoger is bij depressie- en angstpatiënten dan bij gezonde controles. Als gevolg heeft van alle alcoholverslaafden, 60-70% ook een depressie af angstvoorgeschiedenis. Een betrouwbare inschatting welke patienten een hoog risico lopen om een alcoholstoornis te ontwikkelen en dus vroege interventie zouden kunnen gebruiken is belangrijk. De huidige studie geeft een unieke en kosten-effectieve mogelijkheid om het onstaan en beloop van alcoholstoornissen te onderzoeken in een hoge-risico populatie van 2981 personen met depressie of angst: the Netherlands Study of Depression
and Anxiety (NESDA). In deze studie hebben wij de gezamenlijke effecten van klinische, psychological,
omgevings-, genetische en neurobiologische mechanismen op het ontstaan en beloop van alcoholstoornissen onderzocht.
De belangrijkste onderzoeksdoelen zijn: (i) het bestuderen van de aanwezigheid en beloop van alcoholstoornissen en de consequenties ervan bij mensen met depressie of angststoornissen; (ii) het bestuderen van barriéres tot adequate zorg voor patienten in verschillende stadia en ernst van alcoholstoornis; (iii) het bestuderen van klinsiche, psychologische, omgevings- en genetische
predictoren van (het beloop van) alcoholstoornis; en (iv) het exploreren van de neurofysiologische basis
van (chronische) alcoholstoornis.
Om de onderzoeksdoelen te beantwoorden, heeft deze studie NESDA uitgebreid met 1) extra follow-up metingen van alcoholstoornis en relevante factoren (o.a. impulsiviteit, antisociaal gedrag en ADHD symptomen), 2) additionele genotypering, 3) additionele fMRI metingen in subgroepen van gezonde controles, niet- en wel chronisch alcoholverslaafden, en 4) subsidie om junior onderzoekers aan te stellen om de doelstellingen te beantwoorden. De resultaten leveren unieke, interdisciplinaire gegevens
over belangrijke factoren en mechanismen betrokken in de aanwezigheid en chroniciteit van alcoholstoornissen.

Alcoholstoornissen komen vaak voor en hebben een enorme impact op de algemene gezondheid. Alhoewel effectieve behandelstrategiën voor handen zijn, krijgt het merendeel (>90%) van de alohcolverslaafden geen adequate behandeling. Ondanks het grote aantal patiënten en het feit dat simpele en effectieve screeningsmogelijkheden voor alcoholstoornis aanwezig zijn, is het adequaat voorspellen van het ontstaan en beloop van alcoholstoornis bij een hoog-risico populatie een belangrijke volgende stap. Een specifieke hoog-risico groep vormt de populatie met depressie en angststoornissen.
Zoals bevestigd in andere studies, laten onze eerste gegevens zien dat de lifetime prevalentie van
alcoholafhankelijkheid zeven keer hoger is bij depressie- en angstpatiënten dan bij gezonde controles. Als gevolg heeft van alle alcoholverslaafden, 60-70% ook een depressie af angstvoorgeschiedenis. Een betrouwbare inschatting welke patienten een hoog risico lopen om een alcoholstoornis te ontwikkelen en dus vroege interventie zouden kunnen gebruiken is belangrijk. Verschillende kenmerken dragen mogelijk bij aan de ontwikkeling van alcoholstoornissen, te weten omgevings-, klinische, genetische en neurobiologische factoren. Echter, deze factoren zijn nooit gezamenlijk binnen 1 studie en in een longitudinale opzet onderzocht. Daarom is het relatieve belang van deze factoren en hun mogelijke interactie, veelal onduidelijk. De huidige studie geeft een unieke en kosten-effectieve mogelijkheid om het onstaan en beloop van alcoholstoornissen te onderzoeken in een hoge-risico populatie van 2981 personen met depressie of angst: the Netherlands Study of Depression
and Anxiety (NESDA). In deze studie zullen wij de gezamenlijke effecten van klinische, psychological,
omgevings-, genetische en neurobiologische mechanismen op het ontstaan en beloop van alcoholstoornissen onderzoeken.
De belangrijkste onderzoeksdoelen zijn: (i) het bestuderen van de aanwezigheid en beloop van alcoholstoornissen en de consequenties ervan bij mensen met depressie of angststoornissen; (ii) het bestuderen van barriéres tot adequate zorg voor patienten in verschillende stadia en ernst van alcoholstoornis; (iii) het bestuderen van klinsiche, psychologische, omgevings- en genetische
predictoren van (het beloop van) alcoholstoornis; en (iv) het exploreren van de neurofysiologische basis
van (chronische) alcoholstoornis.
NESDA is een lopende longitudinale studie waarin 2981 personen deelnemen en opnieuw worden gemeten na 1, 2, 4, en 6 jaar. De NESDA baseline meting duurde gemiddeld vier uur en bevatte o.a. (psychiatrische) interviews, vragenlijsten, medisch onderzoek en bloed afname. Dit heeft geresulteerd in
gedetailleerde informatie over klinische geestelijke en lichamelijke gezondheid en psychologische, omgevings en genetische factoren. Tijdens de basismeting, zijn er 812 mensen geidentificeerd met een DSM-IV alcoholstoornis diagnose (459 alcoholverslaafden en 353 alcoholmisbruik). Om de onderzoeksdoelen te kunnen beantwoorden, zal deze studie NESDA uitbreiden met 1) extra follow-up
metingen van alcoholstoornis en relevante factoren (o.a. impulsiviteit, antisociaal gedrag en ADHD symptomen), 2) additionele genotypering, 3) additionele fMRI metingen in subgroepen van gezonde controles, niet- en wel chronisch alcoholverslaafden, en 4) subsidie om junior onderzoekers aan te stellen om de doelstellingen te beantwoorden. De resultaten zullen unieke, interdisciplinaire gegevens
leveren over belangrijke factoren en mechanismen betrokken in de aanwezigheid en chroniciteit van
alcoholstoornissen.

Samenvatting van de aanvraag

De genen en het ontwikkelen van een alcoholverslaving
In de NEtherlands Study of Depression and Anxiety (NESDA) worden drieduizend mensen tussen de 18 en 65 jaar acht jaar lang gevolgd. Het grootste deel van hen heeft een angststoornis, is depressief of heeft last van allebei. Binnen dit project kijken de onderzoekers bij tachtig deelnemers, waarvan de helft alcoholverslaafd is en de andere helft niet, naar de genenprofielen uit het bloed. Ook onderzoeken ze neurologische aspecten en de activiteit in bepaalde hersengedeelten om alcoholverslaving te verklaren.

Doel
Het doel van het onderzoek is inzicht te krijgen in (genetische) factoren voor een verhoogde gevoeligheid voor alcoholverslaving. Daarvoor kijken de onderzoekers naar de verschillen in het brein van alcoholverslaafden vergeleken met het brein van niet-alcoholverslaafden. De uitkomsten kunnen zij vergelijken met de enorme hoeveelheid gegevens die uit de NESDA-studie komt, bijvoorbeeld over verschillen in persoonlijkheid.

Doelgroep
Pathofysiologen

Onderwerpen

Kenmerken

Projectnummer:
31160004
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2008
2013
Onderdeel van programma:
Gerelateerde subsidieronde:
Projectleider en penvoerder:
Prof. dr. B.W.J.H. Penninx
Verantwoordelijke organisatie:
Amsterdam UMC - locatie VUmc