Mobiele menu

Sekse-/gender implementatie in postacademische, specialistische opleidingen tot GezondheidsZorg (GZ-)psycholoog, Klinisch Psycholoog (KP), en Psychotherapeut (PT) bij drie Nederlandse, regionale opleidingsinstituten

Projectomschrijving

Voor iemands geestelijke gezondheid maakt het veel uit of deze persoon een man of vrouw is. Veel aandoeningen treffen de ene sekse meer dan de andere. Zo treft depressie tweemaal vaker vrouwen dan mannen, en komt alcoholmisbruik meer voor onder mannen dan vrouwen. Maar ook oorzaken van psychische problemen kunnen anders zijn voor mannen en vrouwen, en de wijze waarop ze deze problemen beleven, er hulp voor zoeken, etc. Het is van groot belang dat hulpverleners goed van deze verschillen op de hoogte zijn. Toch komt deze kennis nog steeds niet in alle opleidingen voldoende aan bod. 

Doel

Dit project maakte een grote inhaalslag om sekse en gender te implementeren in postacademische opleidingen GezondheidsZorg (GZ-) en Klinisch Psycholoog, en Psychotherapeut. 

Aanpak

We begonnen met enkele van de in totaal 6 opleidingen. We werkten laagdrempelig en servicegericht, door in overleg bruikbaar materiaal aan te reiken: artikelen, factsheets, powerpoint slides, praktijkopdrachten. We gingen ook na of het aangeboden materiaal ook echt in de opleidingen wordt gebruikt.

Resultaten

We hebben kennis over sekse en gender in de vorm van artikelen, factsheets, tentamenvragen en -opdrachten in GZ-, KP- en PT-opleidingen aangereikt. Onze laagdrempelige en goed bij de cursussen aansluitende aanpak bleek goed te werken. In meerdere cursussen is of wordt het aangeboden materiaal ook echt gebruikt.

RINO Amsterdam vervulde een voorbeeldfunctie; onze implementatie activiteiten waren hier het meest succesvol:

  • Constructieve gesprekken vonden plaats met de hoofdopleiders van alle 3 de opleidingen;
  • Bij de PT-opleiding heeft het project geleid tot gedetailleerde informatieverstrekking aan vele betrokken docenten, van wie velen interesse toonden en meer informatie ontvingen, resulterend in positieve reacties;
  • Ook voor de KP- en GZ-opleiding is voor diverse vakken relevante informatie aangeleverd.

De implementatie bij RINO Zuid en SPON was beperkter mede doordat men hier verdere implementatie liet afhangen van bepaalde formele overleggen – waardoor de daadwerkelijke, meer specifieke implementatie onvoldoende tijdig van de grond kon komen gelet op de korte looptijd van het deelproject. Desondanks hebben we ook hier al veel materiaal kunnen afleveren.

Additioneel hebben we een flinke reeks overige activiteiten kunnen verrichten - veelal op uitnodiging van de betrokken instellingen - die zeker ook implementatiekracht hebben gehad. Hiertoe behoren lezingen, presentaties en overige producten.

Meer informatie

Verslagen


Eindverslag

Sekse-/gender implementatie in postacademische opleidingen tot GezondheidsZorg (GZ-) psycholoog, Klinisch Psycholoog (KP), en Psychotherapeut (PT) bij drie Nederlandse, regionale opleidingsinstituten. Voor iemands geestelijke gezondheid maakt het veel uit of men man of vrouw is. Veel aandoeningen treffen de ene sekse meer dan de andere, bijv. depressie tweemaal zo vaak vrouwen en alcoholmisbruik meer mannen. Maar ook oorzaken van psychische problemen kunnen anders zijn voor mannen en vrouwen, evenals de wijze waarop ze deze problemen beleven, er hulp voor zoeken, etc. Het is van groot belang dat hulpverleners goed van deze verschillen op de hoogte zijn. Daarom is deze kennis in de vorm van artikelen, factsheets, tentamenvragen en -opdrachten in GZ-, KP- en PT-opleidingen aangereikt. Onze laagdrempelige en goed bij de cursussen aansluitende aanpak bleek goed te werken. In meerdere cursussen is of wordt het aangeboden materiaal ook echt gebruikt.

Samenvatting van de aanvraag

De laatste decennia is veel relevante kennis geproduceerd aangaande sekse- en genderverschillen in (geestelijke) gezondheid en daaraan gerelateerde onderwerpen. Deze kennis komt echter nog steeds niet in alle relevante opleidingen (of onderdelen daarvan) optimaal aan bod, laat staan in de concrete (geestelijke) gezondheidszorg zelf. Om deze onwenselijke stand van zaken aan te pakken zal in het voorgestelde project relevante sekse- en gender kennis aangaande de onderwerpen alsook bijbehorende vaardigheden die aan bod komen in de opleidingen tot GezondheidsZorg Psycholoog (GZ-), Klinisch Psycholoog (KP-), en Psychotherapeut (PT-) bij de regionale opleidingsinstellingen, in die opleidingen worden geimplemeerd. In dit project zal dit worden gedaan bij drie van de zes instellingen; de overige drie volgen hopelijk in een vervolgproject. Speciale aandacht zal hierbij gaan naar de sekse-en genderkennis die recent verzameld is voor alle GGZ zorgmodules (zorgkwaliteitsstandaarden) - waartoe genoemde, toekomstige GGZ-professionals zich zullen moeten verhouden. De te implementeren kennis over sekse/ gender betreft de volle breedte van mogelijke onderwerpen binnen de klinische psychologie en GGZ, dus van risicofactoren en determinanten; beleving, manifestatie, comorbiditeit, beloop, en hulpzoekgedrag, tot diagnostiek, therapeut-cliëntrelatie, cliënttevredenheid, behandelingseffecten en terugval. De implementatie zal, net als in onze voorgaande twee gender implementatie projecten (in universitaire, GGZ-gerelateerde opleidingen; en in de GGZ-zorgstandaarden), “op maat” geschieden. Dat wil zeggen dat wij in onze aanpak zo nauw mogelijk willen aansluiten bij de specifieke praktijken, behoeften, werkwijzen, en specifieke aandachts- en themagebieden van elke van de drie betrokken, afzonderlijke opleidingsinstellingen, en daarbinnen: de (drie) verschillende opleidingen (GZ-, KP-, PT-), afdelingen en docenten. Ook zal ernaar worden gestreefd de implementatie op laagdrempelige, faciliterende wijze te doen plaatsvinden, door het in overleg aanreiken van bruikbaar materiaal, zoals artikelen, factsheets, powerpoint slides, praktijkopdrachten, etc. De beoogde sekse-/gender implementatie zal ook enkele e-learnings betreffen, die momenteel binnen genoemde opleidingen worden ontwikkeld. Deze e-learning modules moeten eraan bijdragen dat het werken met genoemde zorgstandaarden en generieke modules verankerd wordt in hoofd en hart van genoemde professionals (in opleiding); dit zijn er o.m. twee betreffende de zorgstandaarden Angst en Depressie. Onze aanpak, waarmee reeds veel ervaring opgedaan in het Gender implementatieproject betreffende de universitaire GGZ-gerelateerde masteropleidingen, zal bestaan uit de volgende stappen: (1) contact leggen met directeur en hoofdopleiders (GZ, KP, PT) van het desbetreffende regionale opleidingsinstituut - voor het creëren van draagvlak en het nader specificeren van het plan van aanpak aldaar; (2) contact leggen met de groep verantwoordelijken voor de vormgeving en uitvoering van de desbetreffende onderwijsprogramma's, vaak een selectie van docenten; en mogelijkheden, verwachtingen, wensen etc. inventariseren; (3) in individuele gesprekken met afzonderlijke docenten de concrete vak inhoud doorspreken en nagaan welke relevante sekse-/gender kennis waar en op welke wijze kan worden toegevoegd, en welke rol de projectuitvoerders kunnen spelen in het aanreiken of vervaardigen van (welk) bruikbaar materiaal; (4) zorgen dat de beloofde materialen op de afgesproken tijdstippen en wijzen beschikbaar zijn; (5) evalueren of men er inderdaad gebruik van heeft gemaakt in het curriculum; 6) evalueren welk percentage van geschatte, mogelijke sekse-/genderimplementatie ook daadwerkelijk gerealiseerd is.

Kenmerken

Projectnummer:
849700002
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2017
2018
Onderdeel van programma:
Gerelateerde subsidieronde:
Projectleider en penvoerder:
Prof. M.H.J. Bekker PhD
Verantwoordelijke organisatie:
Tilburg University