Het project Meedoen met de Stad richt zich op kwetsbare inwoners met een psychische of psycho-sociale achtergrond die meer sociale contacten of activiteiten zouden willen. Het lukt echter niet op eigen kracht.
Het project heeft drie hoofddoelen:
- het signaleren van de mensen die ondersteuning nodig hebben door het inrichten van een signaleringsoverleg in elke wijk. Alle partijen die actief zijn in de wijk vormen gezamenlijk dit overleg, zoals welzijn, sociale wijkteams, huisartsen, ggz, politie, woningcorporaties, gemeente.
- het inzetten van ervaringsdeskundigheid, als aanvulling op de inzet van professionals vanuit welzijn of de formele hulpverlening. Er is een stadsbrede pool ontwikkeld van ervaringsdeskundigen die flexibel inzetbaar zijn: de vliegende brigade.
- het wijksgewijs inrichten van ontmoetingsmogelijkheden voor de doelgroep, voor en door betrokkenen zelf. Het Zelfregie Centrum is daarvoor de trekker.
De eerste twee doelstellingen zijn 100% gehaald: er is in elke wijk een signaleringsoverleg, de Vliegende Brigade functioneert. Het wijksgewijs inrichten van ontmoetingsplekken is niet geheel gelukt. De moeite om locaties en mensen te vinden die het willen trekken, heeft het project parten gespeeld.
Essentieel is de samenwerking die in elke wijk tot stand is gekomen. Door de signaleringsoverleggen weten mensen wie er betrokken is in elke wijk, men kent elkaar en de lijnen zijn daardoor veel korter. Problematische situaties worden daarmee eerder gesignaleerd en aangepakt. Mensen die in de knel komen zijn daardoor eerder in beeld. In anderhalf jaar zijn er bijna 450 signalen gemeld en opgepakt in deze overleggen.
Degenen die zich inzetten als ervaringsdeskundige ontwikkelen meer vaardigheden door de training die ze krijgen, ze krijgen meer zelfvertrouwen en ervaren dat ze van betekenis zijn voor veel mensen. Er zijn 40 mensen begeleid.
De verbinding tussen formele en informele zorg heeft een zet in de goede richting gekregen door de nieuwe relaties die zijn gelegd. Het Zelfregie Centrum heeft in deze periode ruim 8000 bezoekers gehad. Voor al deze mensen was het een belangrijke plek om gelijkgestemden te ontmoeten.
Het gemeentelijk beleid heeft het project omarmd en opgenomen in het beleid rond de maatschappelijke zorg. Daarmee zijn de inspanningen geborgd voor de langere termijn.
Meedoen met de Stad is bedoeld om:
- in elke wijk een overleg te ontwikkelen, samen met de sociale wijkteams, waar de partijen die actief zijn in de stad elkaar kunnen vinden, informatie kunnen delen en aanleidingen bespreken om situaties rond inwoners te bespreken
- er een Vliegende Brigade in de stad tot stand komt, van ervaringsdeskundigen die inzetbaar zijn voor inwoners die door de formele hulpverlening niet (meer) worden bereikt
- in de wijken die zich daarvoor lenen activiteiten op te zetten voor en door kwetsbare inwoners met een ggz-achtergrond.
Het algemene doel is om de mensen met een ggz-achtergrond die uit beeld zijn geraakt of uit beeld dreigen te geraken, weer te betrekken bij het sociaal domein.
Het project Meedoen met de Stad heeft in een jaar tijd geleid tot:
- 'signaleringsoverleggen' in alle wijken van de stad, waar de betrokken partijen in de wijk de signalen die ze opvangen kunnen delen en vervolgens kunnen bespreken met degenen die er bij nodig zijn
- er een Vliegende Brigade van ervaringsdeskundigen in ontwikkeling is. Die zijn inzetbaar in de stad om mensen te spreken die zich af hebben gewend van de formele hulpverlening, als samenwerking tussen GGZ, Verslavingszorg en ervaringsdeskundigen.
- er in drie wijken initiatieven zijn ontstaan voor en door kwetsbare inwoners met een ggz-achtergrond, als een plek om te verblijven en activiteiten te ondernemen.
Er is nog bijna een jaar te werken aan verdere borging van de bereikte resultaten en het verder laten ontstaan van activiteiten.
Het project 'Verbinding, de nieuwe GGZ in de wijk' is omgedoopt in de naam 'Meedoen met Meerburg'. Meerburg is de wijk waar we zijn gestart met het opzetten van het signalering- en activiteitennetwerk rond kwetsbare burgers met een GGZ-achtergrond.
Het netwerk functioneert en we hebben reeds de nodige sociale structuren staan: het Zelfregiecentrum zes middagen in de week geopend, een Vliegende Brigade bezig met opleiden van mensen, een beoordelingoverleg door ervaringsdeskundigen en professionele organisaties (Meldpunt Overlast en Bemoeizorg, GGZ), een manier om deelnemers te registreren, een manier om de voortgang te monitoren, een hecht projectteam met alle deelnemende partijen aan tafel en een betrokken gemeente die aan het project nauwgezet deelneemt met de bedoeling de opzet en resultaten voor de andere wijken in de stad te kunnen benutten.
Meedoen in Meerburg heeft deze structuren als vanzelf kunnen ontwikkelen door de grote betrokkenheid van alle partijen in de wijk. In andere wijken van de stad is die betrokkenheid er wel, maar is de daadwerkelijke inzet van mensen in die wijken nog een in te richten proces.
De aanpak in Meedoen met Meerburg werkt aanstekelijk: in andere wijken ontstaat eveneens de behoefte aan een Vliegende Brigade en de inzet van ervaringsdeskundigen. De scholingen zijn gestart om dit mogelijk te maken, maar het zal nog wel wat tijd kosten om de basis goed te leggen.
We zijn wel beducht op het inzetten van een geïsoleerd onderdeel van Meedoen met Meerburg. De kracht zit namelijk in de samenhang tussen de partijen en de mogelijkheden om elkaars expertise te benutten.
We hebben tijd en aandacht nodig om voor de andere wijken van de stad goed in kaart te krijgen wat Meedoen met..... betekent, hoe we de aanpak van Meedoen met Meerburg zo optimaal mogelijk kunnen verbreden, hoe de kennis die we nu al hebben, gebruikt kan worden en hoe we de vanzelfsprekende betrokkenheid van Meerburg, kunnen aanboren en inzetten in de andere wijken.
De randvoorwaarden zijn zeker aanwezig door de betrokken partijen in het project Meedoen met Meerburg. Het zijn professionele partners die in hele stad werken, zoals GGZ, Brijder, GGD, gemeente, Libertas Leiden; partijen die als burgerinitiatief in de hele stad actief zijn zoals de ervaringsdeskundigen en het zelfregiecentrum; maar ook partijen die specifiek in de wijk actief zijn, zoals huisartsenpraktijk, wijkvereniging.
Het Zelfregiecentrum zou het liefst op meer plekken in de stad actief willen zijn, maar dat gaat niet vanzelf. De ervaringsdeskundigen voor de Vliegende Brigade willen overal wel actief zijn, maar dan is de bezetting door goed geschoolde mensen en voldoende ondersteuning een belangrijk aspect.
Meedoen met Meerburg geeft een aanzet die verbreding verdient. Om die verbreding vorm en inhoud te geven zijn daden nodig om de ontwikkeling in andere wijken te starten, maar is ook denkkracht nodig om het proces goed te borgen.
Dit proces vraagt inzet op ontwikkelcapaciteit, naast de inzet om de uitvoering ook in andere wijken tot stand te laten komen. We hebben in Meerburg gezien dat het tijd kost om tot een start te komen. Het gaat langzaam om bekendheid te krijgen, om mensen met het project vertrouwd te maken en om de bedoelde mensen mee te laten doen.
Het Zelfregiecentrum en de Vliegende Brigade hebben extra capaciteit nodig. Waar het in principe ervaringsdeskundigen zijn, wordt de druk op de trekkers van dit proces dusdanig groot dat de grens met hun vrijwillige inzet wordt overschreden. Er is een duidelijk projectleiderschap nodig om het project Meedoen in de stad daadwerkelijk te realiseren.
Er is tevens inzet in de verschillende wijken nodig vanuit professionele hoek die het experimentele karakter van Meedoen met Meerburg overstijgt. Om tot een vernieuwde aanpak voor de kwetsbare mensen met een ggz-achtergrond te komen dient de samenwerking tussen betrokken partijen opnieuw gedefinieerd te worden. Met het project Meedoen met Meerburg in het achterhoofd kunnen we aangeven wat daarin specifieke momenten zijn: een beoordelingsoverleg tussen professionele partijen en ervaringsdeskundigen, een indicatieloze inzet van professionals, tussentijds overleg en afstemming en contacten met andere partijen zoals politie, woningbouwverenigingen, vrijwilligersinitiatieven.....
Het project Meedoen met Meerburg levert kennis en ervaring op die voor de rest van de stad belangrijk is om te gebruiken. Met deze projectaanvraag voor een langere termijn willen we die continuïteit in de stad beleggen. Het blijft er om gaan dat de continuïteit op de nog langere termijn bij de mensen uit de doelgroepen in de wijken, zelf is belegd, samen met de professionals die in de stad actief zijn. Dat gaat echter niet vanzelf: Meedoen met de Stad biedt daarvoor een noodzakelijke basis.