De Vluchtheuvel, een time-out voorziening voor mensen die in psychische crisis dreigen te raken

De Vluchtheuvel biedt preventieve en herstelgerichte ondersteuning om een psychische crisis zelfstandig en met eigen regie te voorkomen, te verminderen of uit te stellen. De Vluchtheuvel wil mensen die crisisgevoelig zijn een middel geven om ondersteuning te intensiveren op momenten dat de ambulante ondersteuning de deuren sluit. De Vluchtheuvel wil opnames voorkomen c.q. verkorten. De Vluchtheuvel is een samenwerkingsverband tussen Stichting De Waterheuvel, Stichting Cordaan, de Gemeente Amsterdam en Cliëntbelang Amsterdam. Gezamenlijk willen zij de Amsterdammer die in psychische crisis dreigt te geraken een veilige plek bieden. Een psychische crisis, het kan iedereen overkomen. Het kan veroorzaakt worden door ingrijpende gebeurtenissen in het leven zoals een ontslag, een scheiding of sterfgeval. Maar vaker is een psychische crisis het gevolg van een (ernstige) psychische aandoening. Er wonen in Amsterdam ruim 10.000 mensen waarvan bekend is dat zij crisisgevoelig zijn, door een psychiatrische aandoening, en die zelfstandig thuis wonen, al dan niet met behulp van ambulante ondersteuning. We zien dat er in Amsterdam in de (weekend)avonduren vrijwel geen fysieke plekken zijn waar men zich tot kan wenden als crisis dreigt. De crisisdienst komt in actie als de situatie is geëscaleerd, daarbij is de zorgbehoefte van mensen ook niet per definitie klinisch: de behoefte gaat over contact maken, aandacht voor persoonlijke problematiek en op individueel niveau meedenken over hoe het tij gekeerd kan worden. Een basale behoefte van erkenning, gezien en gehoord worden. In die behoefte wil De Vluchtheuvel voorzien door een fysieke plek te bieden in de (weekend) avonduren waar stafmedewerkers, ervaringsdeskundigen en lotgenoten klaar staan om Amsterdammers te helpen die zich in een kwetsbare periode bevinden en geen sociaal netwerk hebben om ze om op te vangen. Zo wil De Vluchtheuvel voorkomen dat men verward raakt, thuis in isolement wegkwijnt, eenzaam over de straten zwerft de situatie verder escaleert. Stichting De Waterheuvel, de initiator van De Vluchtheuvel, ziet in haar missie om de kwaliteit van leven van mensen met psychische problemen te verbeteren een taak om een bijdrage te leveren aan goede crisispreventie en vooral een waarin eigen regie en zelfredzaamheid centraal staat. De Waterheuvel opereert vanuit het centrum van Amsterdam en zal haar pand in de avonduren beschikbaar stellen aan De Vluchtheuvel. Daarnaast heeft De Waterheuvel een bewezen staat van dienst als het gaat om empowerment van mensen met een psychische kwetsbaarheid. Stichting Cordaan wil, als grote ambulante ondersteuner, voor haar cliënten het zelfstandig wonen in de wijk verstevigen en zorg dragen voor een arrangement aan voorzieningen dat mensen zelfredzaam maakt en houdt. Cordaan levert de projectleider, verzorgt de projectadministratie en levert de achterwacht. De Gemeente Amsterdam is vanuit haar taak om een sluitend geheel aan voorzieningen voor kwetsbare Amsterdammers te realiseren financieel ingestapt en kijkt mee hoe deze vorm van preventieve zorg opgenomen kan worden in het vaste aanbod van de gemeente. Cliëntbelang Amsterdam deed, samen met VUmc onder de noemer Centrum voor Cliëntervaringen (CvC) meerdere onderzoeken naar de crisiszorg in Amsterdam en de behoefte van gebruikers. De resultaten onderstrepen de noodzaak aan time-out voorzieningen en is om die reden betrokken geraakt bij de ontwikkeling. Zij zullen vanuit het CvC een participatief actie onderzoek uitvoeren om de ontwikkeling te monitoren en het effect aantoonbaar te maken. De Vluchtheuvel zal zich richten op wat binnen de Amsterdamse aanpak de “brede groep” (categorieën, continuüm Personen met Verward Gedrag 0, I, II) van mensen met verward gedrag genoemd wordt, het zijn mensen die geen gevaarlijk gedrag vertonen. Het beslaat het overgrote deel en wordt door andere problematiek gekenmerkt dan mensen die wel gewelddadig gedrag vertonen. Deze doelgroep, mensen die last hebben van verward gedrag, persoonlijk leed, een onvervulde zorgbehoefte en eventuele overlast veroorzaken, is binnen de Amsterdamse en landelijke aanpak dusver achtergebleven t.o.v. de groep die wel gewelddadig gedrag vertoont. Er zal een projectgroep worden opgericht met een afvaardiging van alle samenwerkende organisaties en ervaringsdeskundigen op persoonlijke titel, vanuit cliëntperspectief en die van naasten. Gezamenlijk sturen zij een projectleider aan. Doelstelling is de voorziening te openen en goede preventieve zorg te ontwikkelen. Verder is het taak De Vluchtheuvel in te bedden in de keten en te borgen voor de toekomst. Ervaringsdeskundigheid speelt zowel bij de uitvoering, invulling en ontwikkeling van De Vluchtheuvel een belangrijke rol. In de projectgroep nemen ervaringsdeskundigen op persoonlijke titel zitting, er zullen ervaringsdeskundigen aanwezig zijn tijdens de avonduren en er zijn ervaringsdeskundigen betrokken bij de evaluatie en monitoring vanuit Cliëntbelang Amsterdam.