Lokale Netwerken Samenhangende Ouderenzorg

Doel van het programma Lokale Netwerken Samenhangende Ouderenzorg was ondersteuning te bieden bij het verder ontwikkelen en bestendigen van lokale netwerken voor samenhangende ouderenzorg.

Werkwijze die past bij het netwerk

Binnen dit programma hebben we verschillende subsidieregelingen geboden. In deze subsidieregelingen werd onderscheid gemaakt in wat het netwerk wil realiseren en hoe het netwerk de taken organiseert en uitvoert. Het 'wat' en 'hoe' zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Hoe binnen een netwerk wordt samengewerkt is uniek. De verschillende subsidieoproepen waren hierop ingericht.

Er zijn vanaf 2019 110 lokale netwerken aan de slag gegaan met de (door)ontwikkeling, versterking en professionalisering van hun netwerk.

Drie verschillende ontwikkelfasen

Bij het ondersteunen van de ontwikkeling van lokale netwerken hebben wij onderscheid gemaakt in 3 verschillende fasen. Elke fase kende specifieke subsidiemogelijkheden.

Fase I - de ontwikkelsubsidie

Met de Ontwikkelsubsidie hebben 83 lokale netwerken samen met een extern adviseur gewerkt aan de doorontwikkeling, versteviging en uitbreiding van hun netwerk. Doel van hun project was het aanbod zo goed mogelijk aan te laten sluiten bij de behoeften en wensen van de thuiswonende ouderen in het werkgebied.

Fase II - de uitwerkingssubsidie

De Uitwerkingssubsidie was bedoeld voor lokale netwerken ouderenzorg die al enige tijd samenwerken, waar de coördinatie is belegd en waar in ieder geval huisartsenzorg en wijkverpleegkundige zorg in vertegenwoordigd zijn.

Met deze subsidie zijn deze netwerken samen met een actieonderzoeker aan de slag gegaan met specifieke thema’s en praktijkleren.

Fase III - de verduurzamingssubsidie

De Verduurzamingssubsidie was voor netwerken die een Uitwerkingsproject (Fase II-subsidie) hadden afgerond en was een stimulans om de resultaten die het netwerk had behaald in Fase II verder te kunnen verduurzamen. Doel van deze subsidie was dat de voorwaarden werden gecreëerd om het netwerk succesvol voort te kunnen laten bestaan, zodat het netwerk een samenhangend aanbod van welzijn, ondersteuning en zorg kan blijven bieden en zich inhoudelijk kan door ontwikkelen aansluitend bij de behoeften van thuiswonende ouderen.

Voor deze netwerken stond tot 9 juni 2022 een subsidieoproep open.

Combinatie Fase II/III

Vanaf het voorjaar 2021 is de uitwerkings- en verduurzamingssubsidie gecombineerd. Met deze subsidie hebben de netwerken ingezet op:

  • Samen met een actieonderzoeker doorontwikkelen en verduurzamen van een samenhangend aanbod van zorg, ondersteuning en welzijnsactiviteiten voor thuiswonende ouderen en eventueel hun naasten. Daarbij werd er tevens gezamenlijk gewerkt aan het vergroten van het lerend vermogen en de verandercapaciteit van het netwerk en de netwerkleden.
  • Het formaliseren en professionaliseren van de samenwerkingsstructuur ter bevordering van de verduurzaming van het netwerk.

Er stond tot 19 april 2022 een subsidieoproep open voor lokale netwerken die een Ontwikkelproject (Fase I-subsidie) hadden afgerond.

Zo goed mogelijk aansluiten bij behoeften netwerken

Na elke sluiting van een subsidieronde volgde een korte evaluatie. Dit gebeurde ook met de projectresultaten van elke ronde. Op basis van die analyses zijn de subsidieoproepen mogelijk bijgesteld, voordat deze opnieuw werden opengesteld. Zo probeerden we het programma van de subsidieregelingen zo goed mogelijk te laten aansluiten op de behoeften van de lokale netwerken.

Samenbrengen van praktijkkennis en ervaring uit de lokale netwerken integrale ouderenzorg

De 110 netwerken die subsidie hebben ontvangen om hun lokale netwerk verder door te ontwikkelen, deden/doen daarbij veel kennis en ervaring op rondom een breed scala aan organisatorische en inhoudelijke vraagstukken aangaande (samenwerking tussen) zorg, ondersteuning en welzijn. Bij elkaar hebben ze een schat aan kennis en ervaring over netwerksamenwerking gericht op ‘ouderen langer thuis’ in de wijk. Kennis en ervaring over succesfactoren en over manieren om knelpunten te overwinnen en ook kennis over wat niet werkt. Hoe mooi is het om de verschillende inzichten, lessen en ervaringen beschikbaar te maken voor lokale netwerken om te kunnen benutten voor hun lokale praktijk?

Een team vanuit het LUMC voerde hiertoe in 2022 en 2023 een dynamische kennissynthese uit. Doel van dit traject was het continu ophalen, bundelen en analyseren van de verschillende inzichten, lessen en ervaringen uit de lokale praktijk van de netwerken. Deze kennis en ervaringen werden vervolgens weer teruggegeven aan het programma en de verschillende netwerken in de vorm van tips en handvatten voor het opzetten en verduurzamen van netwerken. Belangrijk uitgangspunt van het traject was dat het nauw aansluit bij de praktijk en dat de netwerken niet pas aan het eind, maar ook gaandeweg toepasbare inzichten, tips en handvatten opdeden. Dit gebeurde onder andere door het organiseren van (thematische) bijeenkomsten waar uitwisseling van kennis en ervaringen met andere netwerken centraal stond.

Wil je meer informatie over dit traject? Of wil je vanuit jouw netwerk ook samen leren over onder andere duurzame borging, ouderenparticipatie of conflicten in samenwerking? Ga dan naar de webpagina van https://agefriendlycommunity.org/

Handreiking kwetsbare ouderen thuis

De publicatie ‘Kwetsbare ouderen thuis, handreiking voor integrale zorg en ondersteuning in de wijk’ bevat een 6-stappenplan en een overzicht van rollen en taken die handvatten bieden bij het organiseren van ondersteuning en zorg aan zeer kwetsbare thuiswonende ouderen. Bij de handreiking horen 3 instrumenten die helpen om de handreiking in praktijk te brengen.

13 landelijke partijen uit het medische, sociale en zorgdomein hebben actuele inzichten over de zorg en ondersteuning aan thuiswonende kwetsbare ouderen bijeengebracht. De handreiking is een resultaat van het Plan van Aanpak Zorg voor kwetsbare ouderen van het Bestuurlijk Overleg Eerste Lijn. Dit is onderdeel van het Programma Langer Thuis van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS).

Download de handreiking hier

Commissieleden Lokale Netwerken Samenhangende Ouderenzorg

Onderstaand een opsomming van de commissieleden van het programma.

Voorzitter:drs. G.J.J. (Trudy) Prins
Vice-voorzitter:dr. P.C. (Dik) Hermans
Leden:prof. dr. H. (Hester) Vermeulen
 prof. Dr. W.J.A. (Wim) van den Heuvel
 dr. H.J.L. (Erik) van Rossum

Projecten per regio

Op deze kaart vindt u de lokale netwerken die met ondersteuning vanuit ‘Lokale netwerken samenhangende ouderenzorg’ werkten aan de (door)ontwikkeling van hun netwerk ten behoeve van thuiswonende ouderen.

Toelichting bij interactieve landkaart

Zoekfunctie

Met de zoekfunctie kunt u zoeken op woorden die voorkomen in de projectinformatie op de uitklapvelden. Let op: deze informatie is niet uitputtend. De Fase II projecten richtten zich bijvoorbeeld op minimaal 2 inhoudelijke en/of organisatorische onderwerpen. Wanneer u wilt zoeken naar projecten die zich op een bepaald onderwerp richtten, dient u zich te realiseren dat de beschrijving van de onderwerpen door de netwerken zelf zijn gekozen.

Soort aanvraag

Bij het ondersteunen van de ontwikkeling van een netwerk onderscheidden wij 3 verschillende fasen. Elke fase kende specifieke subsidiemogelijkheden. Fase I - de ontwikkelsubsidie, Fase II - de uitwerkingssubsidie en Fase III - de verduurzamingssubsidie. Bij Fase II werd onderscheid gemaakt tussen ‘doorstroom’ en ‘nieuw’. Fase II doorstroom hield in dat het netwerk eerst een Fase I ontwikkelproject had uitgevoerd en daarna aan de slag ging met een Fase II, uitwerkingsproject. Een netwerk met een Fase II nieuw-project had geen Fase I ontwikkelproject uitgevoerd.

Inventarisatie netwerken integrale ouderenzorg door RIVM

Er waren uiteraard nog meer (lokale) netwerken die werkten aan een integrale ouderenzorg. Het RIVM heeft in opdracht van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport in het kader van het Programma Langer Thuis een inventarisatie gedaan van deze netwerken in Nederland. Het resultaat hiervan vindt u op de website van het RIVM.

Programmalijnen Langdurige Zorg en Ondersteuning (LZO)

Het programma Langdurige Zorg en Ondersteuning (2018-2022) bouwde vanuit het perspectief van de cliënt en samen met maatschappelijke stakeholders aan een innovatieve en duurzame kennisbasis voor de langdurige zorg en ondersteuningssector. Het programma had 3 doelstellingen: 

  1. Het versterken en ontwikkelen van de wetenschappelijke kennis in de langdurige zorg en ondersteuning en het verspreiden van deze kennis naar de zorg en ondersteuningsrelatie, ter bevordering van de kwaliteit van de zorg en een duurzame kennisinfrastructuur.
  2. Het faciliteren van het opzetten, doorontwikkelen en bestendigen van lerende netwerken integrale zorg en ondersteuning rondom thuiswonende ouderen ten einde deze ouderen in staat te stellen op een goede en veilige manier langer thuis te wonen.
  3. Het doorbreken van de trend van eenzaamheid onder ouderen in het kader van het VWS programma Eén tegen eenzaamheid.

Er vielen 3 programmalijnen onder dit programma om deze doelstellingen te bereiken. Deze zijn uiteindelijk uitgegroeid tot volledige programma’s met eigen subsidierondes: 

  1. Kennisontwikkeling in de Langdurige Zorg en Ondersteuning
  2. Lokale Netwerken Samenhangende Ouderenzorg
  3. Versterking aanpak eenzaamheid

De programmatekst van het ZonMw-programma Langdurige Zorg en Ondersteuning (2018-2022) leest u hier. Inmiddels is het vervolgprogramma, Kennisprogramma Langdurige Zorg en Ondersteuning 2023-2026 (LZOII) gestart.

Kenmerken

Status:
Afgerond
Budget:
€ 12.000.000
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %

Moniek Willemstein

Programmamanager
Netwerken-lzo [at] zonmw.nl