Mobiele menu

Receptor tyrosine kinases als nieuw aangrijpingspunt voor de behandeling van kinderen met acute myeloide leukemie

Projectomschrijving

De behandeling van kinderen met acute myeloïde leukemie (AML), een vorm van bloedkanker, is succesvol door een intensieve chemotherapie. Daardoor sterft vijf tot tien procent van de patiënten door de behandeling en heeft meer dan de helft last van effecten op lange termijn. De onderzoekers zochten naar betere behandelmethoden en naar technieken om te voorspellen welke kinderen de meeste baat hebben bij bepaalde type medicijnen. Daarnaast is in celkweek een nieuw mechanisme gevonden dat AML-kankercellen ongevoelig maakt voor het meest gebruikte medicijn.

Producten

Titel: Outcome for children with relapsed acute myeloid leukemia in the Netherlands following initial treatment between 1980 and 1998: survival after chemotherapy only?
Auteur: Goemans BF, Tamminga RY, Corbijn CM, Hählen K, Kaspers GJ.
Magazine: Haematologica
Titel: High-frequency type I/II mutational shifts between diagnosis and relapse are associated with outcome in pediatric AML: implications for personalized medicine.
Auteur: Bachas C, Schuurhuis GJ, Hollink IH, Kwidama ZJ, Goemans BF, Zwaan CM, van den Heuvel-Eibrink MM, de Bont ES, Reinhardt D, Creutzig U, de Haas V, Assaraf YG, Kaspers GJ, Cloos J.
Titel: Nieuwe horizonten in de karakterisering en behandeling van acute myeloïde leukemie.
Auteur: B.F. Goemans
Magazine: Nederlands Tijdschrift voor Hematologie
Titel: Endogenous vascular endothelial growth factor-C expression is associated with decreased drug responsiveness in childhood acute myeloid leukemia.
Auteur: de Jonge HJ, Weidenaar AC, Ter Elst A, Boezen HM, Scherpen FJ, Bouma-Ter Steege JC, Kaspers GJ, Goemans BF, Creutzig U, Zimmermann M, Kamps WA, de Bont ES
Magazine: Clinical Cancer Research
Titel: Large interindividual differences in cellular sensitivity to calicheamicin may influence gemtuzumab ozogamicin response in acute myeloid leukemia.
Auteur: Goemans BF, Zwaan CM, Vijverberg SJ, Loonen AH, Creutzig U, Hählen K, Reinhardt D, Gibson BE, Cloos J, Kaspers GJ.
Magazine: Leukemia
Titel: A comparison of the in vitro cytotoxicity of daunorubicin and liposomal daunorubicin in pediatric acute leukemia.
Auteur: Goemans BF, Zwaan CM, Reinhardt D, Gibson BE, Hählen K, Kaspers GJ.
Magazine: haematologica
Titel: Stability and prognostic influence of FLT3 mutations in paired initial and relapsed AML samples.
Auteur: Cloos J, Goemans BF, Hess CJ, van Oostveen JW, Waisfisz Q, Corthals S, de Lange D, Boeckx N, Hählen K, Reinhardt D, Creutzig U, Schuurhuis GJ, Zwaan ChM, Kaspers GJ.
Magazine: Leukemia
Titel: FLT3 and KIT mutated pediatric acute myeloid leukemia (AML) samples are sensitive in vitro to the tyrosine kinase inhibitor SU11657.
Auteur: Goemans BF, Zwaan CM, Cloos J, de Lange D, Loonen AH, Reinhardt D, Hählen K, Gibson BE, Creutzig U, Kaspers GJ.
Titel: New horizons in the characterization and treatment of acute myeloid leukemia
Auteur: B.F. Goemans

Verslagen


Eindverslag

Acute myeloïde leukemie (AML) is een vorm van bloedkanker. Tot het begin van de zeventiger jaren gingen de meeste kinderen met AML dood, slechts 5% leefde nog vijf jaar na diagnose. Sindsdien is er veel bereikt in de behandeling van kinderen met AML. Inmiddels leeft 50-60% van de kinderen met AML 5 jaar na de diagnose nog. Deze vooruitgang is bereikt door het steeds verder intensiveren van de behandeling met chemotherapie. Dit heeft ook nadelen, 5-10% van de kinderen gaat tijdens de behandeling dood als gevolg van bijwerkingen van de behandeling. Bovendien heeft meer dan de helft van de kinderen die overleeft, last van lange termijn effecten van de behandeling.
We willen meer kinderen genezen met minder bijwerkingen op korte en lange termijn. Om dit te bereiken moeten er nieuwe behandelingsstrategieën ontwikkeld worden. Recent zijn mutaties in tyrosine kinase receptoren, zoals KIT en FLT3, in AML cellen beschreven. Deze mutaties hebben mogelijk prognostische betekenis én vormen een nieuw aangrijpingspunt voor nieuwe geneesmiddelen.
In dit project wilden wij in kinder AML nieuwe FLT3 en KIT mutaties identificeren, de prevalentie en prognostische relevantie beschrijven van FLT3 en KIT mutaties, onderzoek doen naar de gevoeligheid voor tyrosine kinase remmers in vitro en resistentie mechanismen tegen de tyrosine kinase remmer imatinib onderzoeken. Wij vonden geen tot nog toe onbekende mutaties in FLT3 en KIT. De prognostische betekenis van de al beschreven FLT3 mutaties is al bekend. Om de prognostische betekenis van KIT mutaties in kinderen met core-binding factor AML te beschrijven zal het aantal onderzochte monsters uitgebreid worden. De meeste AML monsters waren relatief ongevoelig in vitro voor de tyrosine kinase remmer SU11657. FLT3 en KIT gemuteerde monsters waren gevoeliger voor SU11657 dan niet gemuteerde monsters. In de patiënten zonder FLT3 of KIT mutatie, waren monsters met veel KIT receptor expressie gevoeliger dan monsters met een lage KIT expressie. Duidelijk is dus dat niet alleen kinderen met bekende mutaties in FLT3 en KIT mogelijk voordeel kunnen hebben bij behandeling met SU11657.
De langdurig aan imatinib blootgestelde Kas+ cellijn was 10x ongevoeliger voor imatinib dan de niet imatinib blootgestelde Kas- cellijn. Deze resistente Kasumi-1 cellijn was ook resistent geworden was voor de tyrosine kinase remmers SU11657 en dasatinib. Een oorzaak voor de resistentie werd tot nog toe niet gevonden. Er was geen verworven KIT mutatie, de KIT expressie was niet toegenomen, de expressie en functie van de drug efflux pompen P-gp, MRP en BCRP was niet toegenomen. Wij zijn van plan een micro-array analyse te doen waarin we de Kas- en Kas+ cellijn vergelijken wat betreft gen expressie. Mogelijk dat hiermee een nieuw imatinib resistentie mechanisme geïdentificeerd wordt.
In de komende jaren zal klinisch onderzoek met tyrosine kinase remmers laten zien welke patiënten hiervan profiteren en waardoor deze response veroorzaakt wordt. Uiteindelijk is de hoop dat hiermee de prognose van kinderen met AML verbeterd kan worden.

Samenvatting van de aanvraag

De prognose van kinderen met acute myeloïde leukemie (AML) is ondanks een intensieve en toxische therapie onbevredigend, slechts 60% van de kinderen geneest. Bovendien hebben kinderen die overleven last van ernstige lange termijn bijwerkingen van de therapie. Daarom zijn nieuwe behandelingsstrategieën noodzakelijk om de prognose van kinderen met AML te verbeteren zonder additionele toxiciteit. Een van de mogelijkheden om dit te doen zou een nieuwe klasse geneesmiddelen kunnen zijn, namelijk tyrosine kinase remmers. Deze geneesmiddelen remmen geactiveerde tyrosine kinases. Het is bekend dat AML waarschijnlijk ontstaat als gevolg van twee typen mutaties (type I en type II mutaties) die samenwerken. De type I mutaties zijn vaak mutaties in tyrosine kinase receptoren zoals FLT3 en KIT en de type II mutaties zijn vaak fusie eiwitten als gevolg van cytogenetische afwijkingen zoals inv(16) en t(8;21).Type I mutaties induceren ongeremde groei en type II mutaties veroorzaken een stop in de normale differentiatie. In volwassen AML wordt veel onderzoek gedaan naar activerende mutaties in de tyrosine kinase receptoren FLT3 en KIT, maar in kinder AML is het grotendeels onbekend wat de prevalentie is van deze mutaties en of zij de prognose van kinderen met AML beïnvloeden. Eerder onderzoek van onze groep liet zien dat 11% van de kinderen met AML een specifieke mutatie heeft in FLT3 (FLT3/ITD genaamd) en dat deze kinderen ook een uiterst slechte prognose hebben. In volwassenen zijn mutaties in een familielid van FLT3, de KIT tyrosine kinase receptor beschreven, maar de prevalentie en prognostische relevantie in kinderen met AML zijn nog onbekend. In dit project willen wij de noodzakelijke preklinische basis leggen voor verder klinisch onderzoek naar het gebruik van tyrosine kinase remmers in de behandeling van kinderen met AML. De doelen van dit project zijn: 1. Het beschrijven van de prevalentie van bekende en nieuwe KIT en FLT3 mutaties in kinder AML 2. Het beschrijven van de invloed van deze afwijkingen op de prognose van kinderen met AML 3. Het in vitro testen van tyrosine kinase remmers die specifiek gemuteerd FLT3 en KIT remmen en onderzoeken of AML blasten van kinderen met deze afwijkingen specifiek gedood worden door deze geneesmiddelen. 4. Aantonen of AML blasten met overexpressie van wild-type KIT of FLT3 gevoeliger zijn voor tyrosine kinase remmers dan blasten met een normaal niveau van wild-type expressie. 5. Het in vitro induceren van resistentie tegen imatinib in AML cellijnen, om vervolgens de mechanismen van resistentie verder te onderzoeken.

Onderwerpen

Kenmerken

Projectnummer:
92003374
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2006
2008
Onderdeel van programma:
Gerelateerde subsidieronde:
Projectleider en penvoerder:
Prof. dr. G.J.L. Kaspers
Verantwoordelijke organisatie:
Amsterdam UMC - locatie VUmc